UBND tỉnh Bình Dương vừa công bố quyết định phê duyệt phương án cổ phần hoá Tổng Công ty Sản xuất - Xuất Nhập khẩu Bình Dương (Protrade Corp).
Protrade Corp có vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng, công ty sẽ chào bán 30 triệu cổ phần ra công chúng với giá khởi điểm 12.000 đồng/cổ phần. Nếu thành công, Protrade Corp sẽ thu về tối thiểu 360 tỷ đồng.
Theo HoSE, thời gian cung cấp thông tin về đợt đấu giá, nộp đơn và tiền đặt cọc dự kiến từ ngày 26/02/2018. Thời gian và địa điểm đấu giá dự kiến lúc 09 giờ 00 ngày 28/3/2018 tại HoSE.
Sau IPO, Protrade Corp sẽ bán tiếp 119,7 triệu cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược với tỷ lệ sở hữu tương ứng là 39,91%.
Lộ diện 3 nhà đầu tư
Tổng công ty Sản xuất – Xuất nhập khẩu Bình Dương (Protrade Corp) tiền thân là Xí nghiệp sản xuất hàng cao su 3-2 Sông Bé, được thàh lập từ năm 1982 theo quyết định của Tỉnh ủy Sông Bé. Thời điểm đó, công ty chọn dép xốp cao su đi biển là sản phẩm chủ lực xuất khẩu sang thị trường Liên Xô và các nước XHCN.
Theo kế hoạch cổ phần hoá, Nhà nước sẽ giảm sở hữu xuống còn 50% tương ứng nắm 150 triệu cổ phần; bán ưu đãi cho người lao động 272.600 cổ phiếu; bán cho nhà đầu tư chiến lược 39,91% tương ứng 119,7 triệu đơn vị; bán đấu giá ra công chúng (IPO) 10% cổ phần tương ứng 30 triệu cổ phiếu.
Theo tiết lộ của UBND tỉnh Bình Dương, hiện có Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển SACOM, Công ty cổ phần Đầu tư U&I, Công ty TNHH Phát triển đã đăng ký trở thành nhà đầu tư chiến lược của công ty.
"Ban chỉ đạo cổ phần hoá của Tổng công ty đã làm việc với nhà đầu tư chiến lược cam kết gắn bó lâu dài, mua hết số cổ phần đã đăng ký và bảo vệ thương hiệu của doanh nghiệp", văn bản nêu.
Dự kiến các nhà đầu tư sẽ bỏ ra tối thiểu 1.440 tỷ đồng để mua gần 40% Protrade.
Protrade Corp có gì?
Hoạt động cốt lõi của Protrade được xác định là đầu tư tài chính vào các công ty con, công ty liên kết nên vị thế các đơn vị này sẽ góp phần hình thành nên vị thế của Tổng công ty.
Tại thời điểm 31/12/2017, Protrade đang đầu tư vào 6 công ty con, trong đó 1 công ty đang làm kế hoạch giải thể và 1 công ty đang làm thủ tục chuyển nhượng. Ngoài ra Protrade còn có 8 công ty liên doanh, liên kết, trong đó bao gồm Công ty TNHH FrieslandCampina Việt Nam, bệnh viện đa khoa Quốc tế Hạnh Phúc,...
Ở mảng đầu tư sân golf, hiện Protrade đang đầu tư vào 3 công ty sở hữu sân golf Sông Bé Golf Resort, Twin Doves Golf Club và Harmonie Golf Park.
Ở mảng đầu tư dịch vụ y tế, hiện Protrade đang sở hữu 24% tại bệnh viện Quốc tế Hạnh Phúc. Ước tính năm 2017, bệnh viện đạt 424 tỷ đồng doanh tu và lãi 5,8 tỷ đồng.
Ở nhóm ngành chế biến Gỗ, Protrade đang đầu tư vào CTCP Hưng Vượng, chuyên sản xuất đồ gỗ nội thất xuất khẩu 100% sang Nhật Bản. Công ty này có vốn điều lệ 150 tỷ đồng, tuy nhiên lợi nhuận 9 tháng 2017 đã đạt được 20 tỷ đồng, lớn hơn Gỗ Trường Thành (4,1 tỷ).
Ở ngành sản xuất và chế biến sữa, từ năm 1995, Protrade đã liên doanh với Royal FrieslandCampina (tập đoàn sữa hàng đầu tại Hà Lan, nổi tiếng với sản phẩm Dutch Lady – Cô gái Hà Lan) thành lập công ty FrieslandCampina Việt Nam. Hiện Protrade đang nắm giữ 30% vốn trong công ty liên doanh này.
