Mới đây tờ báo Christian Science Monitor của Mỹ có đăng bài về hiện tượng độc nhất vô nhị mang tên “Nhà nước Hồi giáo” (IS). Bài báo dẫn thông tin từ một báo cáo nghiên cứu khẳng định IS “chưa từng có tiền lệ trong thời hiện đại”.

Cuộc điều tra này do Soufan Group – một hãng an ninh tình báo có trụ sở ở New York, tiến hành. Soufan Group đã nghiên cứu chiến lược của nhóm khủ‌ng b‌ố thông qua các tài liệu và các trang tweet của nhóm này trên mạng, các quan sát đối với những kẻ đào tẩu của nhóm IS, và các phân tích của bản thân nhân viên Soufan, bao gồm một cựu nhân viên CIA.

Patrick Skinner, cựu nhân viên CIA từng công tác ở khu vực Trung Đông và đồng tác giả của báo cáo trên, cho biết điều làm nên sự khác biệt của IS là chiến lược và tổ chức của nó. Ông nói, IS kết hợp trong mình cả hai yếu tố: một nhóm khủ‌ng b‌ố và một quốc gia-dân tộc.

Skinner cho biết họ chưa bao giờ thấy một nhóm nào có tính chiến lược và sự rõ ràng như nhóm này.

Chẳng hạn, hồi tháng 7/2012, "Nhà nước Hồi giáo" tuyên bố chúng sẽ thực hiện chiến dịch có tên gọi “đập vỡ các bức tường” nhằm giải cứu các chiến binh của mình – gồm hơn 1.000 tên bị giam ở 2 nhà tù lớn ở Iraq trong đó có nhà tù Abu Ghraib.

Skinner nói: “Chúng phải mất một năm, nhưng cuối cùng vẫn đạt được mục đích và nhờ đó làm cho hàng ngũ của mình đông lên”.

Báo cáo tình báo ghi nhận, các tiểu tổ hoạt động ngầm của IS đã trở thành các đơn vị quân sự cỡ lớn. Những thay đổi như thế này cần đến các lãnh đạo có các kỹ năng đa dạng. “May là IS có sẵn trong hàng ngũ cấp cao của mình các cựu đảng viên đảng Baath từng giữ vị trí cao dưới thời Saddam Hussein”.

Nhờ vậy, IS có thể hành động vừa như một tổ chức khủ‌ng b‌ố, vừa với tư cách một đội quân chính quy khi cần thiết.

Tuy nhiên, IS không đặt ra mối nguy trực tiếp đối với nước Mỹ. Mối nguy hại chủ yếu nằm ở hoạt động “cực đoan hóa” người Mỹ bằng tuyên truyền trên mạng xã hội.

Báo cáo nhận định IS sẽ không thể sụp đổ trong một sớm một chiều. Bắt nguồn từ tổ chức al-Qaeda ở Iraq, “IS phải mất một thập kỷ mới tác oai tác quái được” và do đó, sẽ phải mất “nhiều năm chứ không phải nhiều tháng hay tuần” thì mới giải quyết xong vấn nạn này.

Theo Skinner, ý tưởng gửi lục quân Mỹ tới Iraq không phải là ý tưởng hay và sự can thiệp quân sự của Mỹ vào Iraq là nguyên nhân chính khiến IS trỗi dậy. Skinner cho rằng nếu quân Mỹ được đưa trở lại Iraq bây giờ thì điều đó sẽ càng củng cố các tuyên truyền mà IS phát đi.

Hiện nay ở Iraq và Syria các nhóm phiến quân đang đánh lẫn nhau, và “IS không có bạn bè”. Khi ấy quân Mỹ mà xuất hiện trên bộ thì sẽ chỉ giúp các nhóm này đoàn kết lại. “Các nhóm đó sẽ quay đầu lại để cùng đánh Mỹ”.

Và do vậy, theo Skinner, chiến lược của Mỹ sẽ là tiến hành không kích và kiềm chế sự bành trướng của IS. Tư tưởng là “đưa chúng vào trong hộp rồi công kích chúng trong lúc nuôi hy vọng tân chính phủ Iraq sẽ cải thiện việc hòa giải sắc tộc”.

Báo cáo của nhóm Skinner thừa nhận, “hành động quân sự [của liên quân do Mỹ dẫn đầu] sẽ hạn chế tầm vươn của IS nhưng sẽ không hủy diệt được sức hút của tổ chức này [đối với những kẻ cuồng tín]”