Wadi Al-Hitan chứa hàng trăm hài cốt hóa thạch vô giá của loài cá voi thuộc phân bộ đầu tiên, đã tuyệt chủng.

"Thung lũng cá voi" ở Ai Cập là địa danh lớn nhất trên thế giới chứng minh sự tiến hóa của cá voi.

Khu vực này miêu tả một cách sinh động về hình thức và cuộc sống của những con cá voi trong quá trình chuyển đổi. Không có nơi nào khác trên thế giới đưa đến một số lượng, sự tập trung và chất lượng hóa thạch nhiều, cũng như là khả năng tiếp cận và thiết lập những bộ xương cá voi trong một quang cảnh hấp dẫn và được bảo vệ tốt như ở Wadi Al-Hitan.

Những hóa thạch ở Wadi Al-Hitan có niên đại 50 triệu năm, cho thấy là phân bộ cá voi trẻ nhất, trong giai đoạn cuối cùng của quá trình tiến hóa từ động vật sống trên cạn cho đến một cuộc sống trên biển.

Người ta trưng bày hình dạng c‌ơ th‌ể điển hình của cá voi hiện đại, trong khi giữ lại những khía cạnh nguyên thủy nhất định của hộp sọ và cấu trúc răng cũng như hai chân sau của cá voi.

Nhiều trong số các bộ xương cá voi đang trong tình trạng tốt vì chúng đã được bảo quản trong cấu trúc đá. Một nửa bộ xương hoàn chỉnh được tìm thấy trong thung lũng và ở một vài trường hợp, thậm chí là dạ dày của cá voi cũng được bảo quản tốt.

Có bằng chứng chỉ ra rằng lưu vực Wadi Al-Hitan bị ngập trong nước khoảng 40 đến 50 triệu năm trước. Vào thời điểm đó, nơi mà được gọi là biển Tethys kéo dài về phía nam của Địa Trung Hải hiện nay.

Biển Tethys được giả định là đã rút lui về phía bắc và theo thời gian, lớp trầm tích dày lắng đọng lại đó chính là lớp đá sa thạch và đá vôi mà có thể nhìn thấy trong hình dạng đá ở thung lũng Wadi Al-Hitan ngày nay.

Nghiên cứu địa chất đã được thực hiện trong khu vực này từ những năm 1800 và những bộ xương đầu tiên được tìm thấy trong năm 1830, nhưng chưa bao giờ được thu nhặt do khả năng tiếp cận khu vực khó khăn vào thời điểm đó. Lúc đầu, những bộ xương được cho là của một loài bò sát biển khổng lồ, nhưng sau đó không lâu, vào năm 1902 người ta xác định lại đó chính là bộ xương của cá voi.

Wadi Al-Hitan được công nhận là một di sản thế giới vào ngày 15.7.2005 do sự hiện diện với số lượng lớn hóa thạch động vật của những động vật như cá mập, cá mập răng, cá sấu, cá kiếm, rùa, cá đuối, vỏ và rễ của rừng ngập mặn... Vỏ sò biển và san hô hóa thạch xuất hiện ở khắp mọi nơi.

Wadi El-Hitan cũng là nơi xuất hiện 15 loài thực vật sa mạc và khoảng 15 loại động vật có v‌ú hoang dã bao gồm cả chó rừng Bắc Phi, cáo đỏ, cáo cát, cầy Ai Cập, mèo rừng châu Phi, hươu trắng, hươu Ai Cập, Dorcas linh dương, và nhiều loài khác, 16 loài bò sát, và hơn 100 loài chim cư trú và di cư.