Chiều 13/11, tại Hà Nội, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh có cuộc gặp gỡ báo chí để thông báo về kết quả của Tuần lễ cấp cao . Ông khẳng định Việt Nam đã tổ chức thành công các Hội nghị cấp cao, các hội nghị cấp Bộ trưởng APEC trong cả năm 2017 nói chung và đỉnh cao là Tuần lễ cấp cao APEC 2017 vừa diễn ra tại Đà Nẵng. Báo  trích đăng nội dung cuộc trao đổi. 

Những con số biết nói

- Phó thủ tướng có thể đánh giá những kết quả nổi bật của Tuần lễ Cấp Cao APEC và Năm APEC 2017?

- Giờ đây khi nhìn lại, chúng ta có thể nói hết sức ngắn gọn là APEC 2017 tại Việt Nam đã thành công hết sức tốt đẹp. Trong tất cả các cuộc làm việc, các chuyến thăm và trao đổi của lãnh đạo cấp cao chúng ta với nguyên thủ các nước, họ đều đánh giá APEC 2017 thành công về cả nội dung và tổ chức.

Thành công lớn nhất là chúng ta duy trì được mục tiêu APEC trong bối cảnh hết sức phức tạp của tình hình kinh tế thế giới trong thương mại, đầu tư.

Hội nghị Cấp cao APEC đã khẳng định vai trò của APEC là diễn đàn liên kết kinh tế hàng đầu của khu vực, tiếp tục các mục tiêu của APEC: tự do thương mại, thuận lợi hóa đầu tư và tăng trưởng. Điều này cũng thể hiện qua việc hầu hết lãnh đạo cấp cao của các nền kinh tế đều tham gia Tuần lễ Cấp cao APEC lần này. Đây mới là Tuần lễ Cấp cao APEC thứ hai trong vòng 10 năm có sự tham gia của nhiều lãnh đạo như vậy.

Số lượng người tham gia APEC cũng rất ấn tượng, 21.000 người, riêng Tuần lễ Cấp cao là trên 11.000 người. Hội nghị thượng đỉnh Kinh doanh cũng có sự tham gia của hơn 2.000 người, một con số kỷ lục. Số lượng nhà báo phóng viên tham gia đưa tin cũng vào khoảng 3.000. Những con số đó nói lên sự quan tâm của thế giới và khu vực đối với Hội nghị cấp cao APEC.

Điểm thứ hai, APEC tạo ra nền tảng hết sức quan trọng trong phát triển kinh tế. Bên cạnh ủng hộ tự do thương mại, thương mại đa biên, các vấn đề về đầu tư,... chúng ta cũng đưa ra những vấn đề mới, như cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, những sáng kiến mới như tạo nguồn lực trong kỷ nguyên số, thương mại điện tử, cơ cấu kinh tế... Chúng ta cũng đưa ra tầm nhìn APEC sau năm 2020, thành lập các nhóm công tác.

Điểm thứ ba, chúng ta có nhiều sáng kiến về tổ chức hội nghị ngoài khuôn khổ APEC được các nước đánh giá cao. Ngoài các phiên họp kín, chúng ta còn đưa được vào phiên họp giữa APEC và ASEAN nhân dịp kỷ niệm 50 năm ASEAN, với sự tham gia của hầu hết nhà lãnh đạo. Chúng ta cũng có sáng kiến tổ chức Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam, thu hút hơn 2.000 doanh nghiệp, trong đó có 850 doanh nghiệp trong nước, tạo hiệu ứng lan tỏa với kinh tế, môi trường đầu tư.

Chúng ta đã chọn đúng vấn đề, đúng ưu tiên, quan tâm chung của các thành viên APEC. Không một nền kinh tế nào cảm thấy mình đứng ngoài những ưu tiên đó.

- Xin Phó thủ tướng cho biết Việt Nam đã thể hiện vai trò chủ nhà như thế nào trong APEC 2017?

Tất cả các nước khi làm chủ nhà APEC đều phải tạo sự quan tâm chung của các thành viên đến mục tiêu của APEC. Chúng ta đã rất thành công trong việc đưa ra chủ đề lớn của APEC: “Tạo động lực mới, vun đắp tương lai”.

