Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã không xuất hiện trước công chúng trong hơn một tháng. Ông không có mặt trong một cuộc họp quan trọng của quốc hội tổ chức hôm 25/9. Cơ quan truyền thông nhà nước đưa ra lời giải thích cho sự biến mất này một cách đơn giản: nhà lãnh đạo 31 tuổi thấy "khó ở". Reuters nhận xét đây là "lần thừa nhận đầu tiên về tình trạng" của ông Kim.
Truyền thông thế giới liên tục đưa ra những suy đoán về sức khỏe của ông. Tờ báo phổ biến hàng nhất ở Hàn Quốc, Chosun Ilbo, cho rằng nhà lãnh đạo trẻ đang bị bệnh gout. Một đoạn phim do truyền hình nhà nước Triều Tiên phát tháng 7 cho thấy ông Kim đi khập khiễng.
Yonhap dẫn lời một nguồn thạo tin cũng cho biết ông Kim thật sự bị bệnh gout và gặp khó khăn khi đi lại "trên cả hai chân". Căn bệnh này thường xảy ra với những người có khẩu phần ăn với hàm lượng calo cao, gây ra những cơn đau khớp dữ dội, điển hình là ở các ngón chân. Di truyền cũng có thể là một phần nguyên nhân. Nhiều báo cáo cho hay, gout đã đeo đẳng các thành viên của gia đình họ Kim qua nhiều thế hệ. Cả ông nội, bố và anh trai ông đều mắc phải bệnh này. Ngoài ra, ông Kim có nguy cơ bị cả bệnh tiểu đường và chứng huyết áp cao.
Hãng thông tấn Hàn Quốc nói trên cũng dẫn thông tin từ một nguồn khác cho biết các bác sĩ Triều Tiên đã bí mật bay tới châu Âu để tìm cách chữa trị bệnh cho ông Kim.
Trong khi đó, tạp chí Diplomat hôm 1/10 dẫn báo cáo của một cơ quan nghiên cứu Hàn Quốc mang tên NKIS, cho hay Kim Yo-jong, em gái của ông Kim Jong-un, có thể đang nắm quyền lãnh đạo thay anh trai.
Theo NKIS, ông Kim Jong-un đang được đội ngũ y tế cả trong và ngoài nước điều trị. Trong thời gian ông vắng mặt, người em gái Kim Yo-jong sẽ chịu trách nhiệm đưa ra các quyết định quan trọng của chính phủ.
Những giả thiết
Ông Kim Jong-un vẫy chào khán giả và người tham gia trong cuộc diễu hành quân sự ở Bình Nhưỡng ngày 27/7/2013. Ảnh: EAP
Đây không phải lần đầu tiên Triều Tiên trở thành mục tiêu của các lời phỏng đoán và giả thiết. Một phần nguyên nhân là thế giới chỉ tiếp cận được rất ít thông tin xác thực từ nước này. Truyền thông nhà nước Triều Tiên cũng chỉ cung cấp thông tin nhỏ giọt.
So với 30 lần xuất hiện hồi tháng 8 và 16 lần xuất hiện trong tháng 9, sự biến mất hơn một tháng nay của ông Kim Jong-un là điều khác thường, khiến giới quan sát không khỏi đặt câu hỏi và tìm cách trả lời.
Tờ Chosul Ilbo hôm 30/9 dẫn lời một nguồn thạo tin ở Bình Nhưỡng cho hay, ông Kim bị thương ở mắt cá chân phải hồi tháng 6 và đã trải qua một ca phẫu thuật vào giữa tháng 9. Chính vì đang trong quá trình điều trị nên ông không thể tham dự kỳ họp quan trọng lần thứ hai trong năm của quốc hội.
Ông dường như đang được chăm sóc tại bệnh viện Bonghwa ở Bình Nhưỡng, nơi chuyên điều trị cho các quan chức cấp cao của Triều Tiên. Lực lượng vệ sĩ được triển khai canh gác cẩn mật quanh khu vực này.
"Số lượng quan chức cấp cao đến bệnh viện này tăng vọt", nguồn tin trên nói và thêm rằng có thể một nhóm bác sĩ tư châu Âu đã được mời sang Triều Tiên chữa trị cho Kim.
Một quan chức tình báo Hàn Quốc được báo này dẫn lời cho hay, ông Kim ban đầu bị bong gân ở cổ chân khi đi đôi giày đế cao Cuba trong một chuyến thị sát căn cứ quân sự và nhà máy. Kiểu giày này giúp nhà lãnh đạo trông có vẻ cao hơn nhưng lại rất khó đi. Việc ông đi lại quá nhiều sau đó, cộng với cân nặng cơ thể lớn, khiến vết thương trở nên nghiêm trọng và dẫn đến gãy xương mắt cá chân.
