Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario vừa qua đã có một cuộc gặp với Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter để bàn về việc gia tăng số lượng các cuộc tập trận. Ông từ chối bình luận về các cuộc tập trận chuẩn bị cho chiến tranh của Trung Quốc đang diễn ra ngoài Biển Đông bởi chưa xác định được vị trí của các cuộc tập trận có vi phạm hay không tới chủ quyền lãnh thổ của Philippines hay không.
Tờ Tân Hoa Xã của Trung Quốc đã đưa tin về một hạm đội gồm 4 tàu hải quân Trung Quốc hiện đang ở vùng biển "thuộc tỉnh Hải Nam" để thực hiện một nhiệm vụ mà phía Trung Quốc gọi là “sự chuẩn bị thông thường cho các chương trình tập trận hàng năm” của nước này.Đáng chú ý vùng biển mà Trung Quốc gọi là "phía Nam" đó lại là vùng biển nơi có quần đảo Trường Sa và các vùng thuộc lãnh hải của một số nước Đông Nam Á như Việt Nam, Philippines, Malaysia và Brunei.
Trích lời Jiang Weilie, chỉ huy Hạm đội biển Đông của quân đội Trung Quốc (PLA), Tân Hoa Xã cho biết các tàu chiến Tỉnh Cương Sơn, Lan Châu, Ngọc Lâm và Hành Thủy đã được triển khai cho các cuộc tập trận kể từ ngày 19/3.
“Các bài tập sẽ được tiến hành theo yêu cầu của chiến đấu thực tế, với mục đích cải thiện khả năng phòng thủ của hải quân dựa trên hệ thống thông tin và tăng cường khả năng bảo vệ chủ quyền biển”, Tân Hoa Xã dẫn lời Jiang trong bài báo của mình.
Tân Hoa Xã mô tả Tỉnh Cương Sơn là “chiếc tàu vận chuyển đổ bộ tiên tiến nhất của Trung Quốc” với khả năng vận tải lớn. Lan Châu và Hành Thủy dự kiến sẽ tiến tới vịnh Aden để tham gia các nhiệm vụ chống cướp biển ngoài khơi Somali.
Giữa lúc những căng thẳng về các tuyên bố chủ quyền hàng hải trong khu vực, Mỹ dự kiến sẽ gia tăng lực lượng quân sự của mình ở Philippines. Ngoại trưởng Philippines cho biết các quan chức quốc phòng Mỹ đảm bảo sẽ hỗ trợ cho nước này để củng cố quân đội và tăng cường khả năng bảo vệ đất nước.
Ông Del Rosario cho biết Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Carter đã khẳng định: “Mỹ kiên định cùng với những nỗ lực giải quyết tranh chấp hàng hải của Philippines ở vùng biển Tây một cách hòa bình và phù hợp với các quy định của Pháp Luật”.
“Tôi hoan nghênh sự hỗ trợ mạnh mẽ của ông Carter cho những nỗ lực của chúng tôi trong việc giải quyết tranh chấp hàng hải tại Biển Tây Philippines một cách hòa bình. Chúng tôi cam kết sẽ thông qua điều này”, ông Del Rosario nói.
Ông cũng đề cập đến việc Philippines yêu cầu một trọng tài quốc tế giải quyết đơn khiếu nại của Philippines đối với Trung Quốc để ngăn chặn sự xâm phạm của quốc gia này tại vùng biển phía tây Philippines. Đơn khiếu nại cũng yêu cầu vô hiệu hóa đường chín đoạn của Trung Quốc tuyên bố gần như tất cả vùng Biển Đông là thuộc nước này, bao gồm cả những vùng thuộc chủ quyền của Philippines.
Trong cuộc họp, Bộ Quốc phòng Philippines cho biết các quan chức nhất trí đẩy mạnh các nỗ lực xây dựng năng lực cho quân đội nước này, nói rằng “điều quan trọng là có sự gia tăng về số lượng các cuộc tập trận và các hoạt động được chấp thuận khác giữa các đơn vị quân sự và quốc phòng của hai nước”.
“Gia tăng sự hiện diện luân phiên của lực lượng Mỹ sẽ rất quan trọng trong việc cho phép chúng tôi tối đa hóa khả năng bảo vệ đất nước của chúng tôi”, ông Del Rosario nói, “Chúng tôi sẽ có thể tăng cường và tối đa hóa giá trị của số tiền 75 tỷ peso (1,85 tỷ USD) mà Tổng thống [Benigno Aquino III] đã phân bổ cho quốc phòng trong 5 năm tới”.
Gần đây, Mỹ là đối tác quốc phòng lớn nhất của Philippines, tiếp tục hợp tác theo Hiệp ước Quốc phòng trong hơn 60 năm nay. Năm ngoái, Bộ Ngoại giao Mỹ đảm bảo gia tăng gấp đôi viện trợ quân sự nước ngoài cho Philippines từ 15 triệu USD lên đến 30 triệu USD.
