Không có chuẩn mực nào. Danh sách này được viết nên theo trí nhớ của một khán giả yêu điện ảnh Việt Nam. Và các nữ nghệ sỹ này đã “thống lĩnh” màn ảnh một thời khi chủ yếu phim được làm đen trắng và chiếu khắp các tỉnh thành trên cả nước. Bài viết như một lần nhìn lại những… giai nhân một thời…

NSƯT Minh Châu: Là con thứ 9 trong gia đình 10 người con tại Thái Nguyên, Minh Châu đi tuyển diễn viên khi còn đang học phổ thông và trúng tuyển khóa 2 diễn viên của Trường Điện ảnh Việt Nam.

Bộ phim đầu tiên của chị là “Bức tường không xây” năm 1977. Và sau đó mỗi năm chị xuất hiện trong một phim đến nay ít ai nhớ đến như “Những ngôi sao ngủ”, “Khôn dại”, “Con chim biết chọn hạt”.

Hai vai diễn lớn trong sự nghiệp của chị là Liên trong “Người đàn bà nghịch cát” và Nguyệt trong “Cô gái trên sông”. Vai Nguyệt mang đến cho chị nhiều vinh quang những cũng không ít nỗi buồn vì định kiến và những khắt khe của dư luận.

Với đôi mắt biết nói, Minh Châu được coi là một trong những diễn viên nổi bật của điện ảnh Việt Nam. Về sau, chị có thêm một vai diễn ấn tượng trong phim “Cỏ lau” của đạo diễn Vương Đức đoạt giải vàng tại LHP Quốc tế Bình Nhưỡng. Vài năm trở lại đây, chị tham gia công tác đào tạo diễn viên cho truyền hình và tham gia một số phim truyền hình dài tập.

NSƯT Thanh Quý: Thanh Quý là một trong những diễn viên thành công sớm. Năm 1975, chị nhận vai Vân trong phim “Chuyến xe bão táp” và mang về một bằng khen tại LHP Việt Nam lần thứ 4.

Từ năm 1977 đến 1992, mỗi năm Thanh Quý có ít nhất một vai diễn. Chị đã xuất hiện trong khá nhiều phim như “Không có đường chân trời”, “Những người đã gặp”, “Ngõ hẹp”, “Người đàn bà bị săn đuổi”, “Tình yêu và khoảng cách”.

Vai diễn nổi bật của chị là Ngân Hà trong “Cây xương rồng trên cát”, đoạt giải Nữ diễn viên xuất sắc LHP Việt Nam lần thứ 7. Thanh Quý có được một số vai khá cá tính trong những năm sau này với thể loại phim truyền hình dài tập như “Mùa lá rụng” hay “Luật đời”.

NSƯT Minh Đức: Vai diễn nổi tiếng của “nữ hoàng màn ảnh đen trắng” Minh Đức là Thoan trong “Người chiến sỹ trẻ” năm 1964. Nhưng vai diễn đầu tiên của chị là cô công nhân nhà máy xi măng Hải Phòng trong phim “Khói trắng” sản xuất năm 1962. 

Minh Đức còn có vai o Huế trong phim “Đường về quê mẹ”. Hiện chị và chồng là NSƯT Lân Bích vẫn tích cực tham gia phim truyền hình. Vai diễn thành công của chị là vai bà mẹ trong “Người đàn bà yếu đuối”. Vai diễn mới nhất của vợ chồng Minh Đức - Lân Bích là cặp vợ chồng giám đốc già trong “Cô gái xấu xí”, phát sóng trên VTV3.

NSND Trà Giang: Người nổi bật nhất trong khóa 2 diễn viên Trường Điện ảnh Việt Nam, vừa được Hội Điện ảnh Việt Nam tôn vinh thành tựu suốt đời tại Giải Cánh diều vàng 2008. Trà Giang có 17 vai lớn trong sự nghiệp diễn xuất, rất nhiều vai trong đó là các nữ chiến sỹ cách mạng.

