Tổng thống Widodo trúng cử trong cuộc bầu cử tổng thống hồi tháng 7, với lời hứa sẽ lập chính phủ sạch, sẽ muốn tránh những tai tiếng tham  nhũng làm mất uy tín trong nhiệm kỳ cuối của vị tiền nhiệm Susilo Bambang Yudhoyono vốn có 3 Bộ trưởng dính líu những vụ tham ô.

Ông Widodo đã làm lễ nhậm chức tổng thống thứ bảy của Indonesia vào ngày 20.10, và đã trình danh sách ứng viên chính phủ cho hai cơ quan giám sát. Danh sách này chưa công bố.

Ủy ban bài trừ tham nhũng Indonesia (KPK) đã báo động đỏ: một số ứng viên trong danh sách “có vấn đề” hoặc “có thể có vấn đề”, theo phó chủ nhiệm KPK Zulkarnain được báo Jakarta Post dẫn lời hôm 20.10.

Ông Zulkarnain cho biết KPK xếp các ứng viên “có vấn đề” này theo 3 cấp màu: ứng viên liên quan một vụ án tham nhũng bị báo động đỏ, người có cấp màu vàng thì có thể dính líu một vụ án sẽ bị điều tra.

Ông từ chối công bố tên ứng viên nào bị cấp màu đỏ: “Chúng tôi không có quyền đòi chỉ định hoặc không chỉ định người này người khác làm Bộ trưởng. Chúng tôi chỉ trình bày nhận xét liên quan danh sách các ứng viên mà tổng thống trình KPK”.

Ông Zulkarnain nói KPK đã đề xuất tân tổng thống không giới thiệu các ứng viên bị nghi ngờ.

Zulkarnain nói: “Tôi không muốn bình luận về cá nhân nào, nhưng nói chung, chúng tôi hy vọng tổng thống sẽ không chọn những người này”, và nói rõ KPK không có quyền buộc tổng thống Widodo làm theo đề xuất của họ.

Khi được hỏi liệu ông sẽ đánh giá lại vài ứng viên sau báo động của KPK, Tổng thống Widodo nói: “Xem chừng phải làm thế”, nhưng từ chối cho biết ứng viên nào “có vấn đề”.

Theo dự kiến thì ông Widodo sẽ công bố chính phủ sớm nhất là ngày 21.10, hoặc ngày mai 22.10. Ông nói muốn có 33 Bộ trưởng. Nhưng chưa thể biết khi nào nội các Indonesia sẽ được công bố.

Cũng chưa rõ cơ quan chống tham nhũng thứ hai, Trung tâm phân tích-báo cáo chuyển khoản tài chính Indonesia, có lên tiếng báo động hay không. Quan chức cơ quan này cùng KPK đều không bình luận, theo Reuters.

Báo Jakarta Post ngày 20.10 thì  đưa tin cuộc điều tra của KPK đã phát hiện một số trong 43 ứng viên Bộ trưởng có thể dính líu những vụ tham nhũng mà KPK đang điều tra.

Chủ tịch KPK Abraham Samad cùng 3 cấp phó Bambang Widjojanto, Zulkarnain và Adanan Pandu Praja hôm 19.10 đã trình những phát hiện của KPK với tổng thống Widodo, thể theo yêu cầu muốn biết thông tin cụ thể về hoạt động trước đây của họ.

Báo Jakarta Post nêu họ biết 2 ứng viên chính phủ là Thiếu tướng cảnh sát Budi Gunawan (phụ trách đào tạo) hồi năm 2010 từng bị cáo buộc có những cuộc chuyển khoản bất thường trong tài khoản ngân hàng.

Và RJ Lino, tổng giám đốc cảng quốc gia PT Pelindo II, người bị KPK triệu tập hồi đầu năm nay, do có những mờ ám trong vụ mua phương tiện cảng trị giá 20 triệu USD.

Ông Budi là đồng minh thân cận của nữ thủ lĩnh Megawati Soe-karnoputri của đảng Đấu tranh vì dân chủ (PDI-P) và từng là tổng thống thứ năm của Indonesia.

RJ Lino thì được cho là có quan hệ thân cận với phó tổng thống Jusuf Kalla.

Trong danh sách ứng viên còn có cựu thống đốc ngân hàng Indonesia(BI) Darmin Nasution, người bị thẩm vấn khi KPK điều tra vụ tai tiếng thuế liên quan Ngân hàng Trung Á (BCA, đơn vị cho vay vốn lớn hàng thứ ba Indonesia).

Darmin bị lấy lời khai ở vai trò nhân chứng, khi ông từng là lãnh đạo cục thuế thuộc Bộ Tài chính.