Bộ Thông tin và Truyền thông đã chính thức công bố: Từ ngày 1.4.2014, tất cả các dòng tivi có kích thước từ 32 inch trở lên, khi bán trên thị trường, phải có tem xác nhận tích hợp bộ giải mã chuẩn công nghệ truyền hình kỹ thuật số DVB-T2 và logo biểu trưng của đề án số hoá truyền hình. Nội dung thông tin trên không có gì khó hiểu, nhưng với nhiều người tiêu dùng, còn ngổn ngang nhiều câu hỏi trước khi quyết định bỏ tiền để sắm một chiếc tivi sau ngày 1.4…

Chỉ bắt được sóng kỹ thuật số mặt đất

Sau nhiều lần tranh luận, cuối cùng, những người viết đề án số hoá truyền hình đã chọn công nghệ phát sóng mặt đất thế hệ thứ hai (viết tắt là DVB-T2) là chuẩn sóng mới cho truyền hình tại thị trường Việt Nam. Theo lộ trình đã được nêu trong đề án trên, từ ngày 1.1.2016, 5 địa phương là Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ sẽ chính thức phát sóng DVB-T2, các địa phương còn lại sẽ chậm hơn, nhưng hạn cuối cùng phát sóng công nghệ tương tự (analog) là vào cuối năm 2020.

Như vậy, những chiếc tivi có tích hợp bộ giải mã tín hiệu DVB-T2 mặc nhiên chỉ bắt được sóng DVB-T2 (sẽ có những kênh miễn phí và kênh trả tiền, do các nhà khai thác AVG, VTC cung cấp) mà không cần set-top-box. Tính đến thời điểm hiện nay, số lượng kênh miễn phí của chuẩn DVB-T2 chỉ có khoảng 20 kênh, chủ yếu là các kênh thời sự của truyền hình quốc gia (VTV) hay đài truyền hình địa phương. Còn với những kênh trả tiền, chỉ cần sử dụng sóng của nhà cung cấp dịch vụ nào, mua một thẻ giải mã có nhiều mức giá khác nhau tuỳ theo số lượng kênh, để cắm vào khe CI đã được tích hợp sẵn trong chiếc tivi thế hệ mới. Hay nói một cách khác, khi sử dụng tivi có chuẩn DVB-T2, người dùng sẽ không còn “hai tay hai remote” như hiện nay mà chỉ còn một chiếc remote duy nhất.

Nhưng câu chuyện không đơn giản như vậy, nếu người dùng không muốn sử dụng những gói kênh DVB-T2 mà muốn sử dụng dịch vụ của các nhà cung cấp khác, như SCTV, HTVC… đang khai thác công nghệ cáp (DVB-C); K+ đang khai thác công nghệ truyền hình vệ tinh (DVB-S)…, bắt buộc phải mua một set-top-box khác, tính theo thời giá hiện nay dao động từ 500.000 đồng - 1,5 triệu đồng/chiếc tuỳ theo chuẩn hình SD (độ nét tiêu chuẩn) hay HD (độ nét cao).

Lệnh trên ban xuống

Lẽ ra, quy định những chiếc tivi có kích thước 32 inch trở lên phải có bộ giải mã tín hiệu DVB-T2 mới được bán trên thị trường có hiệu lực từ ngày 1.4.2013, tuy nhiên, theo yêu cầu của các nhà sản xuất tivi, Bộ Thông tin và Truyền thông đã dời thời gian quy định đến ngày 1.4.2014. Những chiếc tivi được sản xuất hoặc nhập khẩu xuất hiện trên thị trường, nhà sản xuất hoặc nhà nhập khẩu phải tự công bố quy chuẩn trên trước khi có chính sách hậu kiểm từ các cơ quan chức năng.

Dù đã “ân hạn” thêm một năm nhưng mỗi nhà sản xuất có cách thực hiện riêng. Trao đổi với PV, ông Nguyễn Trí Dũng (Phòng Huấn luyện sản phẩm của Samsung Việt Nam - Savina) cho biết: “Hiện nay, dòng 32 inch đang là phân khúc sản phẩm bán mạnh trên thị trường, nếu tích hợp bộ giải mã DVB-T2 vào phân khúc này sẽ phải tăng giá, trong khi xu hướng của nhóm sản phẩm tivi 32 inch là hạ giá”. Vì lý do trên, Savina chỉ áp dụng tích hợp bộ giải mã DVB-T2 cho những dòng tivi có kích thước từ 40 inch trở lên, trong đó, một số dòng có khe gắn thẻ CI tương thích với nhiều nhà cung cấp dịch vụ truyền hình trả tiền theo chuẩn DVB-T2 mà giá cả vẫn như các dòng 40 inch chưa có DVB-T2. Theo ông Dũng, bộ đã đồng ý với kiến nghị của Savina!

