Dọc những con đường tại Huế, đâu đâu cũng bắt gặp những từ đường, nhà mộ dòng tộc được xây riêng biệt hay nằm trong khuôn viên nhà vườn. Nhưng ở An Bằng, có lẽ những ngôi mộ được tập trung xây dựng với quy mô lớn nhất.

Xuôi biển Thuận An theo đường tỉnh lộ 49 về phía Lăng Cô, du khách đến với làng An Bằng, huyện Phú Vang. Từ ngã ba rẽ đầu làng, dọc hai bên đường là khoảng hơn chục căn biệt thự khang trang, rộng và đẹp đẽ nhưng hoàn toàn bỏ hoang. Đường khép nhỏ rồi nở rộng ra đến tận sát ven biển, lác đác một hai ngôi mộ đầu tiên bề thế, hoành tránh nằm sát ven đường. Những ngôi mộ được xây công phu, màu sắc, tựa những lăng tẩm vua chúa thu nhỏ.

"Thành phố ma" rộng mở với hàng trăm ngôi mộ đủ kiểu dáng, kích cỡ, chạy dài về phía biển. Các ngôi mộ được xây dựng theo nguyên mẫu của các lăng tẩm Huế, đặc biệt là hình ảnh lăng Khải Định được thu nhỏ, mức độ tinh xảo không hề thua kém. Các khu mộ được xây với đủ cả các phong cách Phật giáo, Đạo giáo, Nho giáo, có mộ được xây theo kiểu cách Tạng.

"Cuộc sống trần gian chỉ là tạm bợ, chóng qua, còn cuộc sống bên kia thế giới mới là vĩnh cửu", đó là lý giải từ nhiều đời nay của những người con Thừa Thiên về cuộc sống khác, cũng là lý do vì sao ở vùng đất này những ngôi mộ được xây bề thế và hoành tráng hơn cả những ngôi nhà người sống đang ở.

Những người thợ xây tài hoa của đất Huế đã làm nên những ngôi mộ tuyệt đẹp này.

Đi vào khu lăng mộ được gọi là “Thành phố ma” này không hề khiến bạn có cảm giác âm khí hay hoảng sợ mà thấy tò mò bởi những thành quách, phù điêu, tượng phật được chạm khắc tỉ mỉ, màu sắc bắt mắt, rồng phượng quấn quanh xà cột cùng đủ loài tứ linh canh giữ.

Mỗi lăng mộ được xây một kiểu với số tiền tỷ, có những ngôi mộ lên đến 10 tỷ đồng. Cái xây sau bề thế hơn cái xây trước. Khu lăng mộ này được người ta kháo nhau là đi ba ngày không hết và không có người dẫn chắc chắn sẽ lạc đường trong mê cung mộ.

Đứng từ trên gác chuông của nhà thờ An Bằng có thể thấy được toàn cảnh khu lăng mộ khổng lồ với đủ màu sắc. Trong khuôn viên của làng còn có chùa An Bằng với bức tượng phật bà Quan Âm nhìn về phía biển khơi xa xăm. Con cháu tại An Bằng nhiều năm trước đã vượt biển, những lăng mộ hôm nay là tiền của Việt kiều muôn phương rời xa quê hương gửi về xây "thành phố ma" nổi tiếng khắp cả nước hôm nay.

Mộ san sát mộ khi đứng từ trên tháp chuông nhà thờ An Bằng nhìn xuống.