Truyền thông Nhật ngày 5.1,cho biết, Chính phủ của Đảng Dân chủ Tự do do ông Shinzo Abe đứng đầu sẽ đưa ngân sách quốc phòng lên ít nhất là 4.770 tỉ yen, tương đương với 53,43 tỉ USD, bắt đầu từ tháng 4 năm nay. Trước đó, chi tiêu quân sự trong ngân sách ban đầu cho năm tài khóa 2012 do Chính phủ trước đây của Đảng Dân chủ đưa ra là 4.710 tỉ yen.

Chính phủ của Thủ tướng Shinzo Abe cũng đang xem xét tăng cường nhân lực cho Lực lượng phòng vệ và nâng cấp trang thiết bị cho lực lượng này, giữa lúc Trung Quốc đang tăng cường các hoạt động không quân và hải quân xung quanh quần đảo Senkaku do Nhật Bản kiểm soát, mà Trung Quốc tuyên bố có chủ quyền trên biển Hoa Đông.

Tờ Asahi đưa tin rằng, khoản chi tiêu bổ sung này sẽ được dùng để tăng thêm nhân sự cho lực lượng phòng vệ trên bộ và nâng cấp trang thiết bị cho các lực lượng trên bộ, trên không và trên biển. Báo này không cho biết nguồn cụ thể. Đỉnh điểm của chi tiêu quân sự Nhật Bản đạt 4.960 tỉ yen cho năm tài khóa 2002.

Hiện dư luận đang tập trung theo dõi các động thái từ phía Nhật, với mối lo ngại rằng mối quan hệ Trung - Nhật sẽ trở nên căng thẳng hơn, sau khi Đảng Dân chủ Tự do (LDP) trở lại cầm quyền ở Nhật Bản, đặc biệt khi tân Thủ tướng Abe liên tục nhắc lại rằng chẳng có cớ gì mà phải thương lượng về quần đảo Senkaku. Và ông Abe cũng chẳng úp mở tuyên bố rằng sẽ tăng cường chi tiêu quốc phòng để đối phó trước ảnh hưởng quân sự ngày càng lớn mạnh của Trung Quốc. Điều này khiến dư luận đặt câu hỏi, phải chăng Nhật tăng chi tiêu quốc phòng chủ yếu là để bảo vệ Senkaku ?

Trong một diễn biến khác, hôm thứ bảy - ngày 5.1, Nhật Bản đã lại phải đưa máy bay chiến đấu ra để ngăn chặn một máy bay Trung Quốc bay gần hòn đảo tranh chấp - phát ngôn viên quốc phòng nước này cho biết. Các chiến đấu cơ của Nhật được triển khai ngay sau khi hệ thống radar phát hiện một chiếc máy bay Y-12 của Cục Hải dương Trung Quốc bay gần quần đảo Senkaku vào lúc 12 giờ ngày 5.1 (giờ địa phương). Tuy nhiên, khi còn cách Senkaku khoảng 120km về phía bắc thì chiếc Y-12 chuyển hướng, rời khỏi khu vực trên mà không xâm phạm không phận của Nhật Bản.

Theo người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nhật Bản, đây là lần đầu tiên trong năm 2013 nước này tung chiến đấu cơ để ngăn máy bay Trung Quốc tiếp cận quần đảo Senkaku.

Ngày 13.12.2012, Nhật cũng phải triển khai các máy bay chiến đấu, sau khi một máy bay của Trung Quốc bay vào không phận Senkaku giữa lúc tàu hải giám của nước này vẫn thường xuyên ra vào vùng biển trên. Sự việc tái diễn ngày 26.12.2012 nhưng lần này máy bay Trung Quốc không vào không phận của Senkaku/Điếu Ngư.