Chúng ta cũng đưa ra được 4 ưu tiên đều được các nền kinh tế thành viên của APEC ủng hộ: tăng trưởng bền vững, sáng tạo, bao trùm; đẩy mạnh liên kết kinh tế khu vực sâu rộng; nâng cao năng lực cạnh tranh và sáng tạo của các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa; tăng cường an ninh lương thực và nông nghiệp bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Điều đó cho thấy chúng ta đã chọn đúng vấn đề, đúng ưu tiên, quan tâm chung của các thành viên APEC. Không một nền kinh tế nào cảm thấy mình đứng ngoài những ưu tiên đó. Điều này dẫn đến sự đồng thuận.

Các nhà lãnh đạo tham gia Tuần lễ Cấp cao APEC 2017 trong phiên chụp ảnh chung ngày 11/11. .

Năm 2017 rất khác với những năm trước. Các nước có những quan điểm khác biệt nhau, thậm chí trái ngược nhau. Với vai trò chủ nhà, chúng ta đã thảo luận, tham vấn, đưa ra quan điểm chung được tất cả các thành viên APEC chấp nhận.

Khâu tổ chức của chúng ta hết sức thành công không chỉ trong tuần lễ cấp cao mà còn ở các hoạt động tại 10 tỉnh thành trong cả năm, thành công cả về cơ sở vật chất và điều kiện cho các đoàn tham dự.

Những đột phá

- Xin Phó thủ tướng cho biết ý nghĩa của việc tổ chức thành công APEC 2017?

- Văn kiện của Tuần lễ Cấp cao cũng như trong cả năm APEC tạo định hướng cho APEC những năm tiếp theo. 2017 là năm khó khăn nhất trong các năm qua đối với APEC do sự khác biệt trong quan điểm của các nước về chủ nghĩa bảo hộ, tự do hóa thương mại. Tuy nhiên chúng ta vẫn thông qua được văn kiện. Chúng ta không chỉ tham gia mà còn đóng vai trò dẫn dắt, thể hiện tích cực chủ trương hội nhập quốc tế.

Đây cũng là dịp để đưa quan hệ song phương với các nước lên tầm cao mới với 4 chuyến thăm chính thức của lãnh đạo cấp cao: Trung Quốc, Mỹ, Chile, Canada và 50 cuộc trao đổi với lãnh đạo cấp cao của các nước.

- APEC năm nay có tiến triển gì so với APEC những năm trước và thành công của Việt Nam có ý nghĩa thế nào trong thúc đẩy tự do thương mại của cả khu vực?

- Điều khác biệt với các kỳ APEC trước là từ 2016 trở về trước, không nền kinh tế thành viên nào trong APEC không suy nghĩ về thúc đẩy tự do thương mại. Nhưng năm nay xuất hiện sự khác biệt quan điểm, chủ yếu về tự do thương mại cân bằng từ phía Mỹ - một khái niệm hoàn toàn mới - hoặc về vấn đề hệ thống thương mại đa phương.

Vốn dĩ APEC là diễn đàn thúc đẩy thương mại tự do, đầu tư, chúng ta đã đạt được thành công trong việc tiếp tục duy trì điều ấy.

 Các diễn viên trong lễ tổng duyệt chương trình đón đại biểu APEC đến thăm chiều 10/11 tại Hội An. Ảnh: Minh Hoàng.Khẳng định và nâng tầm vị thế

- Có câu chuyện gì đằng sau việc mời được tổng thống Mỹ không thưa ông?

- Nhìn lại APEC 2017 chúng ta phải thấy được vị thế của Việt Nam. Trong 10 năm qua, việc hầu hết lãnh đạo cấp cao nhất tham dự APEC là điều hiếm. Lần đầu tiên tổng thống Mỹ, chủ tịch Trung Quốc tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Doanh nghiệp (CEO Summit).

