Trước những thông tin lo ngại về sóng điện từ của các trạm BTS có ảnh hưởng tới sức khoẻ, Báo BĐVN đã có cuộc trao đổi với TS.Phạm Ngọc Châu, Phó Chủ nhiệm Khoa vệ sinh y học môi trường, Học viện Quân y về vấn đề này.

Trong thời gian vừa qua, có một số chuyên gia đưa ra ý kiến rằng sóng điện từ có thể gây ra những vấn đề vô sinh, ung thư… Vậy chúng ta đã có nghiên cứu nào về vấn đề này chưa?

Trạm thu phát sóng (BTS) của các mạng di động có nguồn phát bức xạ điện từ tần số radio rất nhỏ, vì thiết bị thu bây giờ quá tốt. Chúng tôi cũng đã nghiên cứu về vấn đề này. Trong quân đội có  đối tượng là bộ đội tác nghiệp với rađa quân sự, bộ đội không quân dẫn đường, bộ đội tên lửa… Những đối tượng này sử dụng nguồn phát bức xạ điện từ với tần số rất cao cùng với sóng siêu tần công suất rất lớn, nên có ảnh hưởng tương đối lớn.

Liên quan đến vấn đề sóng điện từ của trạm BTS có gây ung thư hay không, tôi khẳng định, cơ chế của ung thư không đơn giản, vì mỗi loại ung thư lại có một căn nguyên và những tác nhân có thể thúc đẩy quá trình ung thư gọi là xilôgien. Người ta cũng chưa khẳng định được những bức xạ điện từ tần số radio là các xilôgien. Thậm chí ngay cả những hạt ion hóa như là bức xạ thì cơ chế để nó trở thành xilôgien rất là khó. Tôi phải khẳng định rằng cơ chế trở thành xilôgien của nó phải có một quá trình. Người ta cho rằng nước nhiễm asen dùng sẽ bị ung thư, vì những asen trong nước nếu bị ngộ độc lâu dài thì có thể trở thành các xilôgien. Trong số hàng triệu người dùng nước asen đó không phải ai cũng bị ung thư cả, mà nó phải cộng với một số điều kiện khác thì mới trở thành chất gây ung thư.  Vì vậy, để kết luận bức xạ điện từ tần số radio có gây ung thư hay không cần phải có bằng chứng, phải có mô hình thực nghiệm chứ không thể đưa thông tin không có cơ sở như vậy.

Có một vài tờ báo nói rằng trường hợp sóng điện từ chiếu thẳng vào con chuột bạch thì con chuột đó bị chết. Đứng trên phương diện khoa học, điều đó có đúng hay không?

Thực ra thì năng lượng và công suất phát của các trạm BTS rất thấp. Tôi cho rằng khả năng chúng gây ra những biến đổi vi cấu trúc là rất ít, thậm chí có thể nói là không có. Bởi vì nếu muốn có một biến đổi vi cấu trúc thì phải cần có một nguồn năng lượng đủ lớn gây đứt gãy ở cấp phân cực thì mới làm được. Nhưng hiện năng lượng của BTS quá thấp nên theo tôi thì rất khó gây ra những đứt gãy ở mặt vĩ mô, còn về mặt vi mô chắc chắn là không có rồi, nên những suy luận như vậy là không có căn cứ.

TS.Phạm Ngọc Châu

Trước những lo lắng của người dân về một số thông tin là ảnh hưởng của các trạm BTS có thể gây ra các bệnh như ung thư, vô sinh, u não… thì ông có khuyến cáo gì với người dân không?

Tôi cho rằng người dân cần được thông tin từ những nguồn thông tin có xuất xứ tin cậy như là những nhà chuyên môn chuyên ngành. Ví dụ như nhà chuyên môn về y tế dự phòng nhưng phải chuyên về yếu tố vật lý. Tìm hiểu về chuyên ngành chuyên sâu thì phải dựa vào những chuyên gia như vậy. Thứ nữa là chúng ta cũng cần phải đưa thông tin có căn cứ, bằng chứng cụ thể chứ không thể nào là nhận xét chủ quan được. Tôi xin khuyến cáo mọi người rằng riêng trong lĩnh vực này nên theo tài liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) số 193. (PV - Tài liệu này khẳng định chưa chứng minh được sóng điện từ trạm BTS có ảnh hưởng đến sức khỏe con người)

Trong thời gian vừa qua, ông có nghe các phương tiện thông tin đại chúng nói hay viết về vấn đề các trạm BTS gây ảnh hưởng đến sức khỏe hay không? Giả sử một mạng di động đề nghị được lắp trạm BTS tại nhà ông thì ông nghĩ sao?

Tôi có nghe nói và đọc về những thông tin này. Tôi chỉ muốn nói rằng chúng ta không có mô hình thực nghiệm và không đúng qui chuẩn. Mô hình thực nghiệm đã không có rồi thì kết quả không nói lên được điều gì cả. Về vấn đề lắp đặt trạm BTS, nếu nhà tôi được đề nghị đặt trạm BTS, tôi đồng ý ngay vì tôi biết nó không ảnh hưởng gì mà lại có thêm một khoản thu nhập. Hiện tôi đang sử dụng mạng VinaPhone nhưng về nhà thì sóng rất kém. Nếu mà ở nhà tôi có ai đó đến yêu cầu được đặt ăng ten của VinaPhone thì sẽ rất tốt cho tôi (cười).

Xin cảm ơn ông!