Trong một cuộc phỏng vấn với hãng thông tấn AP hôm thứ Năm (20/1), tướng Emmanuel Bautista cho biết tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc với các đảo ngoài khơi bờ biển Philippines “tuyệt đối vô nghĩa” và khẳng định “chỉ cần nhìn vào bản đồ” cũng thấy rõ sự vô nghĩa đó.
Tuyên bố là một dấu hiệu mới nhất đẩy căng thẳng gia tăng tại một trong những điểm nóng trên thế giới hiện nay trong khu vực châu Á.
Trung Quốc dám tuyên bố gần như toàn bộ Biển Đông, nơi được cho là có trữ lượng dầu mỏ và khí đốt khổng lồ. Bắc Kinh đang ngày càng quyết đoán trong cách khẳng định tuyên bố chủ quyền của mình trên biển đối với các nước láng giềng. Nước này đã đưa tàu hải quân vào vùng biển tranh chấp, quấּy rốּi tàu đánh cá của các quốc gia hiện có tranh chấp.
"Ngư dân của chúng tôi sẽ tiếp tục đánh bắt cá, khẳng định quyền của họ trong khu vực. Họ có quyền sống cuộc sống của họ như những ngư dân, không cúi xuống trước những kẻ khủng bố, đe dọa", ông Bautista cho biết, đề cập đến một sự cố mà tàu đánh cá Philippines đã bị một chiếc thuyền Trung Quốc tấn công bằng pháo nước.
Khi được hỏi liệu quân đội Philippines sẽ bảo vệ các ngư dân trong trường hợp sự cố khác hay không, ông cho biết sẽ "làm điều tốt nhất chúng tôi có thể, chúng tôi sẽ hỗ trợ cho họ, đặc biệt là nếu có nhiều gây hấn và vũ lực không cần thiết”.
Trung Quốc và Philippines, cùng với Brunei, Malaysia, Việt Nam và Đài Loan, có tuyên bố chủ quyền chồng lấn ở Biển Đông. Trong đó, Trung Quốc và Đài Loan tuyên bố chủ quyền đối với các khu vực rộng lớn của vùng biển chiến lược này. Hoa Kỳ là một đồng minh quân sự của Philippines và có nhiều mối quan tâm tới các nước nhỏ liên quan đến Trung Quốc. Tuy nhiên, Mỹ luôn nói rằng họ muốn một giải pháp ngoại giao.
Mỹ cung cấp cho Philippines hai tàu bảo vệ bờ biển, cũng là tàu hải quân lớn nhất của nước này. Ông Bautista cho biết hải quân Philippines sẽ mua sắm hai tàu khu trục mới và nhiều tàu thuyền khác để thúc đẩy lực lượng hàng hải của mình.
Hồi năm ngoái, Manila công bố về việc sẽ đưa những giải quyết tranh chấp chủ quyền bãi cạn Scarborough với Trung Quốc ra Tòa án Liên Hợp Quốc. Vụ tranh chấp này sẽ phải mất nhiều năm mới hy vọng có được một phán quyết.
Trung Quốc đã nhấn mạnh tranh chấp cần được giải quyết bằng đối thoại song phương, một cách đàm phán có lợi cho Bắc Kinh bởi lợi thế “trên cơ” của mình. Philippines đã từ chối phương án giải quyết tranh chấp này của Trung Quốc.
Ông Bautista cho biết quyết định “chọc giận” Trung Quốc sẽ là bước đi mạo hiểm trong ngắn hạn, nhưng đó là đường lối hành động đúng đắn nhất hiện nay. "Họ là một nước lớn, chúng tôi là một đất nước nhỏ bé. Chúng tôi có thể làm gì? Mang nó ra tòa, giải quyết nó thông qua biện pháp hòa bình", ông nói.
Quân đội Philippines là một trong những lực lượng yếu nhất ở châu Á, và trong gần 40 năm qua đã phải chiến đấu với các mối đe dọa an ninh nội bộ từ lực lượng Hồi giáo ly khai và quân nổi dậy. Vào tháng trước, các nhà đàm phán của chính phủ công bố họ đã đạt được một thỏa thuận hòa bình với nhóm ly khai lớn nhất, Mặt trận giải phóng Hồi giáo Moro.
Ông Bautista bày tỏ hy vọng thỏa thuận này có thể cung cấp một đường hướng cho các cuộc xung đột khác trong cả nước, cho phép nó tập trung bảo vệ lãnh hải, biên giới và cứu trợ thiên tai khi Philippines là một trong những quốc gia dễ bị động đất và bão lớn tấn công nhất.
