Hãng tin Reuters, AP và tạp chí Forbes đã nêu các ý chính trong trả lời phỏng vấn của nguyên Thủ tướng Shinzo Abe, Chủ tịch LDP, vào đêm 16-12 và ngày 17-12 như sau:
Ông Shinzo Abe đánh giá Trung Quốc (TQ) thiếu nhìn nhận quan hệ tốt đẹp Trung-Nhật sẽ có ích cho quyền lợi hai bên và ông hy vọng TQ sẽ có suy nghĩ mới về quan hệ chiến lược đôi bên cùng có lợi.
Ông khẳng định Nhật sở hữu và quản lý quần đảo Senkaku/Điếu Ngư đúng luật pháp quốc tế, vậy nên chủ quyền của Nhật là không thể thương lượng. Ông nhấn mạnh Nhật sẽ không nhượng bộ TQ dù chỉ 1 cm về vấn đề Senkaku/Điếu Ngư.
Chương trình nghị sự sắp tới bao gồm: Nâng cấp lực lượng phòng vệ để hình thành một quân đội có quy mô toàn diện; sửa đổi hiến pháp hòa bình của Nhật, mở đường cho quan hệ hợp tác quốc phòng chung Mỹ-Nhật; ủng hộ hoạt động quân sự của Mỹ bên ngoài lãnh thổ Nhật.
Ông Shinzo Abe nhấn mạnh sẽ ưu tiên xây dựng lại liên minh Mỹ-Nhật và Nhật cũng sẽ tăng cường quan hệ với các nước khác ở châu Á, trong đó có Ấn Độ và Úc.
Ông khẳng định Mỹ sẽ là điểm đến đầu tiên của ông và dự kiến ông sẽ sang thăm Mỹ vào tháng 1-2013.
Ông đánh giá quan hệ với Nga là then chốt, Nhật sẽ giải quyết ổn thỏa vấn đề tranh chấp với Nga (về quần đảo Kurils/Vùng lãnh thổ phương Bắc) và sẽ ký kết hiệp định hòa bình Nga-Nhật.
Về kinh tế, ông Shinzo Abe thông báo chính phủ được thành lập ngày 26-12 sẽ làm việc với Ngân hàng Trung ương để xác định chỉ tiêu lạm phát 2%, đồng thời sẽ tổ chức lại Hội đồng Tư vấn chính phủ về chính sách kinh tế và tiền tệ.
Tại Nhật, phiên giao dịch ngày 17-12 kết thúc với chỉ số chứng khoán Nikkei 225 tăng 0,94%.
Nhà kinh tế Tomo Kinoshita ở Tập đoàn tài chính Nomura nhận định các nhà đầu tư vui mừng bởi một khi LDP đã chiến thắng áp đảo, trong Quốc hội sẽ không còn chia rẽ và các nghị quyết sẽ được thông qua nhanh chóng.
Ông Hiromasa Yonekura, Chủ tịch Liên đoàn giới chủ Nippon Keidanren, hy vọng bộ máy lãnh đạo mới sẽ khởi động lại các lò phản ứng hạt nhân đã ngừng hoạt động và tham gia đàm phán Hiệp định tự do thương mại xuyên Thái Bình Dương.
Trong khi đó ở nước ngoài, TQ đã có phản ứng tức thì. Ngày 17-12, người phát ngôn Bộ Ngoại giao TQ tuyên bố TQ rất quan tâm đến diễn biến ở Nhật sau khi LDP chiến thắng ở Hạ viện. Người phát ngôn khẳng định quần đảo Senkaku/Điếu Ngư thuộc chủ quyền TQ và TQ sẵn sàng cùng Nhật thiết lập quan hệ ổn định. Chiều 17-12, đài truyền hình trung ương TQ đã không tiếc lời bươi móc rằng ông Nobusuke Kishi (nguyên Thủ tướng Nhật năm 1957-1960), ông của Chủ tịch LDP Shinzo Abe, là “tội phạm chiến tranh hạng A”. Sau khi quân đội Nhật hoàng thất trận năm 1945, ông Nobusuke Kishi có bị giam cầm nhưng chưa bao giờ chính thức bị truy tố và bị xét xử.
Ngày 17-12, Hội đồng TP Ishigaki ở tỉnh Okinawa (Nhật) ngày 17-12 đã thông qua nghị quyết phản đối máy bay hải giám TQ xâm phạm không phận hôm 13-12. Nghị quyết yêu cầu TQ chấm dứt ngay hành động khiêu khích và kêu gọi chính phủ phải có lập trường cứng rắn đối với TQ. Hội đồng TP Ishigaki là đơn vị quản lý hành chính quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Theo hãng tin Kyodo (Nhật), trong ngày, ba tàu hải giám và một tàu ngư chính TQ đã đi vào vùng tiếp giáp lãnh hải của Nhật.
Trung Quốc điều chỉnh chiến lược trước Nhật chứ không lùi bước ...
