Đã 83 tuổi, nhưng ông Đinh Công Viên ở xã Khả Phong (Kim Bảng, Hà Nam) vẫn miệt mài với những ý tưởng cải tiến máy móc đa năng giúp nông dân giảm sức lao động, tăng hiệu quả sản xuất. Với cải tiến đặc biệt chiếc máy “5 trong 1”, ông Viên được mọi người gọi là “cụ kỹ sư” chân đất.

Cụ già có dáng người nhỏ bé, gầy gò này bảo: “Tôi là nông dân chính hiệu, không được ăn học tử tế nhưng tôi sinh ra để làm kỹ sư cho nên với bất cứ việc gì, ở đâu tôi cũng cố nghĩ ra những phương tiện có thể giảm tải sức lao động”.

Chính những năm tháng làm ngô, trồng lúa cực nhọc đã thôi thúc ông Viên mày mò nghĩ cách chế chiếc máy tẽ hạt để làm sao tẽ hết hàng tấn ngô đang phơi ngoài nắng. Đến cuối năm 1999 thì ý tưởng của ông thành công, chiếc máy ra đời sau nhiều ngày tháng hì hụi trắng đêm. Nhìn hàng nghìn bắp ngô chui qua máy tẽ tách hạt ra đằng hạt, lõi ra đằng lõi mà ông mừng đến rơi nước mắt. Ông nhảy lên sung sướng như đứa trẻ đến nỗi con cháu phải bụm mồm cười.

Tiếng lành đồn xa, máy tẽ ngô đầu tiên của ông Viên nhanh chóng được nhiều người biết đến. Công suất lúc đầu của máy tẽ được 3 tạ ngô trong vòng 30 phút, tức là nhanh gấp hàng trăm lần so với cách làm thủ công. Nhờ máy này ông Viên trở thành thợ tẽ ngô thuê nổi tiếng ở Hà Nam.

Vùng chiêm trũng Hà Nam vốn có những bãi bồi trù phú đem lại năng suất ngô rất cao. Thế nên từ năm 2001, với số lượng ngô quá nhiều, chỉ máy tẽ ngô của ông không đáp ứng nổi nhu cầu của nông dân nên ông Viên bắt đầu nghĩ đến việc sản xuất máy để bán.

Ông nghỉ việc đi tẽ ngô thuê bắt tay vào chế tạo máy móc. Sau mấy năm trời mày mò, đến năm 2004 ông chế tạo thành công máy với ba chức năng: tẽ ngô, tuốt lạc và vò đậu tương. Chưa dừng lại ở đó, năm 2005 ông đã chế thêm chức năng vò lúa. Đến năm 2008 thì chiếc máy “thần kỳ” của ông Viên đã có thể làm được 5 nhiệm vụ cùng lúc. Chức năng thứ năm là thái trộn thức ăn chăn nuôi cho gia súc gia cầm.

Máy cấu tạo gồm hai phần cơ bản là thân và đầu động cơ. Phần thân được ông Viên thiết kế rất giản đơn với khung làm bằng vỏ thùng phuy đựng nhựa đường. Ngoài ra còn có khung cho phần ghế ngồi của máy và hai bánh dẫn chuyển máy dễ dàng. Phần quan trọng và khó khăn nhất là quả lu và búa đập cùng băng chuyển tải sản phẩm phía trong máy. Phải chế tạo làm sao để nông dân có thể tháo rời quả lu thay thế quả lu khác khi tẽ ngô hay đập lúa...

Ông Viên cho biết, gần như cả cuộc đời ông chỉ suy nghĩ làm sao tạo ra thật nhiều máy móc để phục vụ nông nghiệp, giúp cho nông dân bớt vất vả. Ông sản xuất máy đa năng không phải để kiếm tiền, vì vậy hành nghề tẽ ngô thuê nhiều năm, bán hàng trăm chiếc máy nhưng ông vẫn không đủ tiền để mở xưởng cơ khí. Nơi chế tạo những chiếc máy kỳ diệu cho nông dân vẫn là khoảnh sân trước nhà.

Từ máy tẽ ngô thuê ban đầu, ông đã cải tiến với nhiều loại hình quay máy, qua‌ּy ta‌ּy có công suất cao. Ảnh: An ninh thủ đô.

Tuổi cao sức yếu nhưng ông Viên không chịu nghỉ ngơi, có đêm ông thức trắng để đục đẽo, hàn tiện nhôm sắt thiết kế bộ phận của máy. "Không có máy nào xù xì xấu xí như máy tôi làm ra, nhưng công suất thì chẳng có máy nào vượt qua được. Tôi cũng không quan tâm đến bản quyền phát minh nên nhiều người mua về rồi nhái lại bán giá cao", ông nói.

Hiện ông Viên thử nghiệm máy cấy mạ trên nền đất mềm rất hiện đại. Khác hẳn với sản phẩm trên thị trường, máy của ông có công suất gấp hàng trăm lần so với cấy mạ thủ công. Để tiện lợi cho người sử dụng, ông Viên đã thiết kế phần điện và xăng để nông dân có thể sử dụng cả khi ở ngoài đồng hoặc trong vườn nhà.

Chiếc máy tẽ ngô của ông Viên hiện đã có công suất 1-10 tấn/giờ. Ông cũng sản xuất cả những chiếc đơn giản được quay bằng tay nhưng công suất gấp khoảng chục lần máy tẽ ngô bình thường. Chúng được bán cho nông dân ở vùng sâu, nơi chưa có điện lưới hoặc hộ có ít ngô. Mỗi chiếc như vậy chỉ có giá trên 100 nghìn đồng.

Chiếc máy của ông Viên đã được Hội Cơ khí nông nghiệp Việt Nam và Sở NN&PTNT tỉnh Hà Nam trao tặng Cúp Vàng sáng tạo và nhiều bằng khen. Ông Viên bảo: “Là nông dân thì phải phục vụ nông dân. Là con người thì phải phục vụ nhau để làm sao cùng nhau xoá nghèo làm giàu”.

Ông Vũ Văn Tá, Chủ tịch Hội Nông dân xã Khả Phong cho biết, ông Viên tuy tuổi đã cao nhưng rất hăng hái sáng tạo. Nhờ những chiếc máy của ông, nông dân làm việc hiệu quả hơn hàng trăm nghìn lần. "Tôi mong sẽ có nhiều kỹ sư chân đất tâm huyết như ông Viên", ông Tá nói.