Sau 4 năm xây dựng (chậm 2 năm), ngày 20.6.2008, cảng cá Tịnh Hoà đưa vào sử dụng nhưng đã 5 tháng nay, qua nhiều cơn bão mà trong cảng vẫn lèo tèo dăm chiếc huyền hỏng vào đây "trú gió".
Xây cảng không cần hiệu quả?
Cảng cá Tịnh Hoà có mức vốn đầu tư 36 tỉ đồng, trong đó, 25 tỉ là tiền tài trợ của Chính phủ Australia, còn lại là vốn đối ứng của Quảng Ngãi. Theo thiết kế, âu thuyền rộng 1 hécta này sẽ chứa được chừng 400 tàu đánh cá vào neo đậu mỗi khi có bão.
Từ trước đến nay, toàn bộ tàu thuyền khu vực các xã Tịnh Hoà, Tịnh Khê, Tịnh Kỳ và Bình Châu, mỗi khi có bão đều cố thủ tại cảng Sa Kỳ và một phần trên sông Kinh thuộc xã Tịnh Khê. Đó là những nơi không an toàn nếu như có bão lớn.
Cảng cá Tịnh Hoà có ưu thế hơn là nằm sâu trong đất liền, cách cảng Sa Kỳ đến 5km. Muốn vào cảng này, tàu phải theo sông Kinh rồi rẽ phải hơn 1km nữa mới vào âu thuyền. Theo thiết kế, cảng Tịnh Hoà có cầu neo buộc tàu, bến cảng, nhà phân loại cá có bể xử lý nước thải, trạm cung cấp nước ngọt và nhà quản lý. Sau 4 năm xây dựng với nhiều "tối hậu thư" vì trễ 2 năm, chủ đầu tư mới đưa vào sử dụng cách nay 5 tháng. Thế nhưng, ít nhất 3 cơn bão đã qua mà không có tàu thuyền nào trú bão, trừ những chiếc "ăn nằm lâu dài" để sửa chữa. Vì sao?
Không thuận lợi cho ngư dân
Ông Nguyễn Trung Châu - phụ trách cảng - cho biết: Có mấy lý do để ngư dân không vào cảng Tịnh Hoà. Trước hết là cảng nằm quá xa địa bàn buôn bán quen thuộc của họ. Lâu nay, ngư dân cập tàu ở cảng Sa Kỳ là họ bán ngay sản phẩm cho các đại lý tại chỗ, giờ đưa vào Tịnh Hoà, thêm 5 cây số nữa mà không có đại lý đến mua cá.
Không lẽ bán cá một nơi và đậu thuyền một nơi? Thứ hai là theo thiết kế, chiều rộng của luồng cảng đến 30m, nhưng sau 4 năm mưa nắng, đất tuồi xuống, lấp luồng vào cảng, chỉ còn rộng có 10m nên tàu khó vào. Những chiếc tàu có công suất lớn, tải trọng chừng 100 tấn coi như không thể vào vì độ sâu 1,5m của luồng dẫn không đảm bảo. Ông Châu cũng nói thêm: "Nếu bão lớn, dân sợ hỏng thuyền thì họ mới cố vào!". Bỏ ra 36 tỉ để chờ "bão lớn", sao khó nghe quá!
Theo quan sát của chúng tôi, các hạng mục của công trình đã xong nhưng thiếu đồng bộ. Chẳng hạn như hệ thống cung cấp nước sạch cho cảng là bằng không, dẫu đã xây bể chứa. Lý do là nguồn nước sạch không đủ cấp cho dân Tịnh Hoà sử dụng, lấy đâu ra nước cho cảng cá? Xây nhà phân loại cá rộng mênh mông, nhưng không hề có khu vệ sinh. Đó là tất cả những lý do khiến tàu của ngư dân luôn "tránh" cảng này, dẫu đã qua 3 cơn bão.
Xây cảng cá vừa tránh bão, nhưng phải kết hợp với các dịch vụ hậu cần nghề cá thì mới phát huy hiệu quả, chứ xây như cảng cá Tịnh Hoà này thì quá lãng phí!
