Trung Quốc thắng lớn?
Không can thiệp vẫn là một “nguyên tắc cơ bản” của Trung Quốc. Thực tế, lập trường của Bắc Kinh đối với Myanmar, Zimbabwe hay Triều Tiên luôn nhất quán. Với trường hợp Libya, Trung Quốc tiếp tục giữ lập trường ấy.
Rõ ràng, sự ổn định của Trung Đông gắn liền với lợi ích về kinh tế của Trung Quốc. Libya đã tạo cơ hội cho Trung Quốc trở thành “một người đọ vai” với phương Tây.
Trung Quốc không chỉ ra sức sơ tán công dân của họ ở Libya mà còn trợ giúp những người tị nạn châu Âu, Bangladesh, Việt Nam. Với động thái này, Trung Quốc muốn cho thế giới thấy họ đã sẵn sàng mang vác gánh nặng của một siêu cường.
Sau 8 ngày tập trung lực lượng, đến ngày 4/3 Trung Quốc đã hoàn tất chiến dịch sơ tán toàn bộ 35.860 người về nước. Dư luận Trung Quốc coi đây là một thắng lợi vĩ đại, thể hiện quốc lực tổng hợp và sức mạnh quân sự, ngoại giao to lớn của nước họ.
Trung Quốc mất nhiều hơn được?
Tuy vậy cũng có ý kiến cho rằng việc Trung Quốc rút hết người từ Libya về là một thất bại chứ không phải là thắng lợi vĩ đại.
Trung Quốc rất coi trọng châu Phi; Mao Trạch Đông từng coi đây là khu vực chiến lược trọng điểm để Trung Quốc đoàn kết 3 châu Á, Phi, Mỹ La Tinh; đặc biệt Bắc Phi lại càng quan trọng vì tiếp giáp cả 3 châu Á, Âu, Phi, lại là nguồn cung dầu lớn nhất thế giới.
Khi Libya xảy ra bạo loạn, Trung Quốc đã không đánh giá đúng năng lực của Tổng thống Gaddafi trong việc kiểm soát chính quyền và quân đội, nên chỉ còn cách từ bỏ lợi ích chiến lược tại Libya, rút hết người về nước.
Nhiều người cho rằng tình hình Libya hiện nay chưa phải là xấu nhất, rút hết người về, Trung Quốc có thể đã bỏ phí mất công sức của 10 năm tại Bắc Phi. Trong khi đó, phương Tây đứng đầu là Mỹ được lợi nhất. Mỹ viện cớ bảo vệ công dân của họ để đưa quân đội Mỹ áp sát Libya. Có thể, dân Libya sẽ nói khi nước chúng tôi gay go nhất thì người Trung Quốc bỏ chúng tôi. Mặt khác, dân châu Phi sẽ thay đổi thái độ với Trung Quốc.
