Không có lý do để "nói không"
Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát tải trọng xe tại cảng nhằm giải quyết tận gốc, triệt để tình trạng chở quá tải ngay từ khâu xếp dỡ hàng, Phó Chủ tịch Uỷ ban ATGT Quốc gia Khuất Việt Hùng cũng cho rằng, hiện tại hoàn toàn có đủ chế tài để có thể đóng cửa cảng biển nếu vi phạm nghiêm trọng.
"Quy định về điều kiện kinh doanh cảng biển đã nêu rõ nếu cảng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động KT-XH thì có thể đóng cửa. Ngoài ra, theo Thông tư 55 của Bộ GTVT, nếu DN cố tình xếp hàng quá quy định, vi phạm lần thứ nhất  thì có văn bản nhắc nhở, vi phạm lần thứ hai thì sẽ có văn bản đề nghị cơ quan có thẩm quyền đình chỉ kinh doanh đơn vị thực hiện xếp hàng sai" - ông Hùng cho biết.
Vừa qua, tại TP HCM, Tân cảng Sài Gòn đã đề xuất Bộ GTVT tạo cơ chế luồng xanh, không kiểm tra các phương tiện của DN, nếu vi phạm sẽ phạt gấp ba so với bình thường (so với quy định tại Nghị định 171).
Chấp thuận ngay kiến nghị này, Bộ trưởng Đinh La Thăng cho biết, hoàn toàn ủng hộ và khuyến khích các doanh nghiệp có cam kết này để kiểm soát tải trọng tốt hơn.
Được biết, ngay trong tuần này, Uỷ ban ATGT QG, Cục Hàng hải VN sẽ ký cam kết với các cảng lớn về việc đảm bảo quy định về tải trọng. Các ban ATGT địa phương ký cam kết với các cảng thu‌ộc đị‌a phương.

Liên quan đến việc một số cảng cho rằng, không đủ năng lực kiểm soát tải trọng xe, ông Hùng khẳng định: Không có cảng nào là không kiểm soát được cả. "Thứ nhất, tất cả các phương tiện vận tải đường bộ đều có giấy đăng kiểm trong đó ghi rõ số hàng được chở. Các cẩu tại cảng đều có cân. Các cảng cũng đều có cân. Tại nơi xếp vật liệu, hoàn toàn có thể nắm rõ một gầu ngoạm là bao nhiêu khối. Rồi cũng có thể biết được một khối vật liệu (đất, đá, cát…) là bao nhiêu tấn nên không có chuyện cảng không kiểm soát được tải trọng xe" - ông Hùng phân tích.

Tất nhiên, theo ông Hùng, việc này có thể không chính xác được 100% nhưng Bộ GTVT cũng đã có quy định "du di" 10%. Cụ thể, từ 4/7, những xe quá tải trọng trục nhưng tổng trọng tải của xe không vượt quá quy định thì sẽ không bị phạt. Ngoài ra, xe chở vượt dưới 10% tổng trọng lượng cho phép cũng không bị xử phạt.

Về phía Cục Hàng hải VN, Cục trưởng Nguyễn Nhật cũng khẳng định, các cảng vụ hàng hải có trách nhiệm kiểm soát chặt chẽ việc xếp dỡ hàng hoá tại cảng biển. "Một số cảng vụ nói đấy là trách nhiệm của cảng biển, như thế là không được. Mình là cơ quan quản lý Nhà nước trên vùng nước cảng biển, mình phải có trách nhiệm. Nếu phía cảng không hợp tác, mình là đại diện cảng vụ ở đó, đại diện Bộ GTVT ở đó, phải báo cáo Giám đốc cảng vụ, báo cáo Giám đốc cảng biển, báo cáo địa phương, thậm chí báo cáo lãnh đạo thành phố nêu rõ vấn đề, đề nghị rút giấy phép lái xe. Bộ GTVT đang quyết liệt kiểm soát tải trọng xe. Thủ tướng Chính phủ cũng đã có Chỉ thị, không địa phương nào có thể làm ngơ với vấn đề này được" - ông Nhật nói.

Thông tin trên trang 6, Báo Giao thông số 125 cho thấy, các xe của Cảng Khánh Phú chở quá tải và lãnh đạo cảng đều biết. Nếu cảng này tiếp tục vi phạm, Bộ GTVT sẽ đề nghị cơ quan có thẩm quyền rút Giấy phép kinh doanh Lo chuyện nơi siết, nơi buông
Trên thực tế, đến thời điểm này, đa phần các cảng đều ủng hộ chủ trương kiểm soát tải trọng ngay từ khâu xếp dỡ hàng tại cảng. Song, cũng giống như các DN vận tải, các cảng cũng bày tỏ mong muốn cơ quan chức năng phải tổ chức kiểm soát quá tải nghiêm ngặt và đồng bộ trên tất cả các khu vực, với mọi đối tượng. Có làm như vậy mới ngăn được tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, tránh trường hợp cảng làm nghiêm thì bị chủ hàng, DN vận tải tẩy chay.
Ông Thái Kế Thân, Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Nha Trang  cho biết, một số cảng tư nhân do không bị ràng buộc một cách trực tiếp về quản lý của ngành GTVT nên không thực hiện nghiêm túc quy định này dẫn đến sự cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động vận tải, thiếu công bằng trong khai thác cảng biển.
Đồng quan điểm, Phó Tổng giám đốc cảng Hải Phòng Trương Văn Thái cho rằng, cảng Hải Phòng đã thực hiện nghiêm việc xếp dỡ hàng đúng tải trọng quy định. Tuy nhiên, một số cảng khác lại không thực hiện quy định này dẫn đến nhiều chủ tàu, chủ hàng hoặc thắc mắc so kè hoặc chuyển sang làm hàng tại những cảng "dễ tính" hơn.
Tương tự, ông Nguyễn Hữu Phúc - Tổng giám đốc cảng Quy Nhơn cho biết, hiện đang xuất hiện tình trạng kho chứa hàng hóa ngoài khu vực cảng biển của các đơn vị kinh doanh kho bãi không chấp hành quy định về tải trọng, vẫn cố tình xếp quá tải trọng phương tiện cho phép. Cũng từ đây, chủ hàng từ chối nhập hàng hóa vào  kho cảng vì không được xếp tải trọng như mong muốn. "Thực tế, cảng Quy Nhơn đang rất bất lợi trong việc cạnh tranh giữa kho cảng và kho bên ngoài cảng" - ông Phúc cho biết.
Ngoài ra, theo Phó Tổng giám đốc cảng Sài Gòn Võ Hoàng Giang, có thực tế là một số xe sau khi nhận khối lượng hàng hoá đúng tải quy định tại cảng Sài Gòn, khi ra khỏi cảng lại ghé địa điểm khác lấy thêm hàng dẫn đến quá tải. "Lực lượng chức năng khi kiểm tra tải trọng cần yêu cầu tài xế trình "giấy vận chuyển" để biết rõ lượng hàng chất xếp tại đầu cảng đúng/sai so với quy định, tránh mang tiếng đến đơn vị xếp hàng tại điểm gốc" - ông Giang đề nghị.