Sự tiết dịch â‌ּm đạ‌ּo là một tín hiệu rất quan trọng để biết mức độ lành mạnh của â‌ּm đạ‌ּo, giữ cho â‌ּm đạ‌ּo ẩm ướt, làm sạch và tự bảo vệ để không bị nhiễm các vi khuẩn gây bệnh. dịch tiết â‌ּm đạ‌ּo bình thường có màu trong suốt đến trắng sữa và gần như không mùi. Sự thay đổi chút ít trong chu kỳ là hoàn toàn bình thường. Cả khi sự tiết dịch â‌ּm đạ‌ּo nhiều lên cũng không là nguyên nhân để lo lắng, ví dụ khi có kíc‌h thí‌ch tìn‌ּh dụ‌ּc, khi có thai và dùng thuốc ngừa thai. Tất nhiên, khi sự tiết dịch có thay đổi rõ rệt về màu sắc, tính chất hoặc có mùi thì đó có thể là dấu hiệu bệnh lý. Lúc này sự tiết dịch gọi là khí hư (miền Nam gọi là huyết trắng).

Xuất tiết â‌ּm đạ‌ּo nhiều do những nguyên nhân nào?

Có thể gặp trong nhiều tình huống:

Khi mang thai: Sự thay đổi hormon trong c‌ơ th‌ể làm tăng niêm dịch cổ tử cung. c‌ơ th‌ể giữ  nước. Tình trạng máu bị pha loãng. Mô â‌ּm đạ‌ּo dễ nhiễm khuẩn hơn so với khi không mang thai. Tăng xuất tiết â‌ּm đạ‌ּo khi có thai nhưng dịch bình thường về màu sắc và tính chất, đó chỉ là một phản ứng của sự thay đổi hormon trong c‌ơ th‌ể.

Dùng viên thuốc tránh thai: Người ta có thể cho rằng, những phụ nữ dùng viên thuốc tránh thai có quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc thường xuyên hơn nên dễ phơi nhiễm hơn với nhiễm khuẩn nhưng cũng có thể do các viên thuốc tránh thai ngăn cản sự bài tiết dịch â‌ּm đạ‌ּo do hormon gây ra.  Như vậy, viên thuốc tránh thai đã làm mất tác dụng của hormon c‌ơ th‌ể.

Thiếu máu, suy nhược c‌ơ th‌ể cũng gây xuất tiết â‌ּm đạ‌ּo nhiều và lỏng như nước.

Xuất tiết nhiều vào thời điểm khoái cực, hiệu quả của cảm xúc tìn‌ּh dụ‌ּc, do tuyến Skene (được coi là tuyến tiền liệt của nữ) ở â‌ּm h‌ּộ tiết ra và chính dịch xuất tiết này cũng tham gia vào việc làm trơn ướt â‌ּm đạ‌ּo.

Thời kỳ rụng trứng giữa chu kỳ kinh thường tăng xuất tiết â‌ּm đạ‌ּo.

Những trường hợp do nguyên nhân bệnh lý

Chất xuất tiết â‌ּm đạ‌ּo có màu trắng như bột và ngứa: Có thể bị viêm â‌ּm đạ‌ּo do nấm, hay phối hợp với trùng roi. Bình thường trong môi trường â‌ּm đạ‌ּo vẫn có vi khuẩn lành tính tạo ra độ toan nhẹ cho â‌ּm đạ‌ּo để khống chế sự phát triển của nấm Candida albicans. Bất cứ nguyên nhân gì tiêu diệt vi khuẩn â‌ּm đạ‌ּo tạo ra độ toan đều làm cho nấm phát triển, ví dụ dùng thuốc kháng sinh dài hạn, thường xuyên thụt rửa â‌ּm đạ‌ּo...

Chất xuất tiết â‌ּm đạ‌ּo có màu xanh hơi vàng và có mùi hôi: Nếu kèm đau bụng dưới thì cần đi khám ngay vì có thể do nhiễm khuẩn cấp ở tử cung, ở 2 vòi trứng và các mô xung quanh (nên gọi là viêm tiểu khung). bệnh lý này có thể không có nguyên nhân rõ ràng nhưng thường lan truyền từ â‌ּm đạ‌ּo, từ quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc, đôi khi từ dụng cụ tử cung hoặc sau nạo thai, sẩy thai. Triệu chứng thường gặp nhất là xuất tiết â‌ּm đạ‌ּo có màu sắc bất thường, mùi  hôi (có khi như mủ), đau vùng bụng dưới, sốt (không thường xuyên). Ngoài ra, có thể có: gai rét, ra kinh không đều hay ra máu giữa kỳ, đau bụng kinh nhiều hơn, mất kinh, đau vào thời điểm rụng trứng nhiều hơn, đau khi quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc, ra máu sau quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc, đau vùng thắt lưng, mỏi mệt, ăn kém ngon, buồn nôn, có thể kèm nôn hoặc không, đái vặt nhiều lần, đái buốt, dễ đau khi đụng chạm vào vùng tiểu khung.

Xuất tiết â‌ּm đạ‌ּo nhiều, hôi, kèm theo ngứa, rát: Có thể bị viêm â‌ּm đạ‌ּo do trùng roi trichomonas.

Khi mất cân bằng hệ vi sinh: Tức là bị loạn khuẩn â‌ּm đạ‌ּo, nếu thêm cả nhiễm khuẩn sẽ là viêm â‌ּm đạ‌ּo do loạn khuẩn. Biểu hiện của rối loạn này là các khó chịu như ngứa, đau rát hay mùi hôi. Chất xuất tiết bốc mùi cá ươn khi nhỏ một giọt thuốc tím.

Chất xuất tiết đỏ hay có màu nâu và/hoặc đôi khi có ra máu giữa kỳ: Cần đi khám để loại trừ ung thư cổ tử cung. bệnh nguy hiểm này thường không có những dấu hiệu hay triệu chứng sớm, vì thế điều quan trọng là cần xét nghiệm tế bào â‌ּm đạ‌ּo - cổ tử cung ít nhất mỗi năm 1 lần cho phụ nữ từ độ tuổi 40 trở lên, người có yếu tố nguy cơ còn cần làm sớm hơn (gia đình có người đã từng bị ung thư, quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc sớm, nhiều bạ‌n tìn‌h bị viêm nhiễm â‌ּm đạ‌ּo do HPV).

Khi đã xuất hiện các dấu hiệu thì có thể bệnh đã tiến triển. Các dấu hiệu và triệu chứng: ra khí hư (huyết trắng) bất thường (không phải vào ngày có kinh). Ra máu â‌ּm đạ‌ּo ít, ngoài kỳ kinh. Đau và ra máu khi quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc. bệnh cảnh nói trên chưa hẳn đã là do ung thư nhưng cần đến thầy thuốc để xác định. Hiện nay, ở nước ta đã có chương trình tầm soát ung thư cổ tử cung bằng việc làm phiến đồ tế bào â‌ּm đạ‌ּo và phát hiện nhiễm HPV (loại virut gây viêm âm đạo và dễ làm phát triển tổn thương ung thư cổ tử cung).

Ngoài ra, cũng có khi do quên tăm-pông (bấc gạc thấm máu hành kinh) hay màng ngăn â‌ּm đạ‌ּo không rút ra.