Điều này tạo ra thách thức không nhỏ cho ngành khi cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu đang đến gần.Theo số liệu của Hiệp hội Da – Giày – Túi xách Việt Nam (Lefaso), 6 tháng đầu năm 2014, sản phẩm da giày xuất khẩu vẫn giữ được tốc độ tăng trưởng cao là 17,8% và sản phẩm ba lô ,túi xách xuất khẩu tăng trưởng 40,7% so với cùng kỳ. Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu toàn ngành ước đạt 4,8 tỷ USD.
Có được kết quả này là do ngành da giày có sự thuận lợi từ chương trình ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP) mà Liên minh châu Âu (EU) đã dành cho Việt Nam từ tháng 1-2014. Ngoài ra, với lợi thế ổn định về chính trị, lao động, chất lượng hàng hóa, Việt Nam đã và đang thu hút được nhiều đơn hàng từ các thị trường khác chuyển qua.
Đặc biệt, năm 2014 được xem là một năm bản lề cho chiến lược phát triển ngành da giày – túi xách Việt Nam hướng đến tầm nhìn 2025 với cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu khi hàng nhiều hiệp định thương mại quốc tế có khả năng sẽ được ký kết vào cuối năm nay hoặc trong năm 2015 như Hiệp định TPP, Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam -EU, Hiệp định thương mại tự do với Liên minh Hải quan ba nước Nga, Belarus, Kazakhstan.
Tuy nhiên, thách thức trước mắt của ngành da giày không hề nhỏ, nhất là sự lệ thuộc vào thị trường xuất khẩu. Là nước đứng thứ hai trên thế giới về sản lượng giày xuất khẩu, nhưng thị trường nội địa với gần 100 triệu dân, có sản lượng tiêu thụ giày dép hàng năm trên 130 triệu đôi lại đang bị bỏ ngỏ Trên 90% sản lượng sản xuất từ các nhà máy là dành cho xuất khẩu, còn thị trường trong nước vẫn sử dụng phần lớn hàng nhập khẩu.
Dù ngành có thặng dư thương mại khá nhưng tỷ lệ nội địa hóa của những nhóm vật tư chiến lược vẫn còn thấp. Ví dụ, tỷ lệ nội địa hóa của da thuộc chỉ đạt 30%, da tổng hợp là 40%, các loại phụ liệu trang trí chỉ ở mức xấp xỉ 45%. Đặc biệt, phần lớn nguyên liệu nhập khẩu này có xuất xứ Trung Quốc, đang tạo nên một nguy cơ tiềm ẩn cho ngành.
Thêm vào đó, chi phí sản xuất, đặt biệt là chi phí lao động đang ngày càng tăng. Theo một khảo sát sơ bộ của Lefaso, hiện nay, thu nhập bình quân của công nhân trong ngành tại khu vực Kinh tế trọng điểm phía Nam (TP. HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Vũng Tàu, Long An) đã đạt trên 4,5 triệu đồng/tháng, nếu tính cả các chi phí lao động liên quan như tiền cơm, trợ cấp, các khoản phải nộp theo chế độ thì tổng chi phí lao động là gần 5,5 triệu đồng, tương đương 260 USD/người/tháng, thấp hơn Trung Quốc và Thái Lan, nhưng vẫn cao hơn nhiều nước sản xuất giày tại khu vực châu Á như Cambodia, Bangladesh, Indonesia…
