Từ 1.500 đoàn viên thuở ban đầu và ở một số địa phương đã hình thành hệ thống tổ chức Đoàn từ xã, lên huyện rồi đến tỉnh; đến cuối năm 1931, số lượng đoàn viên trên cả nước lên đến hơn 2.500 người… Và, phong trào thanh niên từ đó ngày càng phát triển, ngày càng lớn mạnh. Các đoàn viên ngày càng chứng tỏ tính xung kích của mình trên tất cả các mặt trận: Chiến đấu, bảo vệ Tổ quốc, góp sức dựng xây đất nước. Khẩu hiệu "Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên” không chỉ trở thành phương châm hành động của các đoàn viên, thanh niên thế hệ Hồ Chí Minh mà nó còn  chứng tỏ bản lĩnh, sự tự tin, vai trò của thanh niên với Tổ quốc.

Kể từ khi tổ chức Đoàn được thành lập cách nay 82 năm, lịch sử Việt Nam nói chung và lịch sử Đoàn nói riêng đã ghi nhớ mãi tên tuổi của những lớp thanh niên cảm tử cho Tổ quốc quyết sinh trong kháng chiến chống Pháp. Họ là  Võ Thị Sáu, Trần Văn Ơn, Cù Chính Lan, Bế Văn Đàn, Phan Đình Giót. Họ còn là thế hệ thanh niên anh dũng trong kháng chiến chống Mỹ với những tên tuổi:  Nguyễn Văn Trỗi, Nguyễn Viết Xuân,Thái Văn A… Nếu trong thời kỳ đất nước còn chiến tranh, tổ chức Đoàn trên cả nước được biết đến với những phong trào "Thanh niên xung phong tình nguyện”, "Ba sẵn sàng”, "Năm xung kích”, "Thanh niên kiên cường thắng Mỹ”, "Quyết thắng”; thì trong công cuộc xây dựng Chủ nghĩa xã hội, hàng chục triệu đoàn viên đã hăng hái dấy lên phong trào "Ba xung kích làm chủ tập thể”, "Thanh niên lao động sáng tạo”. Mục tiêu của những phong trào này là nhằm đẩy mạnh thi đua sản xuất và tiết kiệm, thể hiện ý chí tiến công của tuổi trẻ dưới lá cờ vẻ vang của Đảng. Trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lại được biết đến với các phong trào: "Năm xung kích phát triển kinh tế-xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, "Bốn đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”, "Thanh niên nông thôn sản xuất, kinh doanh giỏi”, "Xứng danh anh bộ đội Cụ Hồ” trong thanh niên quân đội, phong trào "Tuổi trẻ công an hành động cách mạng theo 6 điều Bác Hồ dạy, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện”… Ở đâu, trong bất cứ hoàn cảnh lịch sử nào, phong trào thanh niên cũng tạo được nhiều ấn tượng tốt đẹp nơi xã hội và nhân dân; đồng thời qua đó khẳng định được vị trí quan trọng, vai trò chiến lược của thanh niên trong thời đại mới. Và dù trong hoàn cảnh nào, Đảng, Nhà nước và nhân dân cũng đặt trọn niềm tin vào thanh niên. Đây vừa là sự vinh dự đồng thời cũng là trách nhiệm xã hội nặng nề của thế hệ trẻ, nhất là ở vào thời kỳ bùng nổ thông tin như hiện nay.

Còn nhớ, ngay tại Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ X hồi cuối năm 2012, trong bài phát biểu trước thanh niên cả nước nhân ngày khai mạc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nói: Thanh niên mạnh thì dân tộc mới mạnh. Nhiều anh hùng từ trước đến nay đều là thanh niên. Lịch sử đã dành những trang chói lọi cho thanh niên Việt Nam. Như thế đủ thấy thanh niên Việt Nam đã và sẽ luôn luôn là lực lượng rường cột của nước nhà. Trong buổi làm việc với BCH TƯ Đoàn hôm 24-3 vừa qua, sau khi đưa ra đánh giá: "Những kết quả đạt được trong hoạt động Đoàn năm 2012 đã góp phần thiết thực vào thành tựu phát triển chung của đất nước”, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã bày tỏ mong muốn, những kết quả ấy sẽ được tuổi trẻ cả nước giữ vững và phấn đấu không ngừng, nỗ lực không ngừng nhằm đóng góp vào thành tựu chung của đất nước. Mong muốn ấy của người đứng đầu Chính phủ đã thêm một lần khẳng định sự kỳ vọng của Đảng, Nhà nước vào thế hệ thanh niên. Đây cũng chính là sự tiếp nối những kỳ vọng vào thanh niên thế hệ Hồ Chí Minh.

Bên cạnh những gương thanh niên tiêu biểu ở trên khắp các mặt trận, người ta thấy vẫn còn xuất hiện đây đó; trong một không gian và thời gian nào đó sự chững lại của một bộ phận giới trẻ. Chững lại trong cái thời buổi mà công nghệ-kỹ thuật, kinh tế-xã hội không ngừng phát triển, không ngừng đi lên cũng tức là đã có một bộ phận thanh niên tụt hậu- đây là một thực tế buồn. Nguyên do thì có nhiều nhưng có một yếu kém mà nhiều người nhìn ra: Ấy là do công tác thanh niên mà cụ thể hơn là công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong thanh niên đôi khi chưa được coi trọng đúng mức. Nguyên nhân ấy có thể xuất phát từ chỗ, các cơ sở Đoàn phát triển chưa thật sự đồng đều; vì thế, chưa phát huy được toàn diện sức mạnh của thanh niên nên việc tập hợp thanh niên cũng chưa mấy hiệu quả.  Đặc biệt, một bộ phận thanh niên có lối sống tiêu cực, suy giảm niềm tin vào Đảng, Nhà nước, sống thực dụng, xa rời những giá trị truyền thống, tình trạng thanh niên phạm tội, vi phạm Pháp Luật ngày càng gia tăng, trình độ thanh niên ở các vùng xa xôi, đồng bào dân tộc còn chênh lệch… Nhắc lại thực trạng này trong buổi làm việc mới đây với BCH TƯ Đoàn, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lưu ý: Đoàn cần làm tốt hơn nữa công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức trong thanh, thiếu niên không phải chỉ vì tương lai của đất nước mà còn vì tương lai của mỗi bạn trẻ.