Không thừa nhận mình mắc bệnh

TS Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, bệnh nhân nghiện m‌a tú‌y đá thường bị hoang tưởng nghĩ mình là người tài giỏi, bị người khác đe dọa nên lúc nào cũng đấm đá, ngồi lẩm bẩm. Có những bệnh nhân sau khi sử dụng m‌a tú‌y đá trở nên lẩn thẩn hay quên, đang đi trên đường tự nhiên vứt xe máy đi bộ về và chẳng nhớ đồ đạc của mình để ở đâu.

bệnh nhân N.V.T (42 tuổi) mới nhập viện được mấy ngày. Người nhà bệnh nhân cho biết, bệnh nhân đã sử dụng m‌a tú‌y đá khoảng 5 tháng. Một ngày dùng nhiều lần liên tục, dẫn đến có biểu hiện loạn thần, hoang tưởng có người chém giết, bắt mình. Tự thấy mình tài giỏi, bệnh nhân đang đi trên đường thì bỗng nhiên cho người đi đường hết đồ đạc.

TS Hùng cho hay, các bệnh nhân tâm thần do nghiện chất chỉ nhìn thoáng qua hoặc nghe họ nói chuyện thì người bình thường cũng có thể nhận diện. Nhưng bản thân bệnh nhân không bao giờ thừa nhận mình bị bệnh. Có bệnh nhân khi vào viện, không bao giờ đi đúng đường mà họ đi men dọc các bờ tường của rất nhiều khu nhà để vào khoa điều trị. Khi ai đó hỏi vì sao lại đi đứng kiểu vậy để mong họ thừa nhận sự khác lạ của mình thì họ chối cãi bảo rằng đi như vậy để… tránh nắng.

Theo BS CKII Nguyễn Văn Dũng (viện Sức khỏe tâm thần Bạch Mai), vừa qua đã có rất nhiều bệnh nhân nghiện chất vào nhập viện. Điển hình là một bệnh nhân 27 tuổi học ở ĐH Bách khoa Hà Nội, sử dụng amphetamine trong một lần đi sinh nhật bạn.

Sau đó, một tuần liền bệnh nhân không ngủ, quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc liên miên, bệnh nhân lõ‌ּa th‌ּể chạy ra đường và được gia đình đưa vào viện. Sau khi được khám và điều trị, sức khỏe của bệnh nhân đã ổn định. Hay như trường hợp của bệnh nhân N.T.H.T (16 tuổi - con gái của một gia đình danh gia vọng tộc ở Hà Nội). Sau khi bị bạn bè rủ rê dùng m‌a tú‌y đá thì H.T bỏ nhà đi lang thang, đòi quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc với tất cả những người mà H.T gặp trên đường và sẵn sàng lõ‌ּa th‌ּể ngay tại chỗ với bất cứ lời đề nghị nào.

BS Dũng cho biết thêm, ngoài những thanh niên trẻ sử dụng m‌a tú‌y đá, còn có rất nhiều bệnh nhân trung tuổi sử dụng. Sau một lần vào sàn nhảy và uống một loại m‌a tú‌y đá, chị N.T.H - một phụ nữ đã có chồng, con và được coi là mệnh phụ phu nhân - bỗng dưng đổ đốn bỏ nhà ra đi và đồng ý quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc bừa bãi, rối loạn cảm xúc hành vi. Điều đặc biệt là đa số các bệnh nhân không thừa nhận mình bị bệnh và không tự giác đến bệnh viện mà phải nhờ sự can thiệp của người khác, BS Dũng nói.

Những quan niệm sai lầm

BS Nguyễn Văn Dũng cho biết, đối với m‌a tú‌y đá, người dùng một lần liều ít dưới 0,5mg có biểu hiện hưng phấn, mất ngủ, nói nhiều, nhảy nhót, quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc quá mức. Nếu liều trên 0,5mg thì bị rối loạn cảm xúc hưng cảm tột độ. bệnh nhân thể hiện mình quá nhiều, thích can thiệp vào những chuyện của người khác, tấn công gây rối loạn trật tự. Người dùng trên 10mg thường có biểu hiện ngộ độc, mê sảng và dễ t‌ử von‌g. Việc điều trị cho những bệnh nhân sử dụng m‌a tú‌y đá là rất khó khăn vì thường sau một thời gian sử dụng loại m‌a tú‌y này, bệnh nhân bị rối loạn tâm thần, tổn thương não nặng. Thời gian điều trị ít nhất phải 3 tháng.

Theo TS Nguyễn Mạnh Hùng, hiện giờ đang có xu thế những người từng sử dụng herroin chuyển sang sử dụng m‌a tú‌y đá. Không chỉ thanh niên mà cả những người lớn tuổi. Phần lớn bệnh nhân thường nghĩ chuyển sang sử dụng m‌a tú‌y đá để cai nghiện heroin. Họ nghĩ rằng, khi dùng m‌a tú‌y đá sẽ không hại, không bị nghiện và có thể dừng sử dụng lúc nào cũng được. Nếu có cai m‌a tú‌y đá cũng không bị vật vã, đau đớn như cai heroin. Nhưng thực chất, người đã từng nghiện heroin chuyển sang dùng m‌a tú‌y đá thì bị rối loạn tâm thần nhanh hơn.

Trước đây nếu một người sử dụng heroin bị rối loạn tâm thần cũng phải mất một vài năm, thì khi đã sử dụng heroin chuyển sang dùng m‌a tú‌y đá, chỉ vài tháng sử dụng liên tục sẽ xuất hiện những biểu hiện tâm thần, kèm theo thể trạng suy kiệt. m‌a tú‌y đá tàn phá bộ não nhiều, nhanh chóng đưa người ta vào trạng thái tâm thần. Phát hiện sớm có thể điều trị được, nếu muộn quá, bệnh nhân khó có thể hồi phục bình thường.

Methamphetamine là một trong những loại m‌a tú‌y phổ biến nhất có các tên gọi khác nhau như là hàng đá, đập đá, pha lê… Methamphetamine được sử dụng theo nhiều cách như nuốt, hút, uống hoặc tiêm. Đá là dạng methamphetamine có thể dùng để hút, khói hút không có mùi… Cảm giác tạo ra khi hút có thể kéo dài trong vòng 12 giờ hoặc lâu hơn. Một số người dùng (tỉ lệ rất nhỏ, dưới 3% số người dùng) dùng methamphetamine theo đường tiêm chích.