Xử lý thách thức an ninh hay cứu trợ nhân đạo?
Báo China Daily cho biết, ngày 12/1, Trung Quốc và Mỹ đã bắt đầu cuộc diễn tập chung về hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa, một phần trong nỗ lực cải thiện hơn nữa quan hệ quân sự vốn lâu nay được coi là lĩnh vực kém phát triển nhất trong tổng thể quan hệ song phương.
Theo đại diện Bộ Quốc phòng Trung Quốc, cuộc diễn tập này và một hội nghị chuyên đề sẽ được tổ chức từ ngày 12-19/1 tại hai thành phố nhìn ra Biển Đông là thủ phủ Quảng Châu của tỉnh Quảng Đông và thủ phủ Hải Khẩu của tỉnh Hải Nam. Bộ này cho biết khoảng 150 kỹ thuật viên và nhân viên y tế của hai nước sẽ tham gia cuộc diễn tập và hội nghị chuyên đề nói trên.
Trong khi đó, Người phát ngôn Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Mỹ Dave Eastburn cho biết 30 lính lục quân Mỹ, bốn lính thủy đánh bộ và bốn lính bảo vệ bờ biển sẽ cùng 50 binh sỹ Trung Quốc tham gia cuộc diễn tập Trao đổi xử lý thiên tai (DME).
Cuộc diễn tập DME 2015, do Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đứng ra tổ chức, trong đó gồm ba phần thảo luận lý thuyết chuyên môn, việc thành lập trung tâm điều phối hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa và một cuộc diễn tập trao đổi trên thực địa.
Ông Eastburn nhấn mạnh: "Cuộc diễn tập trao đổi này cho thấy rõ cam kết của cả Mỹ và Trung Quốc về mục tiêu xây dựng một mối quan hệ quân sự toàn diện và vững mạnh nhằm giải quyết những thách thức an ninh, cũng như hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai trên toàn khu vực".
Yêu cầu phải hành xử đàng hoàng, thể hiện trách nhiệm nước lớn
Trước đó, với vai trò là một nước lớn - Mỹ đã nhiều lần lên tiếng yêu cầu Trung Quốc không gây rối ở Biển Đông và trong năm 2014, Mỹ đã nhiều lần lên tiếng chỉ trích Trung Quốc về những hành động ở Biển Đông.
Tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ, Đô đốc Samuel Locklear ngày 28/8/2014 khẳng định, Trung Quốc cần từ bỏ các hành động gần đây nhằm khẳng định tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với hầu hết toàn bộ khu vực có tầm quan trọng chiến lược này, đồng thời coi đó là những hành động khiêu khích và gây chia rẽ.
Đô đốc Locklear cũng viện dẫn một loạt bước đi của Trung Quốc nhằm gây gia tăng căng thẳng, trong đó có cả hành động triển khai giàn khoan Hải Dương-981, tiến hành nạo vét ở các đảo và bãi đá ngầm tranh chấp, ban hành những đạo luật mới để điều hành các khu vực tranh chấp và "thiếu thiện chí hướng tới các diễn đàn luật pháp quốc tế".
Ngoài ra, Đô đốc Locklear cũng kêu gọi các bên tranh chấp tránh các hành động mang tính khiêu khích, tránh làּm tìnּh hình thêm phức tạp có thể dẫn đến vũ lực.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel ngày 31/5/2014 cũng tố cáo Trung Quốc có “nhiều hành động gây bất ổn ở biển Đông” đồng thời cam kết hỗ trợ các quốc gia yếu hơn.
Hồi tháng 5/2014, một nhóm thượng nghị sĩ Mỹ cũng đã ra tuyên bố chung lên án những hành động của Trung Quốc trên Biển Đông là gây rối và hối thúc các đồng nghiệp thông qua nghị quyết tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ về tự do hàng hải.
Theo Reuters, 6 thượng nghị sĩ trên thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, gồm ba thượng nghị sĩ đảng Dân chủ là Robert Menendez, Ben Cardin, Patrick Leahy, và ba thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa là Marco Rubio, Jim Risch và John McCain.
Trong tuyên bố chung, các thượng nghị sĩ mô tả việc Trung Quốc di dời giàn khoan dầu khí HD-981 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam và "những chiến thuật tấn công sau đó" của các tàu nước này, trong đó có việc đâm vào và gây hư hỏng cho các tàu của Việt Nam, là thực sự đáng quan ngại.
