Theo Thông tư Liên tịch giữa Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công thương, Bộ Công an và Bộ Giao thông vận tải về "Quy định sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh và sử dụng mũ bảo hiểm (MBH) cho người đi xe mô tô, xe gắn máy, xe đạp máy”, MBH tới đây sẽ được quy chuẩn thống nhất, theo chất lượng sẽ được công bố. Điều này cũng có nghĩa, tất cả các loại MBH nhái, giả, kém chất lượng sẽ bị loại bỏ. Đặc biệt, quy định của Thông tư sẽ không dừng ở sản xuất, kinh doanh mà sẽ quy trách nhiệm cả cho người sử dụng.

Hôm qua (25-2), ngày đầu ra quân của lực lượng quản lý thị trường (QLTT) Hà Nội tại 6 quận huyện, đã ghi nhận những diễn biến phức tạp của MBH kém chất lượng. Qua kiểm tra, ở hầu hết các cửa hàng kinh doanh MBH có đăng ký và tự phát, lượng MBH kém chất lượng chiếm số lượng rất lớn. Đó là các loại MBH thời trang làm bằng nhựa dẻo, mũ không rõ nguồn gốc xuất xứ, mũ nhái, mũ không có tem hợp chuẩn.

Cụ thể, tại cửa hàng số 14 Chùa Bộc, qua kiểm tra, gần 90% lượng MBH bị cơ quan chức năng tạm giữ là loại mũ thời trang. Mũ được làm bằng nhựa dẻo, chỉ một va đập nhỏ đã vỡ. Ông Phan Duy Vĩnh, Phó đội trưởng Đội QLTT số 17 cho biết, những chiếc mũ này khi tới tay người sử dụng, hậu quả sẽ khôn lường. Người điều khiển phương tiện, chỉ vì đối phó với công an giao thông, sử dụng loại mũ này vừa mất an toàn, vừa nguy hiểm đến tính mạng khi gặp tai nạn. Ước tính hiện nay, có trên 50% số người tham gia giao thông sử dụng loại mũ kém chất lượng trên, một phần vì hợp mốt, một phần vì giá rẻ. "Giá bán của những chiếc mũ thời trang này chỉ có giá từ 30.000 – 50.000 đồng. Người sử dụng thay vì MBH chuẩn giá tiền trăm, sẽ thích sử dụng loại mũ vừa thời trang, giá lại rẻ. Ở đây, không có chuyện của nhu cầu, mà chỉ là sự đối phó”, ông Vĩnh nhấn mạnh.

Cũng nguy hiểm không kém mũ thời trang, là loại MBH không rõ nguồn gốc, tức không được dán tem, mác. Kiểm tra tại cửa hàng 299 Xã Đàn, lực lượng QLTT phát hiện khá nhiều loại MBH không rõ nguồn gốc. Chủ cửa hàng lý giải, đây là loại mũ "xách tay” từ nước ngoài về nên… ít người biết. Giá bán dao động từ 150.000 – 300.000 đồng. Mũ này đạt chuẩn nước ngoài nên người tiêu dùng không phải lo lắng. Tuy nhiên từ nước nào và chuẩn ra sao, thì chủ cửa hàng hoàn toàn không biết.

Ông Vương Chí Dũng, Chi Cục Phó QLTT Hà Nội cho rằng, hiện nay chính là "thời” của MBH "đối phó”. Ngoài các cửa hàng, địa bàn nào tại Hà Nội cũng có những "ki - ốt” tự phát ngay trên hè phố. Sự bùng nổ của mũ đẹp nhưng kém chất lượng đã khiến cho những doanh nghiệp sản xuất mũ chính quy gặp rất nhiều khó khăn. Nếu như năm 2011, có 51 cơ sở sản xuất mũ trên địa bàn Hà Nội, thì nay chỉ còn 6 cơ sở, sản xuất rất cầm chừng.

Điểm đáng chú ý nhất của Thông tư Liên tịch của Bộ lần này là sẽ không chỉ dừng ở sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh MBH mà còn quy trách nhiệm cho người sử dụng. Đó là người sử dụng đội MBH không đạt chuẩn sẽ được coi là không đội MBH, với hình thức xử phạt theo quy định. Tuy nhiên, thế nào là mũ đạt chuẩn, thì với những "chiêu” thức lách luật như hiện nay lại rất khó xử phạt.

Ông Trần Hùng, Phó Cục trưởng Cục QLTT (Bộ Công thương) cho biết, Cục QLTT đang đề xuất quy chuẩn MBH bởi lô gô nhận diện. Từ lô gô ấy, cả cơ quan chức năng tới người tiêu dùng sẽ dễ dàng nhận biết đâu là MBH chất lượng. Điều này trên thế giới đã thực hiện, và rất cần thiết cho Việt Nam trong bối cảnh bát nháo MBH như hiện nay.

Theo ông Hùng, trong tháng 3 tới đây, ngoài việc thanh kiểm tra MBH trên 63 tỉnh, thành. Bộ GTVT, Bộ Công an sẽ có đợt ra quân để chấn chỉnh việc đội MBH không đạt chất lượng. Người điều khiển phương tiện nếu đội mũ "đối phó” sẽ bị xử phạt. Hy vọng, sau chiến dịch này, ý thức chấp hành của nhân dân sẽ cao hơn. Nạn MBH thời trang kém chất lượng sẽ bị loại bỏ. Điều đó sẽ giúp tình hình tai nạn giao thông sẽ được cải thiện trên cả ba tiêu chí.