Thiếu tướng Richard L. Simcock, Phó chỉ huy Thủy quân Lục chiến Thái Bình Dương, cho biết Mỹ và các đồng minh ở châu Á rất lo lắng trước những căng thẳng gần đây trên Biển Đông và biển Hoa Đông, đồng thời mong muốn hiện trạng khu vực được duy trì.

"Dùng từ ’hiện trạng’ là không hay nhưng rất thích hợp", WSJ dẫn lời ông Simcoc‌k nói trong cuộc phỏng vấn bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Australia hôm 18/6. "Hiện trạng bao gồm nền an ninh và lợi ích kinh tế được duy trì ở châu Á - Thái Bình Dương suốt 70 năm qua. Nếu có sự thay đổi hiện trạng quá dữ dội thì chúng ta phải lo lắng".

Thiếu tướng Mỹ bày tỏ mong muốn Australia gửi tàu đến tuần tra thường xuyên ở vùng Biển Đông gần Indonesia. "Khu vực châu Á - Thái Bình Dương quá rộng lớn. Nếu các quốc gia cùng hỗ trợ nhau trong việc tuần tra thì nhiều vấn đề sẽ được giải quyết". Ông Simcoc‌k khẳng định Mỹ muốn giúp Australia và Nhật Bản phát triển khả năng tấn công và hoạt động ở châu Á, đồng thời nâng cao sự linh hoạt trong quốc phòng.

Bộ trưởng Quốc phòng Australia David Johnston cho biết dù Australia không tham gia vào các mâu thuẫn trong khu vực nhưng "có trách nhiệm trong việc duy trì nền hòa bình, ổn định, đảm bảo luật pháp quốc tế và tự do thương mại hàng hải không bị cản trở".

"Australia sẽ không an toàn trong một khu vực thiếu ổn định", ông Johnston nói. "Chúng tôi xin chia sẻ mối quan ngại với các quốc gia ASEAN vì những căng thẳng gần đây trên vùng biển khu vực".

Washington và Canberra nhiều lần chỉ trích Bắc Kinh vì những hành động mạnh tay mà Trung Quốc dùng để gây mâu thuẫn với nhiều nước trong khu vực, trong đó có Nhật Bản và Việt Nam. Tuần trước, Tổng thống Mỹ Barack Obama và Thủ tướng Australia Tony Abott thống nhất việc trang bị cho tàu Hải quân Australia hệ thống tên lửa đủ khả năng bắn hạ tên lửa đạn đạo của Trung Quốc lẫn Triều Tiên.

Australia đồng thời tăng cường mối quan hệ quân sự với Nhật Bản, đặc biệt là trong lĩnh vực tàu ngầm tàng hình. Canberra cũng xem xét khả năng hỗ trợ các quốc gia châu Á khác trước những mối đe dọa ngày càng tăng trên vùng Biển Đông và biển Hoa Đông.

Một tàu của Hải quân Australia. Ảnh: Sydneycbdhotels