Vào những chính sách cải cách triệt để của một chính trị gia không có quan hệ với nhóm chính khách và quân sự đã điều hành nền dân chủ lớn thứ 3 thế giới trong suốt 3 thập kỷ kể từ khi chế độ Suharto chấm dứt năm 1998.
Ông Widodo, còn được biết đến với tên gọi khác là Jokowi, đã từng tham gia các hoạt động chính trị tại địa phương trước khi được bầu vào chiếc ghế Tổng thống hồi tháng Bảy vừa qua trong cuộc chạy đua xít xao với cựu tư lệnh Prabowo Subianto. Lớn lên từ khu ổ chuột ở ngoại ô Jakarta, ông Widodo được xem là một "hạ nghị sĩ bình dân", nhận được nhiều sự ủng hộ nhờ vào hình tượng "người của quần chúng nhân dân" trong suốt thời kì ông làm Thị trưởng Jakarta.
Lên lãnh đạo đất nước có dân số lớn thứ tư thế giới (với 250 triệu người sống rải khắp hơn 17.000 đảo) tại một thời điểm then chốt, Tổng thống Widodo phải đối mặt với nhiều thách thức không nhỏ nhằm tiến hành một cuộc cải cách triệt để. Tăng trưởng của nền kinh tế lớn nhất khu vực ASEAN này đã tụt xuống mức thấp trong suốt 5 năm qua, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, tham nhũng tràn lan, cơ sở hạ tầng xuống cấp. Bên cạnh đó có nhiều mối lo ngại đang gia tăng về việc tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng có thể "đẻ trứng" tại quốc gia có lượng người theo đạo Hồi lớn nhất thế giới này và tạo ra một thế hệ cực đoan mới.
Tại lễ nhậm chức, tân Tổng thống Widodo đã cam kết sẽ thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của một tổng thống một cách tốt nhất và công bằng nhất. Ông đã đưa ra một kế hoạch cải cách đầy tham vọng để giải quyết các vấn đề của đất nước, mặc dù cũng có nhiều quan ngại rằng Quốc hội bảo thủ Indonesia sẽ có thể gây trở ngại cho tiến trình này. Tuy nhiên đã có một dấu hiệu tích cực ngay trước ngày nhậm chức, khi đối thủ chính của ông trong cuộc đua giành chức tổng thống là cựu tư lệnh Prabowo Subianto đã lần đầu tiên cam kết ủng hộ chính quyền mới. Đây là một động thái chuyển hướng rõ rệt, làm dấy lên hy vọng cho cuộc cải cách của vị tổng thống thứ 7 của Indonesia. Trong những tuần qua, những người ủng hộ ông Prabowo trong Quốc hội đã sử dụng ưu thế đa số để bãi bỏ các cuộc bầu cử trực tiếp tại các chính quyền địa phương - một động thái chống lại ông Widodo, và giành các vị trí trụ cột trong cơ quan lập pháp. Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng còn quá sớm để đánh giá liệu việc hòa giải này có kéo dài hay sẽ thực sự giúp ích cho ông Widodo hay không.
Nội các mới, dự kiến ra mắt vào ngày 22-10, trong đó các nhà chuyên môn nắm giữ các vị trí chủ chốt với tỷ lệ tới 70%, sẽ hướng tới mục tiêu nâng cao hiệu quả hoạt động, vị thế và thúc đẩy sản xuất nông nghiệp, thủy sản, khôi phục thị trường truyền thống, trẻ hóa nền kinh tế sáng tạo, cải thiện tiếp cận giáo dục và dịch vụ y tế có chất lượng. Ưu tiên số 1 của ông Widodo sẽ là thúc đẩy phát triển kinh tế ở mức 6% và để làm được điều đó, ông Widodo sẽ phải giảm trợ cấp nhiên liệu, một chính sách đang tiêu tốn của Chính phủ hơn 200 tỷ USD/năm, chiếm 1/5 tổng ngân sách. Các nhà kinh tế đánh giá động thái này là một bước đi khẩn cấp cần thiết, nhờ đó sẽ có nhiều ngân sách hơn để nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng, giáo dục và dịch vụ xã hội cho người nghèo.
Về chính sách đối ngoại, dưới nhiệm kỳ của ông Widodo, Indonesia sẽ đóng vai trò năng động hơn trong khu vực, đặc biệt là đối với các vấn đề của ASEAN. Indonesia chắc chắn sẽ tiếp tục cố gắng đảm nhiệm vai trò đi đầu trong ASEAN và thúc đẩy hơn nữa mục tiêu đoàn kết, xây dựng cộng đồng ASEAN.
Trong lúc này, đất nước vạn đảo và cả Đông Nam Á đang chào đón nhà lãnh đạo mới với những kỳ vọng vào những chính sách mở mà ông sẽ thực hiện trong nhiệm kỳ 4 năm tới.
