Sáng 20-9, tin nghệ sĩ cải lương Thanh Thanh Hoa qua đời đã nhanh chóng lan đi trong sự tiếc thương ngậm ngùi của giới nghệ sĩ và khán giả...
Bình lặng một ngôi sao
Được xem là một trong những cô đào sáng giá của sân khấu cải lương trước năm 1975, lại nổi tiếng về nhan sắc, song xung quanh nghệ sĩ Thanh Thanh Hoa hầu như không có những điều tiếng như những cô đào khác.
Sự kiện ồn ào nhất trong cuộc đời Thanh Thanh Hoa là lúc cô đào 18 tuổi kiên quyết bảo vệ tình yêu của mình. Đó là vào năm 1961, đang lúc nổi như cồn vì là nghệ sĩ duy nhất vừa được trao giải Thanh Tâm - giải thưởng nghệ thuật uy tín nhất đương thời - lại đang độ xinh đẹp rạng ngời, cô đào chánh Thanh Thanh Hoa đem lòng yêu anh kép độc Nam Hùng chuyên đóng vai phụ. Lo sợ sự nghiệp của Thanh Thanh Hoa bị ảnh hưởng, cha mẹ cô cương quyết ngăn cản mối tình này. dư luận cũng phản đối khá nhiều. Thế nhưng để bảo vệ tình yêu, đôi nghệ sĩ trẻ đã bỏ đoàn hát, bỏ nhà ra đi.
Ban giám khảo giải Thanh Tâm vì muốn bảo vệ uy tín giải và để ủng hộ một tình yêu chân chính không so đo địa vị, danh lợi đã vừa khuyên đôi bạn trẻ chính thức thành hôn, vừa vận động gia đình Thanh Thanh Hoa chấp nhận hôn lễ đó. Nhà báo Trần Tấn Quốc - người sáng lập giải Thanh Tâm, nghệ sĩ Phùng Há, bà bầu Thơ cùng nhiều người đã góp tiền tổ chức đám cưới cho Nam Hùng và Thanh Thanh Hoa trong sự chứng kiến của cha mẹ hai bên và nhiều nghệ sĩ nổi tiếng. Đám cưới của họ là cái kết đẹp của một mối tình thân từ thời niên thiếu.
Một thời vang bóng
Có cha mẹ đều là công nhân đoàn hát, mới 12 tuổi, Thanh Thanh Hoa đã học hát, học múa trong vũ đoàn của đoàn Thanh Minh Thanh Nga cùng nhiều trẻ khác, trong đó có cả nghệ sĩ Nam Hùng và Thanh Nga. Được sự chỉ dạy của soạn giả Nguyễn Phương, Lê Khanh, nhạc sĩ Hoàng Việt..., Thanh Thanh Hoa nhanh chóng trở thành cô đào triển vọng.
Mới 14-15 tuổi, Thanh Thanh Hoa đã thành đào chánh của gánh Tân Hương Hoa, được báo chí khen ngợi về giọng thổ đầy quyến rũ. 17 tuổi, Thanh Thanh Hoa đã được diễn đôi cùng những nam nghệ sĩ lừng danh lúc bấy giờ như Út Trà Ôn, Thanh Hải ở đoàn Thủ Đô. Đây là giai đoạn Thanh Thanh Hoa ghi dấu ấn nghề nghiệp của mình với vai nổi tiếng Cát Dung Phương Tử để được chọn trao giải Thanh Tâm vào năm 1961.
Sự nghiệp của Thanh Thanh Hoa không hề thua kém những nghệ sĩ khác với những vở diễn: Khi rừng mới sang thu, Đêm huyền diệu, Nước chảy qua cầu, Vợ của chồng, Tiếng hạc trong trăng, Sân khấu về khuya... trước năm 1975, ở các đoàn Thủ Đô, Thanh Minh Thanh Nga, Út Bạch Lan-Thành Được. Sau năm 1975, Thanh Thanh Hoa hát ở đoàn Sài Gòn 1 và tiếp tục ghi dấu ấn qua các vở Thái hậu Dương Vân Nga, Mạnh Lệ Quân, Người ven đô, Vua hóa hổ... Nét đẹp vừa kiêu sa vừa đằm thắm, nét diễn vừa trầm lắng vừa nhẹ nhàng của bà trong những vở diễn nổi tiếng trên truyền hình sau 1975 như Chuỗi nhạc rừng dương, Tấm lòng của biển... khiến khán giả nhớ mãi.
Trọn một đời hiền
Những ai biết Thanh Thanh Hoa đều bảo rằng bà sống rất hiền. Có mặt khi di hài nghệ sĩ Thanh Thanh Hoa còn ấm, cô Trúc, một người phụ việc trong các đoàn hát từng theo bà từ thời còn trẻ, nghèn nghẹn: “Là đào chánh vậy mà hiền lắm! Cổ hay giận vậy thôi chứ không bao giờ bắt chẹt ai; sống cũng không bon chen, tranh giành gì hết. Đẹp, nổi tiếng, diễn hay vậy mà khi về Thanh Minh Thanh Nga được giao vai thứ chánh sau chị Thanh Nga, cổ cũng rất vui vẻ. Ở đoàn khác có được phân đóng vai phụ, cổ cũng không phân bì”. Tính cách hiền hòa này đã theo nghệ sĩ Thanh Thanh Hoa suốt cả cuộc đời.
Là nghệ sĩ nổi tiếng, lại là mẹ của ngôi sao cải lương đương thời Thanh Thanh Tâm nhưng chẳng bao giờ nghệ sĩ Thanh Thanh Hoa tận dụng điều đó để... mắc bệnh ngôi sao hay hơn thua trong nghề. Thập niên 1980-1990, trong khi nhiều nữ nghệ sĩ cùng thời vẫn cố gắng theo diễn những vai chính trẻ trung dù tuổi tác không còn phù hợp, Thanh Thanh Hoa lặng lẽ lui về phía sau làm nền cho lớp nghệ sĩ hàng con cháu với những vai hợp tuổi tác.
Nghệ sĩ Giỏi Tý, Trưởng đoàn cải lương Sài Gòn 1 trước đây, bùi ngùi: “Thanh Thanh Hoa là một nghệ sĩ rất có đạo đức. Chị sống rất hiếu thảo, giàu đức hy sinh. Là chị hai, từ hồi nhỏ xíu chị đã đi hát nuôi cha mẹ và anh em. Vậy mà có cực khổ gì chị cũng tặc lưỡi rằng kệ, cái số mình là vậy, được chăm sóc cho gia đình là mình vui lắm rồi”.
Những ngày cuối đời, vốn đã hiền bà lại càng hiền, cái tính hay giận hờn của bà cũng bay vèo. Mười năm nay sống với Thanh Thanh Tâm, nghệ sĩ Thanh Thanh Hoa luôn sợ mình trở thành gánh nặng cho con. Khi biết mình bị bệnh nặng, bà vẫn rất lạc quan chứ không buồn phiền. Và bà bình thản đón nhận cái chết vì đã sống trọn bổn phận trong cuộc đời.
Nghệ sĩ Thanh Thanh Hoa tên thật là Nguyễn Thị Anh, sinh năm 1943 tại Sài Gòn. Bà mất lúc 10 giờ 40 sáng 20-9 tại nhà sau thời gian dài mang bệnh nặng.
Tang lễ được tổ chức tại chùa Trường Thạnh (số 97 Yersin, quận 1, TP.HCM). Lễ động quan lúc 6 giờ ngày 22-9, sau đó đưa đi an táng tại nghĩa trang Nghệ sĩ TP.HCM.
