Từ đầu năm 2014 đến nay, Tokyo đã liên tiếp có các động thái giải thích lại Hiến pháp, dỡ bỏ lệnh cấm “Quyền tự vệ tập thể”, sửa đổi các nguyên tắc xuất khẩu vũ khí. Trong bối cảnh tranh chấp chủ quyền Senkaku/Điếu Ngư với Trung Quốc đang ngày càng căng thẳng, “Sách trắng quốc phòng 2014” đã khiến Bắc Kinh rất lo lắng và đưa ra những tuyên bố phản đối rất quyết liệt.

Theo “Sách trắng quốc phòng Nhật Bản 2014” vừa được công bố ngày 5-8 vừa qua, tính đến ngày 31-3-2014, lực lượng phòng vệ Nhật Bản có tổng cộng 257.200 người. Trong đó, lực lượng quân thường trực là 225.000 người và lực lượng dự bị động viên là 32.200 người.

Lực lượng thường trực gồm có: Lục quân 140.000 người; Không quân 42.000 người và 420 chiếc máy bay chiến đấu; Hải quân có 43.000 người cùng 139 tàu chiến các loại với tổng trọng tải là 453.000 tấn.

Lực lượng quân dự bị, gồm có: Lục quân 31.000 người, Hải quân 600  người và Không quân 600  người.

Khu trục hạm Aegis DDG-177 Atago lớp Atago

Sách trắng quốc phòng năm 2014 cũng công bố chi tiết về tình hình trang bị vũ khí hiện nay của lực lượng phòng vệ Nhật Bản. Cụ thể, lực lượng phòng vệ trên đất liền có 27000 khẩu pháo không giật, 1100 pháo cối, 500 pháo d‌ã chi‌ến, 600 pháo hỏa tiễn, 50 pháo cao xạ, 690 xe tăng và 970 xe bọc thép.

Trong số các loại xe chiến đấu hiện có, hiện đại nhất phải kể đến chính là loại xe tăng chiến đấu Type 10 và Type 90, tiếp đó là xe bọc thép Type 96 được trang bị súng máy 12,7mm và xe chiến đấu bộ binh Type 89 được trang bị pháo bắn nhanh 35mm, ngoài ra còn cả loại xe trinh sát Type 87…

Lực lượng tự vệ mặt đất Nhật Bản còn có lực lượng hàng không riêng biệt, bao gồm 9 máy bay trinh sát - trung chuyển thông tin cánh cố định (2 chiếc LR-1 và 7 chiếc LR-2); 80 trực thăng vũ trang chủ yếu dùng chống tăng, gồm 70 chiếc AH-1 và 10 chiếc AH-64D; có 124 máy bay trực thăng, bao gồm 84 chiếc trực thăng quan trắc OH-6D và 34 chiếc trực thăng trinh sát OH-1…

Xe tăng Type 10 và Type 90 của Nhật Bản được đánh giá hàng đầu châu Á

Về cấu tổ chức, hiện nay lực lượng phòng vệ mặt đất Nhật Bản gồm có 1 lữ đoàn phản ứng nhanh trực thuộc bộ quốc phòng và 5 cụm phòng vệ là: Cụm phòng vệ phương Bắc (đóng quân tại Sapporo, Hokkaido), Cụm phòng vệ Đông Bắc (Sendai, Miyagi), Cụm phòng vệ phía Đông (Asaka, Saitama), Cụm phòng vệ miền Trung (Itami, Hyogo), Cụm phòng vệ phía Tây (Thành phố Kumamoto, Kumamoto).

Đối với lực lượng tự vệ trên biển, Nhật Bản hiện có 47 tàu khu trục và tàu hộ vệ tên lửa các loại, 16 tàu ngầm, 29 tàu rà quét lôi, 6 tàu tuần tiễu, 11 tàu vận tải và 30 tàu phụ trợ.

Lực lượng không quân của hải quân gồm có 73 máy bay tuần tiễu chống ngầm P-3C Orion, 43 trực thăng SH-60J và 42 chiếc SH-60K, ngoài ra còn có các loại trực thăng MH-53E và MCH-101 chuyên dụng cho việc quét lôi.

Trong năm nay, Nhật sẽ mua thêm 3 chiếc máy bay tuần tiễu chống ngầm P-1

Lực lượng tự vệ trên biển được tổ chức từ 3 lực lượng là các cụm tàu hộ vệ, không quân hải quân và lực lượng tàu ngầm. Các căn cứ hải quân được xây dựng tại các cảng Yokosuka, Kure, Sasebo, Maizuru, Ominato…

Về lực lượng tự vệ trên không, hiện Nhật Bản chỉ có 15 máy bay trực thăng vận tải CH-47J, còn lại toàn bộ là máy bay cánh cố định, bao gồm 201 máy bay chiến đấu F-15J/DJ, 60 chiến đấu cơ F-4EJ và 92 máy bay chiến đấu F-2A/B.