Những phim được nhiều người nhắc đến: “Chị Tư Hậu”, “Vĩ tuyến 17 ngày và đêm”, “Một ngày đầu thu”, “Ngày lễ thánh”…Trà Giang có ba lần đoạt giải nữ diễn viên xuất sắc tại: Liên hoan phim (LHP) Moskva (1973); LHP Việt Nam lần IV (1977); LHP Việt Nam lần thứ VIII (1988). Chị không tham gia phim nào trong thời gian gần đây mà chuyển sang vẽ. Chị có một cô con gái nổi tiếng trong giới âm nhạc - nghệ sĩ piano Bích Trà.

NSƯT Phương Thanh: Một trong những nữ diễn viên có nhiều vai diễn nhất của điện ảnh Việt Nam với hơn 50 phim nhựa và hơn 100 phim truyền hình. Vai diễn nổi tiếng nhất của Phương Thanh: “Hiền cá sấu” trong “Tội lỗi cuối cùng”.

Phương Thanh vẫn xuất hiện đều đặn trong các chương trình phát thanh với giọng nói truyền cảm. Thời gian này chị chưa có vai diễn mới. Chị đoạt giải Bông sen vàng tại LHP Việt Nam lần thứ V, khi đang ở tuổi 23.

NSƯT Hoàng Cúc: Tốt nghiệp khoa kịch nói - trường Nghệ thuật Việt Bắc, gần 30 năm qua, Hoàng Cúc được coi là một trụ cột của Kịch Hà Nội. Nhưng chị cũng để lại nhiều ấn tượng mạnh trên màn bạc với những vai diễn nhiều số phận.

Vai diễn thành công của chị là Thủy trong “Tướng về hưu”. Chị đã đoạt giải nữ diễn viên xuất sắc nhất tại LHP Việt Nam lần thứ 12. Ngoài ra chị có những vai diễn lớn trong các phim “Sa bẫy”, “Bỉ vỏ” “Kiếp phù du”. Nhân vật Tám Bính trong “Bỉ vỏ” đã gắn liền với tên chị trong một thời gian dài. Hoàng Cúc giờ đây ít xuất hiện. Chị làm công việc quản lý tại Nhà hát của mình.

NSƯT Tố Uyên: Vào vai chính trong “Con chim vành khuyên” từ năm lớp 7, Tố Uyên là nữ diễn viên thành công sớm nhất và đó cũng là vai diễn lớn nhất trong nghiệp diễn xuất của chị.

Tố Uyên cũng đã tham gia một số bộ phim khác như “Nổi gió”, “Vợ chồng anh Lực”, “Sao biển”. Thời gian sau này, Tố Uyên có tham gia một số phim truyền hình, nhưng sự xuất hiện của chị khá mờ nhạt.

NSND Như Quỳnh: Với vai Nết trong “Đến hẹn lại lên”, Như Quỳnh trong nhiều năm đảm nhiệm những vai diễn hiền dịu, chịu thương chịu khó trên màn bạc. Chị có nhiều vai diễn thành công và những năm gần đây, chị xuất hiện trong rất nhiều bộ phim của các đạo diễn nước ngoài như “Mùa hè chiều thẳng đứng”, “Xích lô”, “Con gái của ông chủ vườn thuốc Trung Hoa”.

Chị cũng vừa nhận được giải thưởng đặc biệt của một đài truyền hình Hàn Quốc cho vai người mẹ trong phim “Cô dâu vàng”. Phim đang phát sóng tại Hàn Quốc.

NSƯT Thanh Loan: Với vai ni cô Huyền Trang trong phim “Biệt động Sài Gòn”, Thanh Loan ngay lập tức trở thành giai nhân màn ảnh rộng và được hâm mộ trong nhiều năm sau đó.

Đây cũng là vai diễn lớn duy nhất của chị. Thanh Loan từng công tác tại điện ảnh công an và làm đạo diễn trước khi nghỉ hưu năm 2007.