Xã 3.000 người đi làm thuê

Thôn Bình An của xã Lộc Bổn, huyện Phú Lộc, nằm bên quốc lộ 1A suốt ngày xe cộ gầm rú và bụi bay mù mịt. Con đường nhỏ hẹp dẫn vào thôn vương vãi đất cát do đang được tu sửa dang dở. Nghe hỏi nhà ông Đoàn Anh - Trưởng thôn, một nhóm trẻ lem luốc đang chơi bên đường đồng loạt chỉ tay về phía ngôi nhà nhỏ nằm khuất sau những bóng cây nói: “Ông Anh không có nhà, con cái ông ấy đi Lào hết rồi”.

Nghe hỏi chuyện phụ nữ trong làng đi Lào, bà Trần Thị Hà, vợ ông Anh, chỉ tay vào ngôi nhà trống hoác với những chiếc giường bỏ không lâu ngày, thở dài: “Việc làm không có, mùa màng thất bát triền miên nên phụ nữ cả làng phải đi mà kiếm cơm chứ ở nhà thì chết đói cả lũ. Nhà tui có 3 đứa con gái đều đi Lào làm thuê hết”.

Theo bà Hà, cả 3 người con gái này đều đã đi Lào nhiều năm sau khi phải nghỉ học sớm vì hoàn cảnh gia đình khó khăn.

Nhiều hộ dân ở đây sinh toàn con gái nên có đến 5-6 người con gái đi Lào kiếm sống. Những phụ nữ đã lập gia đình trong thôn cũng ồ ạt kéo nhau đi Lào làm thuê nên thôn ngày càng vắng dần phụ nữ.

Ngỡ chúng tôi là cán bộ huyện, bà Trần Thị Bưởi, người thôn Bình An, với bộ quần áo nhàu nát và chiếc nón rách bươm hớt hải chạy đến đề nghị có chính sách hỗ trợ cho phụ nữ đi Lào bằng cách tạo công ăn việc làm để con gái bà được về lại quê. Con gái bà Bưởi là chị Trần Thị Hương đi Lào làm thuê ở tỉnh Savanakhet của Lào từ rất lâu, đến nỗi bà không nhớ nổi cô đã xa gia đình bao nhiêu năm.

“Nó để lại cho tui 2 đứa con nhỏ, đứa lớp 2, đứa mẫu giáo. Làm ăn không ra chi nên thỉnh thoảng nó mới có tiền gửi về nuôi con nên chúng rất khổ cực”- bà Bưởi kể.

Theo UBND xã Lộc Bổn, toàn xã có hơn 3.000 người dân đến các tỉnh Salavan, Savanakhet của Lào làm thuê, trong số đó có hơn 1.500 phụ nữ. Số liệu này tăng nhanh hàng năm tỷ lệ thuận với việc kiếm sống ở quê ngày càng khó khăn. Các thôn có số phụ nữ đi Lào nhiều nhất là Hòa Vang, Thuận Hóa, Bình An, Hòa Mỹ.

Không chỉ Lộc Bổn; các xã Lộc Sơn, thị trấn Phú Lộc (huyện Phú Lộc), thị trấn Phú Bài, xã Thủy Lương (thị xã Hương Thủy)… cũng là những địa phương có nhiều phụ nữ đi Lào kiếm sống do cuộc sống ở quê quá nghèo khổ. Ngày càng nhiều thiếu nữ mới học lớp 8, lớp 9 cũng bỏ học đi Lào mưu sinh.

Những đứa trẻ côi cút

Bà Nguyễn Thị Úy (75 tuổi) và chồng là ông Trần Văn Nho (80 tuổi) ở thôn Bình An vừa dọn cơm trưa cho mấy đứa cháu vừa ho khùng khục. Ở cái tuổi gần đất xa trời như vợ chồng bà Úy, người ta được chăm sóc từng miếng ăn giấc ngủ nhưng hai ông bà lại không được hưởng sự quan tâm ấy.

Từ ngày con dâu là chị Trần Thị Thu theo chồng sang Lào làm thuê, để lại 3 đứa con nhỏ, tuổi già của vợ chồng bà Úy là những tháng ngày cực nhọc.

“Nó đi rồi về đẻ, đẻ rồi đi lại nên mấy đứa cháu đều do một tay vợ chồng tui nuôi. Mới đây nó về sinh đứa thứ tư, được 4 tháng định để nốt ở nhà cho chúng tôi nuôi nhưng do cháu quá nhỏ nên nó phải mang theo sang Lào”- bà Úy kể.

Người già khổ cực đã đành nhưng những đứa trẻ không có bàn tay chăm sóc của cha mẹ lại càng tội nghiệp. 3 đứa cháu của bà Úy đang học lớp 6, lớp 4 và lớp 1 ngày càng gầy teo và học hành tụt dốc.

“Chúng tôi già rồi biết chi chữ nghĩa mà chỉ bảo chúng chuyện học hành. Kiểu ni chắc phải bỏ học sớm hết, thời đại ni rồi mà còn thất học thì buồn lắm”- ông Nho thở dài.

Chuyện ông bà già nuôi trẻ nhỏ như vợ chồng bà Úy nhan nhản ở Lộc Bổn cũng như các xã có phong trào đi Lào làm thuê. Hậu quả của tình trạng này là ngày càng có nhiều đứa trẻ trên địa bàn bỏ học sớm do không có sự quan tâm chăm sóc, chỉ bảo của bố mẹ.

Chị Nguyễn Thị Thệ (44 tuổi) theo chồng là anh Dương Văn Say đi Lào kiếm sống bằng nghề thợ nề đã 10 năm nay. Cuộc mưu sinh nơi đất khách quê người cực khổ khiến vợ chồng chị không có điều kiện quan tâm đến việc học của 3 đứa con ở quê. Hậu quả là 3 đứa con của vợ chồng chị lần lượt bỏ học từ rất sớm. Mới đây, 2 trong số 3 đứa con của chị đã sang Lào để “nối nghiệp” bố mẹ khi tuổi đời còn nhỏ.

Cùng với tình trạng bỏ học, tình trạng trẻ em sa chân vào các tệ nạn xã hội và đánh lộn cũng diễn ra thường xuyên hơn. Bằng chứng là ở các xã Lộc Bổn và Lộc Sơn tình trạng “đại ca nhí” xuất hiện ngày càng nhiều và hết sức manh động. Không ít đối tượng trở thành nỗi khiếp đảm của người dân bởi sự liều lĩnh và coi mạng người như cỏ rác.

Bà Đoàn Thị Lan - Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Lộc Bổn, bảo hậu quả của việc người dân nói chung và phụ nữ nói riêng đi Lào kiếm sống đã nhãn tiền từ nhiều năm nay. “Cùng với tình trạng con cái của phụ nữ đi Lào phải bỏ học sớm và dính vào các tệ nạn xã hội, thì tình trạng người dân trên địa bàn nhiễm HIV cũng tăng nhanh do sự di cư này”- bà Lan nói.