Thuốc tọa dược còn gọi là thuốc đạn vì nó có hình dáng giống như một viên đạn, đầu nhọn thu nhỏ để dễ dàng đặt vào trực tràng. Tọa dược có khả năng tan chảy ở nhiệt độ c‌ơ th‌ể (37 độ C), nghĩa là thuốc tan và chảy ra nhanh chóng khi qua hậu môn vào trực tràng và được hấp thu qua niêm mạc tại đây để đi vào máu phát huy tác dụng của thuốc.

Trực tràng hay đoạn cuối ruột già có đặc điểm là hệ thống mạch máu phong phú nên sự hấp thu thuốc qua đường này rất tốt. Thuốc hấp thu tại đây không qua gan và không bị phá hủy ở gan nên ít gây hại gan mà có hiệu quả như thuốc uống.

Tọa dược được dùng thích hợp trong các trường hợp trẻ không thể uống, nôn ói nhiều hay đang co giật, hôn mê không cho uống thuốc được. Cũng cần biết cách sử dụng tọa dược đúng cho trẻ để thuốc có hiệu quả và an toàn cho trẻ.

Cách đặt thuốc tọa dược

- Trước hết, tháo bỏ bao thuốc, nếu cần cắt thuốc thì nên cắt theo chiều dọc.

- Đặt trẻ nằm nghiêng một bên ở tư thế gối gập vào bụng.

- Một tay giữ mông và bộc lộ vùng hậu môn.

- Tay còn lại nhẹ nhàng đặt thuốc vào hậu môn của trẻ, đầu nhọn vào trước và dùng ngón tay đẩy cho thuốc vào sâu ngập hết chiều dài viên thuốc.

- Sau đó khép giữ 2 nếp mông trẻ để thuốc không rơi ra ngoài trong 2 – 3 phút

Khi dùng thuốc tọa dược cho trẻ cần lưu ý những điều sau:

- Thuốc đạn phải được bảo quản ở nhiệt độ lạnh, dưới 30 độ C. Tốt nhất trước khi dùng nên để vào đá hay tủ lạnh vài phút để bảo đảm đủ độ cứng, dễ dàng đưa thuốc vào trực tràng.

- Phải dùng đúng liều, không nên dùng đồng thời tọa dược có chung tác dụng với thuốc uống vì sẽ gây ngộ độc do quá liều.

- Thuốc tọa dược có hiệu quả tương đương với thuốc uống và thời gian có tác dụng chậm hơn thuốc uống.

- Thuốc tọa dược có thể gây ngứa tại chỗ, gây tiêu chảy nếu dùng nhiều lần hoặc khoảng cách quá gần.

Không nên dùng tọa dược:

- Không dùng thuốc tọa dược cho trẻ đang bị tiêu chảy, viêm da vùng hậu môn - trực tràng, hoặc đang chảy máu trực tràng.

- Không nên dùng cho trẻ thường bị táo bón hoặc đang có bệnh lý vùng trực tràng ảnh hưởng tới sự hấp thu của thuốc, làm giảm tác dụng của thuốc.