Trời đang mưa rất to khi tôi bất chợt ngước nhìn ra bên ngoài ô cửa kính sau một ngày trời dán mắt vào màn hình máy tính, đánh vật với các chỉ tiêu, các biểu đồ, số thực hiện, số kế hoạch... Tôi chợt nhớ ra là rất lâu rồi mình chưa nghe tiếng mưa rơi.

Cha mất đột ngột khi tôi chưa tròn bốn tuổi, một hôm ông ngoại chèo ghe vô nhà nội đón hai mẹ con về. Chắc là do thương con gái và cháu nên ngoại không cho ở bên nội nữa, ngoại đón hai mẹ con về rồi cất cho cái nhà nhỏ ở phần đất bên hông nhà để ở.

Nói là nhà cho sang chứ hồi đó nhà ngoại tôi cũng nghèo lấy tiền đâu mà cất nhà. Sau khi đổ đất làm cái nền nhà xong, ông cùng với mấy người thanh niên trong xóm xách búa, xách cưa ra vườn đốn mấy cây gáo để làm cột, đốn vài cây tre để làm đòn tay, mái nhà thì lợp bằng lá dừa nước (còn gọi là lá tàu).

Ngoài ra, ông còn đóng thêm cái giường bằng tre để tối hai mẹ con tôi có chỗ ngủ. Đồ đạc quý nhất trong nhà chắc là cái tủ thờ ba tôi bằng gỗ cây xoài đã cũ.

Tôi nhớ nhất là những đêm mưa, nằm cho mẹ gãi lưng, nghe tiếng mưa rơi và chìm dần vào giấc ngủ, tiếng mưa rơi trên mái lá nghe thật dào dạt và trìu mến như tình thương của mẹ.

Hai mẹ con tôi ở được chừng năm sáu mùa lúa thì căn nhà bắt đầu xiêu vẹo, mái nhà mục gần hết, thấy vậy ông ngoại kêu hai mẹ con lên nhà lớn ở chung, tôi và mẹ ở gian nhà dưới, gian nhà này có cái nền lót gạch tàu đỏ au, đi mát lạnh bàn chân. Mái nhà thì lợp ngói móc hai lớp đã in dấu thời gian bằng những mảng rêu xanh, mùa nóng thì trong nhà vẫn mát rượi.

Lúc này những tiếng mưa đêm không còn dạt dào, trìu mến nhưng vẫn tạo cảm giác êm đềm dễ chịu bởi tiếng tí tách (không phải “thánh thót” như mưa thu của nhạc sĩ họ Đặng), đều đều của từng giọt mưa rơi trên mái ngói thời gian.

Tuổi thơ của tôi đã có bao đêm bồng bềnh trôi vào giấc ngủ từ những tiếng mưa đêm như thế. Ở được chừng bảy tám mùa lúa thì gian nhà mẹ con tôi ở cũng mục nát hết, lúc này xuất hiện phong trào thay thế mái ngói bằng mái tôn vì sự tiện dụng của nó, nhà ngoại tôi cũng không là ngoại lệ.

Toàn bộ mái ngói phủ đầy rêu xanh được dỡ bỏ và thay bằng mái tôn sáng loáng. Đến lúc này thì sự khó chịu bắt đầu, mỗi lần trời mưa dù lớn hay nhỏ thì ngồi trong nhà nghe cứ như là lúc máy bay cất cánh, nước tuôn ầm ầm ào ào ở trên đầu, trong nhà nói chuyện với nhau phải hét thật to, tivi mở lớn hết cỡ mà cứ như là coi phim câm. Tiếng mưa lúc này trở thành một sự tr‌a tấ‌n kinh khủng đối với tôi.

Ngày tháng trôi qua, khi từ từ giã quê nhà lên Sài Gòn đi học và tìm cơ hội đổi đời thì tôi bắt đầu không còn nghe thấy tiếng mưa rơi trên mái nhà nữa, bởi vì đi trong thành phố hôm nay càng ngày càng ít thấy những ngôi nhà ngói, giống như những căn nhà mái lá ngày càng mất đi ở vùng quê.

Nhà ở Sài Gòn bây giờ hầu như đúc mái bằng, ngồi trong nhà mà không nhìn ra ngoài thì họa hoằn lắm mới biết trời đang mưa. Cũng như ngay lúc này đây, tôi đang rất thèm nghe được tiếng mưa rơi hay nói đúng hơn là thèm ký ức của một thời tuổi thơ nghèo khó đã mất đi, phải chăng đây là cái giá của cuộc sống văn minh hiện đại?

Cuộc sống là như vậy đó, những tiếng mưa đã theo tôi từ tuổi thơ đến tận bây giờ, từ tiếng mưa dào dạt trên mái lá đến tiếng mưa tí tách trên mái ngói, rồi đến tiếng mưa ầm ào trên mái tôn và đến bây giờ thì không còn có thể nghe tiếng mưa rơi trên mái nhà được nữa thì mình bỗng dưng lại thèm nghe tiếng mưa rơi.

Có lẽ tôi đã già, ký ức rồi đây chắc cũng sẽ vỡ tan và nhạt nhòa như hạt mưa rơi trên mặt kính. Đúng là không gì có thể cưỡng lại được cái quy luật khắc nghiệt của thời gian, kể cả ký ức.