"Ông ấy đang bị thừa cân nghiêm trọng", Andrei Lankov, chuyên gia về Triều Tiên, từng học tại Bình Nhưỡng những năm 1980, hiện giảng dạy tại Đại học Kookmin, Seoul, Hàn Quốc, nhận xét.
Cây bút Isaac Stone Fish từ Foreign Policy thì đặt câu hỏi liệu có phải ông Kim Jong-un chỉ đơn gian đang nghỉ ngơi? Nếu đúng như vậy thì hiện tại ông ở đâu?
"Theo một thông tin chính thức, ông Kim dành hầu hết thời gian tại khu phức hợp của gia đình ở Wonsan và Kangdong", Curtis Melvin, nhà nghiên cứu tại Học viện Mỹ-Hàn thuộc Đại học John Hopskin, nói. Nhà ở vùng Kangdong cũng chính là nơi ông Kim Jong-il, cha của Kim Jong-un, hồi phục sau một cơn đột quỵ, Melvin cho biết thêm.
Telegraph hôm 3/9 thì dẫn thông tin từ một người Triều Tiên đào tẩu cho rằng Bình Nhưỡng đang ở trong tình trạng đóng cửa, bất xuất bất nhập, làm gia tăng mối lo ngại về nguy cơ biến động trong nội bộ giới lãnh đạo nước này.
Tuy nhiên trái với nhận định của một vài chuyên gia về kịch bản biến động nội bộ, ông Lankov cho rằng việc em gái của ông Kim điều hành đất nước sẽ "không thể được thông qua nếu không được ông Kim đồng ý". Và như vậy dù ông Kim có khả năng đang trải qua điều trị nhưng chắc chắn vẫn nắm quyền đưa ra các quyết định quan trọng nhất.
"Nếu có biến động gì ở Bình Nhưỡng, cỗ máy ngoại giao của Triều Tiên chắc sẽ không thể vận hành trơn tru như thường lệ", John Delury, giáo sư tại Đại Học Yonsei, phân tích. Cũng theo ông này, những giả định đối với tình hình hiện tại của Bình Nhưỡng liên tục được đưa ra chính là hệ quả của việc quá thiếu thông tin về đất nước Triều Tiên.
Các giả thiết được đưa ra cho đến nay mới chỉ dừng lại ở mức suy đoán, chưa được kiểm chứng độc lập hay xác thực.
Trong khi đó, lượng thông tin chính thống ít ỏi từ Triều Tiên cho thấy tình hình vẫn ổn định. Hôm 27/9, các vận động viên Triều Tiên tham dự đại hội thể thao châu Á tại Hàn Quốc đã tổ chức một buổi gặp mặt được gọi là "đêm thương nhớ lãnh tụ kính yêu Kim Jong-un" để hát và đọc những bài thơ ca ngợi ông Kim, theo hãng thông tấn trung ương KCNA. Bộ trưởng Thể thao Kim Yong Hun cho biết dù chỉ xa nhà ít lâu nhưng "tâm trí của tất cả các thành viên trong đoàn đều hướng về nhà lãnh đạo Kim dù khi thức hay lúc ngủ".
Tại đại hội thể thao, đoàn Triều Tiên còn thể hiện sự sùng kính lãnh đạo có một không hai của mình. Sau mỗi lần nhận huy chương, các vận động viên không quên dành phần thưởng ấy cho ông Kim và bày tỏ biết ơn vì sự quan tâm cũng như hỗ trợ của "nhà lãnh đạo kính yêu". Điều này cho thấy dường như ông Kim vẫn giữ được hình ảnh tốt đẹp và một vị trí quan trọng trong trái tim người dân.
Hôm thứ bảy, ông Hwang Pyong So, phó chủ tịch hội đồng quốc phòng Triều Tiên, cùng hai trợ lý cấp cao của lãnh đạo Kim Jong-un là Choe Ryong Hae và Kim Yang Gon bất ngờ có chuyến thăm Hàn Quốc để tham dự lễ bế mạc đại hội thể thao châu Á.
Đây là một động thái gây ngạc nhiên cho thế giới, bởi Bình Nhưỡng vừa công kích Hàn Quốc và Tổng thống Park Geun-hye vì việc bà kêu gọi Triều Tiên chấm dứt chương trình vũ khí và cải thiện các điều kiện nhân quyền.
Bộ trưởng Thống nhất Hàn Quốc, sau cuộc gặp gỡ với phái đoàn cao cấp của Triều Tiên, cho biết một thành viên trong đoàn kể rằng ông Kim Jong-un "không gặp bất cứ vấn đề nào về sức khỏe".
