Quỳnh Trâm cho rằng, trường hợp của mình hoàn toàn phù hợp với nghị định 88 (quy định người liên giới tính được phẫu thuật xác định lại giới tính như mong muốn). Cụ thể, trước khi phẫu thuật chỉnh giới, cơ quan y tế xác định cô có các bộ phận tử cung, buồng trứng, không có yết hầu...

Sinh ra với nhân diện con trai nhưng mang những đặc điểm giới tính nữ, Phạm Văn Hiệp sang Thái Lan giải phẫu chuyển đổi từ nam sang nữ. Vào năm 2008, sau khi phẫu thuật ở Thái Lan về nước, cô không làm được hồ sơ nhập cảnh vì ngoại hình khác với ảnh hộ chiếu. Trâm phải trình giấy tờ bệnh viện khẳng định thay đổi giới tính, an ninh sân bay đã phải khám nghiệm y khoa.

Sau đó cô từng mất hơn một năm đi khắp nơi làm các thủ tục từ xét nghiệm y khoa, dịch thuật hồ sơ giấy tờ phẫu thuật chuyển đổi giới tính từ bệnh viện Thái Lan, xin giấy xác nhận của cơ quan tư pháp, công an, ủy ban nhân dân tỉnh, trị trấn… Vì chưa có tiền lệ nào nên mọi thủ tục rất phức tạp.

Cuối năm 2009, Trâm đã được chính quyền địa phương cấp giấy quyết định "Thay đổi cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, xác định lại giới tính". Giấy này ghi rõ, cho phép Phạm Văn Hiệp được xác định lại giới tính từ nam sang nữ và đổi tên thành Phạm Lê Quỳnh Trâm.

Với quyết định này của chính quyền địa phương, Quỳnh Trâm trở thành người chuyển giới đầu tiên tại Việt Nam được công nhận xác định lại giới tính. Hiện nay Trâm đang dạy luyện thi đại học cho học sinh tại TP HCM và các tỉnh lân cận.

Công khai câu chuyện cuộc đời mình từ giữa tháng 9/2012, Quỳnh Trâm đã nhận được rất nhiều chia sẻ và động viên của mọi tầng lớp trong xã hội, đa phần bày tỏ sự ngưỡng mộ trước nghị lực sống và tấm lòng yêu thương học trò nghèo của cô giáo. Trả lời trên một số hãng thông tấn nước ngoài, cô Trâm cũng ca ngợi "sự nhân đạo của pháp luật Việt Nam" khi cấp giấy công nhận xác định lại giới tính cho cô.

Tuy nhiên ngày 21/1, UBND tỉnh Bình Phước lại đề nghị Sở Tư pháp tham mưu thu hồi và hủy bỏ 2 quyết định xác định lại giới tính, thay đổi hộ tịch của anh Phạm Văn Hiệp từ nam sang nữ, vì cho rằng trái Pháp Luật. Nghe tin này, cô Trâm cho biết "rất buồn và thất vọng" vì không hiểu tại sao chuyện này lại xảy ra. "Chính quyền đã cấp quyết định cho tôi và nay chính quyền thu hồi tôi đành chấp nhận. Chỉ có điều tôi không hiểu việc thu hồi này có ý nghĩa", cô Trâm nói.

Trâm nói rằng trong trường hợp lãnh đạo tỉnh ra quyết định thu hồi và hủy quyết định xác định lại giới tính, sửa hộ tịch của mình, cô cũng trả lại quyết định nhưng trước hết có thể sẽ tiến hành khởi kiện cơ quan chức năng. Quỳnh Trâm cho biết chiều nay cô sẽ làm việc với luật sư để tham vấn.

Trên Facebook hiện đã có hội mang tên "Một triệu lượt like cho cô giáo Quỳnh Trâm" nhằm kêu gọi cộng đồng đứng về phía Quỳnh Trâm đòi lại quyền lợi.

Tại Việt Nam, nghị định 88/2008/NĐ-CP về xác định lại giới tính coi người liên giới tính có khuyết tật bẩm sinh về bộ phận sin‌ּh dụ‌ּc và cho phép phẫu thuật xác định lại giới tính. Chính vì vậy việc người liên giới tính phẫu thuật và thay đổi giới tính là hợp pháp, và sau phẫu thuật được quyền thay đổi lại giới tính trên giấy tờ.