Ngoài các mảng đầu tư kinh doanh, một sức hút không nhỏ của doanh nghiệp nhà nước lớn nhất nhì tỉnh Bình Dương này chính là quỹ đất.
Chưa kể, là một trong ba doanh nghiệp Nhà nước lớn nhất tỉnh Bình Dương, Protrade Corp còn sở hữu nhiều khu đất lớn, có vị trí chiến lược như khu đất vành đai sân golf với diện tích 16.583 m2, Nhà máy nước đá Dĩ An diện tích 2.154 m2, Nhà máy giấy Vĩnh phú với diện tích 45.653 m2. Được biết, đây là các khu đất được thuê trả tiền hàng năm. Đáng chú ý, sân golf Sông Bé với diện tích 1.04ha là đất thuê trả tiền một lần và đến năm 2042 mới kết thúc hợp đồng thuê đất.
Có thực sự hấp dẫn?
Đầu tư đa ngành đã đem lại lợi nhuận lớn cho Protrade nhưng đây cũng chính là điểm yếu của doanh nghiệp này. Việc kinh doanh đa ngành, trong khi các lĩnh vực không có sự hỗ trợ nhau, khó xác định được ngành nghề cốt lõi để thu hút đầu tư. Chưa kể, ngành nông nghiệp hiện tại thu hồi vốn lâu, trong khi nợ vay nhiều là gánh nặng với Tổng Công ty và áp lực về dòng tiền, đồng thời nhiều đơn vị liên kết còn làm ăn chưa hiệu quả… Theo đó, đặt kế hoạch kinh doanh giai đoạn 2018-2020, Protrade Corp khá khiêm tốn với tốc độ tăng chưa đạt đến 5%, trong khi năm 2020 dự kiến doanh thu giảm 14% so với kế hoạch năm 2019. Mục tiêu lãi khá dè dặt ở mức hơn 183 tỷ đến năm 2020.
Mảng đầu tư sân golf là một trong những thế mạnh của Protrade thời gian qua nhưng trong năm 2017 đều báo lỗ. Cả Sông Bé Golf và Twin Doves Golf đều ước tính lỗ với mức lỗ lần lượt là 5,2 tỷ đồng và 65 tỷ đồng. Riêng Harmonie Golf Parl đang trong giai đoạn chạy thử.
Xét về kết quả kinh doanh, tổng doanh thu của Protrade từ 2015 đến nay có xu hướng giảm dần. Đến 9 tháng 2017, tổng doanh thu công ty mới đạt được 43% so với kết quả năm 2016.
Để trở thành cổ đông lớn của những doanh nghiệp sắp IPO, tùy quy mô, mỗi tập đoàn cần chi ra khoản vốn nghìn tỷ đồng (tính theo giá khởi điểm của các đợt đấu giá), bởi theo quy định hiện hành, giá bán cho nhà đầu tư chiến lược tối thiểu bằng giá trúng đấu giá bình quân.
Nhìn vào tỷ lệ cổ phần bán cho nhà đầu tư chiến lược, cũng như lộ trình Nhà nước thoái vốn tại Protrade có thể cho một cảm nhận rằng, “cửa” cho nhà đầu tư cá nhân là khá hẹp, mặc dù cửa trúng đấu giá quanh giá khởi điểm rất lớn.
Hay tại Protrade, tỷ lệ sở hữu của cổ đông chiến lược lên tới xấp xỉ 40%, cộng với tỷ lệ sở hữu của Nhà nước là 50%, thì tiếng nói của các cổ đông khác là yếu ớt.
Giám đốc tư vấn một công ty chứng khoán cho biết, có một luật chơi ngầm trên thị trường mua bán - sáp nhập (M&A) thông qua cổ phần hóa, thoái vốn, đó là ông lớn A đã vào doanh nghiệp X thì sẽ không có chuyện ông lớn B nhảy vào tranh phần, những thương vụ nào không tôn trọng luật chơi ấy thường dễ xảy ra ồn ào sau đó và những kẻ đi tranh phần thường bị cộng đồng tẩy chay và coi thường, khó lớn mạnh được. Nếu đúng như vậy, dường như trật tự sở hữu và tương lai của những doanh nghiệp sắp IPO dạng này phần lớn đã được định đoạt.
