Sau ngày 30-6 sẽ xử phạt những đơn vị không đủ điều kiện nhưng không có biện pháp hoàn thiện theo Văn bản số 290/SCT-KTATMT về chấn chỉnh hoạt động kinh doanh gas trên địa bàn. Tuy nhiên, thực tế triển khai cho thấy nhiều vấn đề phát sinh.
Phó Giám đốc Sở Công thương TP Hồ Chí Minh Nguyễn Phương Đông cho biết, việc quản lý kinh doanh gas đang được thực hiện theo Nghị định 107/2009/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư số 11/2010/TT-BCT của Bộ Công thương. Công văn 290 (nêu trên) cụ thể hóa để hoạt động quản lý chặt chẽ hơn. Theo Văn bản số 290/SCT-KTATMT, kinh doanh gas phải được xác định lại hình thức phân phối và kiểm soát phân phối.
Sau khi triển khai Công văn 290, Sở đã tiếp nhận đăng ký của 20 thương nhân đầu mối và 45 thương nhân tổng đại lý phân phối gas trên địa bàn. Đến thời điểm này, theo công bố của Sở, hiện mới có 9 thương nhân đầu mối và 11 thương nhân tổng đại lý đăng ký phân phối gas trên địa bàn thành phố có đủ điều kiện kinh doanh gas.
Lý do khiến số lượng đơn vị đủ điều kiện còn ít so với số lượng đăng ký phân phối gas tại TP Hồ Chí Minh, ngoài việc DN không đủ điều kiện kinh doanh còn có yếu tố khách quan. Chẳng hạn, theo quy định tại Nghị định 107 thì thương nhân đầu mối và tổng đại lý phải có hệ thống cửa hàng trực thuộc. Tuy nhiên, từ cuối năm 2005, UBND TP Hồ Chí Minh tạm ngưng cấp phép mở mới cửa hàng cho nên những công ty đầu mối và tổng đại lý thành lập từ năm 2006 trở đi không thể đáp ứng điều kiện này. Chưa kể, với các DN 100% vốn đầu tư nước ngoài, trước đây không cho mở cửa hàng bán lẻ nên họ không bán lẻ trực tiếp, nay luật cho phép nhưng thủ tục còn phức tạp nên DN cũng chưa thể thực hiện.
Việc quản lý các cửa hàng bán gas đăng ký dưới hình thức kinh doanh hộ cá thể theo Công văn 290 cũng có nhiều vướng mắc. Trước đây, các hộ kinh doanh này được "tự xưng" là đại lý nên được ký hợp đồng mua gas với 3 nơi (có thể là đầu mối, tổng đại lý hoặc đại lý) thì Sở Công thương đã xác định chưa đủ điều kiện là đại lý nên phải bị hạn chế quyền kinh doanh. Theo đó, hộ kinh doanh cá thể có cửa hàng bán gas duy nhất chỉ được phép mua gas từ một tổng đại lý. Để bảo đảm quyền lợi như đại lý trước kia thì phải chuyển đổi giấy phép kinh doanh sang mô hình DN (hoặc chi nhánh DN).
Trên địa bàn thành phố có khoảng 1.000 hộ bán lẻ trực tiếp. Theo Sở Công thương, việc tạm ngưng, không giải quyết cấp mới đăng ký mới kinh doanh từ cuối năm 2005 của UBND TP Hồ Chí Minh đã phát sinh tình trạng mua bán, chuyển nhượng giấy đăng ký kinh doanh giữa các cá nhân, tổ chức có nhu cầu với các hộ kinh doanh gas (được thực hiện dưới hình thức hợp đồng ủy quyền) nên dẫn đến việc điều hành hoạt động kinh doanh tại các cửa hàng không do chính đại diện hộ kinh doanh mà do người được ủy quyền thực hiện, gây khó khăn trong công tác quản lý của cơ quan quản lý nhà nước.
Đại diện Sở Công thương cho biết đang rà soát hồ sơ các DN còn lại và tiếp tục công bố các DN đủ điều kiện kinh doanh. Những DN không đủ điều kiện kinh doanh thì sẽ không được phép kinh doanh vì đây là ngành kinh doanh có điều kiện. Do những vướng mắc khách quan như điều kiện về các cửa hàng trực thuộc nên Sở đã xem xét "gia hạn" việc hoàn chỉnh các điều kiện kinh doanh gas của các doanh nghiệp đến ngày 31-12-2014.
