Trong ngày đầu tiên của hội nghị, hai phái đoàn đã nhấn mạnh tiềm năng hợp tác trong những lĩnh vực được xem là “an toàn”, chẳng hạn như thay đổi khí hậu, chống khủ‌ng b‌ố và vấn đề hạt nhân tại CHDCND Triều Tiên, Iran.

Cụ thể, Mỹ và Trung Quốc (TQ) đã ký tổng cộng 8 thỏa thuận đối tác để cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính, giúp hai quốc gia đứng nhất nhì bảng xếp hạng thải khí carbon toàn cầu xích lại gần nhau trong vấn đề chính sách khí hậu, theo Reuters. Tuy nhiên, những vấn đề nhức nhối hơn như tranh chấp lãnh hải tại Hoa Đông và biển Đông, tình báo mạng và tỷ giá tiền tệ bị khống chế ở mức thấp giả tạo mới thu hút được sự quan tâm của không những giữa Mỹ - Trung mà còn cả các nước trong khu vực.

Trung Quốc không nên gây hấn

Bất chấp những ngôn từ ngoại giao, Mỹ đã không ngần ngại chỉ trích hành vi hiếu chiến của Trung Quốc trên biển Đông thời gian qua. Theo trang web Bộ Ngoại giao Mỹ, tại Bắc Kinh, một quan chức Mỹ giấu tên cho biết ông Kerry đã thảo luận về tình hình căng thẳng trên biển Đông với các quan chức Trung Quốc. “Phái đoàn Mỹ tỏ rõ quan điểm rằng Trung Quốc không nên tiếp tục các hành vi gây hấn trên vùng biển tranh chấp” - quan chức này tiết lộ.

Quan chức trên cho biết Washington đánh giá các hành động của Bắc Kinh “gây bất ổn và mang tính đe dọa”. “Chúng tôi nhận thấy cách hành xử gây hấn của Trung Quốc và cho rằng nó không hề có lợi cho Trung Quốc xét về lâu về dài. Điều quan trọng là Bắc Kinh phải điều chỉnh cách hành xử của mình” - quan chức này nhấn mạnh.

Phái đoàn Mỹ đã đề cập những hành vi căng thẳng mà Trung Quốc gây ra chống lại Việt Nam, Philippines và Nhật. Mục tiêu của Mỹ là muốn Trung Quốc tìm cơ chế hòa bình để giải quyết tranh chấp, bao gồm việc tôn trọng luật pháp quốc tế và sử dụng các cơ chế pháp lý. “Họ đã lắng nghe kỹ và hiểu quan điểm của chúng tôi” - quan chức Mỹ khẳng định.

60 chủ đề đàm phán

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong hôm qua và hôm nay, các quan chức Mỹ và Trung Quốc đàm phán về 60 chủ đề, từ tin tặc Trung Quốc, tỉ giá đồng nhân dân tệ, nhân quyền tới biến đổi khí hậu. Tại lễ khai mạc S&ED, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jacob Lew đã kêu gọi Bắc Kinh điều chỉnh tỉ giá đồng nhân dân tệ phù hợp với giá trị thực trên thị trường. “Chúng tôi ủng hộ nỗ lực của Trung Quốc nhằm cho phép thị trường đóng vai trò quyết định hơn đối với nền kinh tế. Tiến tới tỉ giá do thị trường quyết định là bước quan trọng” - ông Lew khẳng định.

Ông Lew cho rằng Trung Quốc cần phát triển theo hướng phù hợp với các quy định và tiền lệ quốc tế để đảm bảo đóng góp vào sự phát triển cân bằng của nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, Phó thủ tướng Trung Quốc Uông Dương phản ứng ngay rằng Bắc Kinh sẽ không vội vã điều chỉnh tỉ giá. “Nếu cải cách quá nhanh, chúng tôi sẽ mắc những sai lầm chết người” - ông Uông nói.

Trên lĩnh vực biến đổi khí hậu, hai bên công bố tám dự án mới nhằm giảm khí thải cacbon. Các quan chức hai nước cũng đạt thỏa thuận nâng chuẩn tiêu thụ nhiên liệu của xe hơi. Tuy nhiên Washington và Bắc Kinh vẫn còn rất nhiều bất đồng trong kế hoạch toàn cầu nhằm giảm khí thải nhà kính. Đại diện Trung Quốc cho rằng nước này không thể tuân thủ những quy định về khí thải như Mỹ và các nước giàu khác.

Dự kiến hai bên cũng sẽ đụng tới vấn đề nóng bỏng là việc Washington cáo buộc chính quyền Bắc Kinh đứng sau các vụ tấn công tin tặc nhắm vào nhiều doanh nghiệp lớn của Mỹ để đánh cắp bí mật thương mại. Trước đó, quan hệ Mỹ - Trung trở nên căng thẳng sau vụ Washington truy tố năm sĩ quan quân đội Trung Quốc vì tội tấn công hệ thống mạng Mỹ. Ngoại trưởng Kerry sẽ thuyết phục phía Bắc Kinh nối lại hoạt động của một nhóm công tác Mỹ - Trung về an ninh mạng.