Còn LG Electronics Việt Nam, theo bà Hà Thị Nhung (Phòng Tiếp thị), đã có 30 mẫu sản phẩm sản xuất trong năm 2014 có tích hợp DVB-T2 được bán trên thị trường kể từ ngày 1.4. Bà Nhung cho biết thêm, từ năm 2009, Hãng LG đã sản xuất tivi có tích hợp bộ giải mã DVB-T, nên khi chuyển sang sản xuất theo chuẩn DVB-T2 dành cho thị trường Việt Nam có nhiều thuận lợi về mặt công nghệ, do vậy mà giá thành sản xuất cũng như giá bán không tăng so với các dòng tivi của hãng hiện đang có mặt trên thị trường. Chưa tiết lộ mã sản phẩm cụ thể nhưng theo lời bà Nhung, nhiều mẫu 32 inch chuẩn DVB-T2 có giá khoảng 6 triệu đồng.

Bà Hoài Phương (Phòng Tiếp thị của Sony Việt Nam) cho biết, tất cả những dòng tivi từ 32 inch trở lên của Sony được sản xuất trong năm 2014 đã được tích hợp bộ giải mã DVB-T2 với giá không đổi so với những sản phẩm có cùng kích thước trước đây. “Tính đến nay, Sony Việt Nam có 29 dòng tivi thì có đến 26 dòng đã được tích hợp DVB-T2, chỉ có 3 dòng R sản xuất trong năm 2013 không có bộ giải mã”, bà Phương giải thích thêm.

Quyền của người tiêu dùng

Nội dung của Thông tư 07/2013 của Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ có giá trị với nhà sản xuất tivi và các nhà cung cấp dịch vụ truyền hình, còn với người tiêu dùng, không có chút giá trị pháp lý nào! Nếu sau ngày 1.4.2014, khách hàng nào chỉ cần những kênh thời sự phát bằng chuẩn DVB-T2, nên lựa chọn các dòng tivi có tích hợp bộ giải mã DVB-T2 để khỏi mua thêm set-top-box, còn nếu muốn sử dụng các gói truyền hình trả tiền với các chuẩn phát hình khác nhau, tuỳ theo túi tiền mà lựa chọn sản phẩm phù hợp, không nhất thiết phải là các dòng sản phẩm có bộ giải mã DVB-T2 đi kèm.

Theo ông Vũ (Công ty Thiên Minh Phú, quận 1, TP.HCM, chuyên kinh doanh các nhóm hàng nghe nhìn), trước đây và hiện nay, các hãng sản xuất quảng cáo sản phẩm của họ đã có sẵn DVB-T2, nhưng khi thử nghiệm, hầu như không bắt được tín hiệu DVB-T2, mà phải kèm theo bộ giải mã (bao gồm hộp xử lý tín hiệu và anten, có giá 900.000 đồng). “Cũng là chuẩn DVB-T nhưng nếu thế hệ thứ nhất sẽ không bắt được tín hiệu DVB-T2 mà nhiều nhà đài đang phát thử nghiệm. Người mua cần kiểm tra thông tin này trước khi quyết định mua”, ông Vũ nhấn mạnh. Với những chiếc tivi đã có sẵn chuẩn DVB-T2, chỉ cần khởi động máy, gắn anten nhỏ là bắt được tín hiệu.

Sau ngày 1.4, theo nhiều nhà sản xuất ước tính, có khoảng 100 mẫu tivi (không có những dòng tivi màn hình CRT) tích hợp bộ giải mã DVB-T2 sẽ xuất hiện trên thị trường. Các thương hiệu tivi quen thuộc trên thị trường như Samsung, LG, Sony đã công bố thực hiện theo đúng quy định của Nhà nước với dòng sản phẩm tivi. Riêng các hãng như: Panasonic, Toshiba, Sharp... chưa có thông tin chính thức nào về các sản phẩm có tích hợp bộ giải mã DVB-T2 tại thị trường Việt Nam, nhưng điều chắc chắn là họ sẽ làm nếu không muốn những phiền phức trong vấn đề hậu kiểm.

Đó là nói đến câu chuyện thị trường tivi sau ngày 1.4. Còn hiện nay, các siêu thị điện máy đang ráo riết bán những dòng tivi được sản xuất trong năm 2013 (phần lớn không có DVB-T2) với mức giá giảm từ 10 - 20% tuỳ theo mẫu mã, thương hiệu so với cuối năm ngoái để chuẩn bị vốn và mặt bằng cho những sản phẩm sản xuất trong năm 2014.