Đúng là năm nay có những vấn đề kinh tế mới mà các nhà lãnh đạo muốn nêu quan điểm, nhưng cũng bởi tổ chức tại Việt Nam. Việt Nam có quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện với các nước, tạo cho chúng ta cái thế khi thương lượng, mời các lãnh đạo các nước đến.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhận lời dự APEC từ trước Đại hội đảng lần thứ 19. Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng nhận lời tham dự từ sớm. Tổng thống Nga Vladimir Putin, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đều nhận lời thăm Việt Nam. Nhiều nhà lãnh đạo muốn thăm Việt Nam dịp này nhưng Việt Nam chỉ có thể tổ chức đón tiếp tối đa 4 lãnh đạo cao cấp.

Sau khi tham dự Tuần lễ Cấp cao APEC ở Đà Nẵng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đến Hà Nội, thăm chính thức Việt Nam theo lời mời của Chủ tịch nước Trần Đại Quang. Ảnh: AFP/ Getty.

- Với tư cách là nước chủ nhà APEC, chúng ta đã được những gì?

- Việc đề xuất sáng kiến về tổ chức và làm chủ nhà của Việt Nam đã manh nha từ năm 2012, từ gợi ý của Bộ Chính trị, chúng ta đã thông báo và đề xuất tại Vladivostok.

Tại sao lại là 2017? APEC đến năm 2020 sẽ hoàn thiện các mục tiêu Bogor, vì vậy 2017 là bắt đầu giai đoạn chuẩn bị cho sau 2020. Tại APEC 2017 chúng ta cũng đã đưa ra tầm nhìn APEC sau 2020.

Thứ hai, 2016 là năm nhiều nước có lãnh đạo mới. 2017 sẽ là năm đầu tiên trong nhiệm kỳ mới của các lãnh đạo và họ sẽ đến Việt Nam.

Thành công lần này khẳng định vị thế của Việt Nam trong khu vực và tăng cường quan hệ với các đối tác lớn. Về kinh tế, Việt Nam có 121 thoả thuận trị giá hơn 20 tỷ USD và đương nhiên, những cơ hội cho doanh nghiệp.

Trong cả Năm APEC, chúng ta đã quảng bá được cả đất nước Việt Nam, các tỉnh thành, đặc biệt là Đà Nẵng - Quảng Nam ra thế giới. Tất cả các lãnh đạo nước ngoài đều đánh giá cao vẻ đẹp của Việt Nam.

Tại hội nghị lần này chúng ta cũng đã kết hợp được nguồn lực nhà nước và nguồn lực xã hội. Có thể nói toàn bộ doanh nghiệp và nhân dân đã đóng góp vào thành công này.

Thành công trong kinh tế giúp chúng ta dẫn dắt được APEC.

- Đây là lần thứ hai Việt Nam đăng cai APEC, và như Chủ tịch nước Trần Đại Quang nói, là điều hiếm hoi. Xin Phó thủ tướng cho biết những ấn tượng về kỳ APEC 2017 và 2006?

Mỗi thời điểm, mỗi nơi tổ chức đều hết sức khác biệt. APEC 2017 là sự hội tụ của rất nhiều yếu tố. Đó là 30 năm đổi mới của chúng ta. Chính thành công, phát triển của chúng ta, đặc biệt về kinh tế được cảm nhận rất rõ. Việt Nam là một trong số những nước tham gia rất nhiều hiệp định thương mại. Điều đó tạo cho chúng ta tiếng nói. Thành công trong kinh tế giúp chúng ta dẫn dắt được APEC.

- Phó thủ tướng có thể chia sẻ cảm xúc của mình sau khi APEC thành công?

- Trước Tuần lễ Cấp cao, thiên tai ập đến. Tôi chỉ mong sao thời tiết ủng hộ. Chúng ta cần thiên thời, địa lợi, nhân hòa. Giây phút tôi cảm thấy chúng ta đã đạt được mục đích là khi các nhà lãnh đạo cấp cao chụp ảnh ngoài trời tại trung tâm hội nghị. Đó là sự kiện cuối cùng ngoài trời, thể hiện quyết tâm của các lãnh đạo đối với APEC. Tuần lễ đã thành công cả về hình thức lẫn nội dung.

Nghệ nhân Ánh Tuyết cho rằng những gia vị đặc trưng riêng có trong các loại rau, ngũ quả Việt Nam làm nên bữa tiệc chiêu đãi thành công được nhiều lãnh đạo cấp cao APEC khen ngợi.