Tổn hại nỗ lực hòa bình Trung Đông

Phát biểu trên CNN, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc (LHQ) Guterres bày tỏ hài lòng về cuộc gặp của ông Jared Kushner, cố vấn cao cấp và là con rể của ông Donald Trump, với giới chức Israel và Palestine về một kế hoạch hòa bình mới sau nhiều năm bế tắc. “Tôi không nói nó sẽ xảy ra, nhưng hy vọng rằng điều đó có thể giúp chấm dứt cuộc xung đột khủng khiếp giữa Israel và Palestine” - ông Guterres nói. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo LHQ cho biết, quyết định hôm 6.12 của ông Donald Trump có nguy cơ làm tổn hại nỗ lực này.

Tổng thư ký Guterres tái khẳng định, không có lựa chọn nào thay thế giải pháp hai nhà nước cho tiến trình hòa bình Israel-Palestine, và rằng vấn đề Jerusalem phải được giải quyết thông qua đối thoại trực tiếp giữa các bên. “Tại thời điểm đầy lo ngại này, tôi muốn nói rõ rằng, với tư cách là Tổng thư ký LHQ, tôi sẽ làm tất cả những gì có thể trong khả năng của mình để hỗ trợ các nhà lãnh đạo Israel và Palestine quay trở lại các cuộc đàm phán có ý nghĩa và hiện thực hóa tầm nhìn hòa bình lâu dài cho người dân hai nước”.

Cũng trong ngày 10.12, Đại sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley nói rằng, những lo ngại về quyết định của Tổng thống Donald Trump đang bị thổi phồng...

Đối đầu Mỹ - Israel và EU - Palestine

Trong khi đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đối mặt với các cuộc khẩu chiến với các nhà lãnh đạo thế giới. Hôm 10.12, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan gọi Israel là “khủ‌ng b‌ố” và chỉ trích việc công nhận Jerusalem là thủ đô của nước này. “Chúng tôi sẽ tiếp tục đấu tranh trong khuôn khổ luật pháp và dân chủ. Ở Istanbul, chúng tôi sẽ kêu gọi các nước Hồi giáo, các nhà lãnh đạo và các nguyên thủ đoàn kết lại. Jerusalem là báu vật mà chúng tôi không thể từ bỏ” - CNN dẫn lời ông Erdogan nói. Đáp lại, Thủ tướng Israel tuyên bố: “Tôi không quen bị rao giảng đạo đức từ một nhà lãnh đạo đánh bom làng mạc người Kurd cùng quê, giúp Iran né chế tài quốc tế, hỗ trợ khủ‌ng b‌ố, kể cả ở Dải Gaza”.

Phát biểu từ Paris hôm 10.12, nơi nhà lãnh đạo Israel có chuyến thăm Pháp và hội đàm với Tổng thống Emmanuel Macron, Thủ tướng Netanyahu gọi quyết định của ông Donald Trump là “lịch sử”, khẳng định rằng, Israel duy trì thủ đô ở Jerusalem trong 70 năm và những mối liên kết của người Do Thái với Jerusalem có từ 3.000 năm trước. “Paris là thủ đô của Pháp, Jerusalem là thủ đô của Israel. Chúng tôi tôn trọng lịch sử và sự lựa chọn của các vị. Và chúng tôi biết rằng, với tư cách là bạn bè, các vị cũng tôn trọng lựa chọn của chúng tôi. Tôi nghĩ rằng, chừng nào người Paletine chấp nhận thực tế này thì chừng đó chúng tôi có hòa bình” - Thủ tướng Israel bổ sung.

Trong khi đó, Tổng thống Macron cũng chỉ trích quyết định của Tổng thống Donald Trump, gọi đây là “điều nguy hiểm cho hòa bình”. Nhà lãnh đạo Pháp thúc giục Israel đóng băng việc xây dựng các khu định cư trên những vùng đất chiếm đóng và kêu gọi các biện pháp xây dựng lòng tin với người Palestine.

Những bình luận căng thẳng giữa 2 đồng minh báo hiệu cuộc gặp thậm chí còn căng thẳng hơn giữa ông Netanyahu với Ngoại trưởng các nước EU ở Brussels ngày 11.12, với vấn đề Jerusalem và tiến trình hòa bình mong manh là chủ điểm chính trong chương trình nghị sự. Tuần trước, cao ủy EU về chính sách đối ngoại - bà Federica Mogherini - cảnh báo rằng, quyết định của ông Donald Trump có khả năng “đưa chúng ta trở về thời kỳ thậm chí đen tối hơn những thời kỳ chúng ta đã sống”. Cuộc họp ngày 11.12 là điềm báo trước những rạn nứt mới nổi lên giữa một bên là Mỹ-Israel với bên kia là Châu Âu và Palestine.

Cùng lúc, các cuộc biểu tình phản đối quyết định về Jerusalem vẫn nổ ra ở nhiều nước trên thế giới. Hôm 10.12, đụng độ xảy ra giữa lực lượng an ninh Lebanon và người biểu tình bên ngoài sứ quán Mỹ tại Beirut. Lebanon có 450.000 người tị nạn Palestine, chiếm gần 10% dân số. Các cuộc biểu tình tương tự diễn ra ở Indonesia - nước có dân số theo đạo Hồi lớn nhất thế giới - và nước láng giềng Malaysia...

Palestine đã đệ đơn lên LHQ sau quyết định của ông Donald Trump, kêu gọi Hội đồng Bảo an tuyên bố việc Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel là hành động chống lại luật pháp quốc tế và thúc giục LHQ làm việc để đảo ngược quyết định này.