Trung Quốc hôm 26-5 tuyên bố đã bắt hơn 200 nghi phạm khủ‌ng b‌ố trong tháng qua tại khu tự trị Tân Cương, thể hiện sự hành động kiên quyết theo đúng cam kết trừng trị thẳng tay dù cho các vụ tấn công đẫm máu gần đây đang làm dấy lên nghi ngờ về hiệu quả của chính sách thép đó.

Sau vụ tấn công gần nhất hồi tuần trước tại một khu chợ mở gần Công viên Renmin ở TP Urumqi, thủ phủ Tân Cương khiến 43 người thiệt mạng, Bắc Kinh tiếp tục quyết liệt thắt chặt an ninh tại khu tự trị bất ổn này với hàng loạt cảnh sát, binh lính quanh thành phố. Hôm 23-5, nhà chức trách Trung Quốc mở chiến dịch chống khủ‌ng b‌ố được chính phủ phê duyệt sẽ kéo dài một năm, tới tháng 6-2015, trong đó Tân Cương là chiến trường trọng yếu. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng chiến lược khó đạt hiệu quả dù có triển khai những chiến lược cứng rắn nhất, thậm chí còn có thể vấp phải phản ứng ngược.

“Từ những vụ tấn công vừa qua có thể thấy những kẻ tấn công có khả năng nhằm vào bất cứ đâu với những nhiều lựa chọn về phương pháp và thời điểm” – nhà bình luận quân sự Zhao Chu tại Thượng Hải nhận định. Ông cho rằng khu tự trị Tân Cương của Trung Quốc sẽ sớm giống như Chechnya của Nga. “Chiến dịch chống khủ‌ng b‌ố (của Bắc Kinh) không hơn gì một chiến dịch kiểm soát xã hội vốn đã quá chặt chẽ. Tôi nghi ngờ chính sách đó chỉ đổ thêm dầu vào lửa”.

Ahmed A.S. Hashim, chuyên gia về chủ nghĩa khủ‌ng b‌ố tại Đại học Công nghệ Nanyang (Singapore) cho rằng giới chức Trung Quốc đã huy động “nguồn lực khổng lồ” nhằm nỗ lực ngăn chặn các vụ tấn công ở Tân Cương nhưng nhiều đơn vị trong số đó không thích hợp và hành động không đúng mực.

“Bắc Kinh càng cứng rắn sẽ càng khiến các phần tử khủ‌ng b‌ố thêm sục sôi lòng hận thù, hơn thế các phần tử khủ‌ng b‌ố Duy Ngô Nhĩ càng có cơ hội nhận sự trợ giúp từ bên ngoài, đặc biệt là Trung Á” – ông Hashim nhận định.

Tuy nhiên, chuyên gia Li Wei (Trung Quốc) lại cho rằng Bắc Kinh phải mở rộng các biện pháp chống khủ‌ng b‌ố ra khắp cả nước vì các cuộc tấn công trước kia chỉ dừng lại ở Tân Cương nay đang xuất hiện ở những khu vực khác. Song nhà bình luận quân sự Zhao lại tỏ ra thiếu lạc quan với chiến dịch trấn áp quy mô lớn đó. Ông nói rằng lực lượng an ninh sẽ thất bại vì chiến dịch trấn áp chỉ nhằm mục đích đàn án chính trị và bất đồng xã hội thay vì đe dọa khủ‌ng b‌ố. Ông Zhao cũng cảnh báo hành động kiềm chế thảo luận về chủ nghĩa khủ‌ng b‌ố và vấn đề sắc tộc ở Trung Quốc. “Nếu kiềm chế dư luận, xã hội sẽ không bao giờ có thể đối mặt toàn diện với đe dọa khủ‌ng b‌ố”.