Chúng tôi có cuộc trao đổi với nhà tâm lí học Nguyễn An Chất (nguyên giảng viên khoa tâm lý trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn) về việc lãnh đạo Hà Nội đề xuất công khai danh tính người mu‌ּa dâ‌ּm. Theo đề xuất này, người mu‌ּa dâ‌ּm sẽ bị công khai danh tính đến đoàn thể, chính quyền địa phương để kiểm điểm, giáo dục.

PV: Ông đánh giá thế nào về đề xuất công khai danh tính người mu‌ּa dâ‌ּm?

Mọi quy định đều hướng đến lợi ích cộng đồng, nhưng đôi khi văn bản ra không đúng thời điểm và duy ý chí. Đề xuất này cũng giống như quy định cấm hút thu‌ốc l‌á, đội mũ bảo hiểm rởm…

Người đề xuất quy định này chưa nhận thấy rằng, công khai danh tính người mu‌ּa dâ‌ּm là làm nhục và gây tổn thương về tâm lý cho họ. Điều đó sẽ ảnh hưởng đến hạnh phúc nhiều gia đình. Đây là vấn đề đòi hỏi sự tự giác và thoải mái chứ không phải ép buộc người dân.

Người đề xuất phải có chiều sâu, có tâm và có tầm. Khi đưa ra đề xuất, cần xem xã hội đồng tình hay không.

PV: Xin ông phân tích tác động của việc công khai danh tính người mu‌ּa dâ‌ּm?

thỏ‌a mã‌n tìn‌ּh dụ‌ּc là nhu cầu con người. Người mu‌ּa dâ‌ּm thường là người làm ăn xa nhà, xa vợ con. Họ không được thỏ‌a mã‌n nhu cầu tìn‌ּh dụ‌ּc.

Việc công khai danh tính sẽ tạo ra sự kì thị của gia đình và xã hội đối với người mu‌ּa dâ‌ּm. Họ bị mất danh dự với chính người thân là bố mẹ, vợ, con cái,…

Điều đó cũng tác động xấu đến cuộc sống những người thân của họ. Ví dụ: Một người con có bố mang tiếng là người mu‌ּa dâ‌ּm. Người con sẽ bị chấn động về tâm lí. Đến trường, người con thấy xấu hổ với bạn bè.

Nhà nghiên cứu tâm lí Nguyễn An Chất.

PV: Ông có thể cho biết tâm lý của người mu‌ּa dâ‌ּm sẽ như thế nào khi danh tính của họ được gửi về địa phương, cơ quan?

Khi bị thông báo công khai về cơ quan hoặc nơi cư trú, người mu‌ּa dâ‌ּm sẽ cảm thấy xấu hổ. Họ sẽ thay đổi trong chính nhận thực đến hành vi. Điều đó dẫn đến hậu quả khó tưởng tượng. Đàn ông có thể mất gia đình, người thân, thậm chí coi thường cái chết nhưng không bao giờ chấp nhận mất danh dự. Thông báo về cơ quan, gia đình, địa phương đồng nghĩa với bôi xấu nhân phẩm chính người mu‌ּa dâ‌ּm và người thân của họ.

PV: Nhưng phải làm người ta sợ thì tệ nạn mạ‌ּi dâ‌ּm mới giảm được?

Chưa chắc. Những người đề xuất công khai danh tính người mu‌ּa dâ‌ּm có thể chưa nhận thấy sự tai hại của điều này. Con người luôn tìm cách trốn tránh, luồn lách vào những góc khuất. Càng khắt khe, người ta càng tìm những phương pháp mới để che đậy hành vi của mình.

PV: Để hạn chế mạ‌ּi dâ‌ּm, theo ông, có biện pháp nào hiệu quả hơn?

Cái gì cũng phải được giải quyết từ gốc. Phải bắt đầu giải quyết từ người B.hoa. Ở nước ngoài mạ‌ּi dâ‌ּm được công khai hợp pháp và thu thuế. Ở Việt Nam mạ‌ּi dâ‌ּm vẫn hoạt động lén lút. Nhưng khi bắt được gái mạ‌ּi dâ‌ּm, lại phải thả ra ngay, không có sự quản lý chặt chẽ. Gái mạ‌ּi dâ‌ּm muốn hoàn lương, cơ quan nhà nước chưa có sự hỗ trợ hợp lí. Điều đó dẫn đến việc “ngưạ quen đường cũ”.

Theo tôi, khi ban hành văn bản nào, cần có những cuộc khảo sát, thăm dò ý kiến. Người soạn thảo cần lắng nghe để sửa đổi cho phù hợp lợi ích cộng đồng. Riêng việc công khai danh tính người mu‌ּa dâ‌ּm, theo tôi, khó nhận được sự hưởng ứng của số đông người dân.

PV: Xin cảm ơn ông!

PGS.TS Trịnh Hòa Bình (Giám đốc Trung tâm Điều tra dư luận xã hội) cho rằng, đề xuất công khai danh tính người mu‌ּa dâ‌ּm của UBND TP. Hà Nội rất hay.

Theo TS. Bình, có thể đề xuất này tập trung vào việc ngăn chặn công nhân viên chức mu‌ּa dâ‌ּm. Vì đây là những người quan trọng danh dự và nhân phẩm của mình. Những người lao động tự do bỏ vợ, bỏ con đi “ăn vụng” là điều chẳng có gì phải bàn.

"Con người phải chịu trách nhiệm về hành vi do mình gây ra. Người ta sợ thì sẽ thay đổi nhận thức và hành vi ham muốn tìn‌ּh dụ‌ּc của mình." - Ông Bình chia sẻ.