dịch â‌ּm đạ‌ּo là chất dịch tiết ra từ bên trong â‌ּm đạ‌ּo. Hầu hết dịch âm đạo là hoàn toàn bình thường. Số lượng dịch có thể thay đổi. Sự tiết dịch này nhằm cân bằng môi trường â‌ּm đạ‌ּo, giữ cho â‌ּm đạ‌ּo ẩm ướt, làm sạch, tự bảo vệ để không bị nhiễm các vi khuẩn gây bệnh và là tín hiệu quan trọng để biết mức độ lành mạnh của â‌ּm đạ‌ּo. Màu sắc dịch â‌ּm đạ‌ּo có thể từ trắng trong tới trắng sữa, tùy thuộc vào thời gian chu kỳ kinh nguyệt.

Nếu dịch â‌ּm đạ‌ּo có mùi, màu, độ kết dính bất thường, đặc biệt nếu kèm ngứa, nóng rát â‌ּm đạ‌ּo có thể đó là dấu hiệu bệnh lý.

Lý do dịch â‌ּm đạ‌ּo tiết nhiều

Nếu sự tiết dịch â‌ּm đạ‌ּo nhiều lên do những nguyên nhân sau đây thì không cần phải lo lắng:

- Khi mang thai: Một trong những dấu hiệu sớm của thai kỳ là sự gia tăng số lượng dịch tiết â‌ּm đạ‌ּo. Mặc dù đây không phải là một dấu hiệu rất phổ biến, tuy nhiên sự tràn ngập hormone trong c‌ơ th‌ể sẽ làm tăng niêm dịch cổ tử cung. c‌ơ th‌ể giữ nước, máu bị pha loãng. Mô â‌ּm đạ‌ּo sẽ dễ nhiễm khuẩn hơn so với bình thường. Kèm theo sự tăng về số lượng thì dịch â‌ּm đạ‌ּo thường có màu trắng sữa và không có mùi. Nó cũng có thể dễ nhầm lẫn với thời gian đầu của chu kì kinh nguyệt.

- Dùng viên thuốc tránh thai: Người ta cho rằng những phụ nữ dùng viên thuốc tránh thai có quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc thường xuyên hơn nên dễ phơi nhiễm hơn với nhiễm khuẩn, song cũng có thể do các viên thuốc tránh thai ngăn cản sự bài tiết niêm dịch â‌ּm đạ‌ּo do hormone gây ra. Như vậy, viên thuốc tránh thai đã làm mất tác dụng của hormone c‌ơ th‌ể. 

- Thiếu máu, suy nhược c‌ơ th‌ể cũng gây tiết dịch â‌ּm đạ‌ּo nhiều và lỏng như nước.

- Xuất tiết nhiều vào thời điểm cự‌ּc kho‌ּái là hiệu quả của cảm xúc tình dục, do tuyến Skene (được coi là tuyến tiền liệt của nữ) ở â‌ּm h‌ּộ tiết ra và chính dịch này cũng tham gia vào việc làm trơn ướt â‌ּm đạ‌ּo.

- Thời kỳ rụng trứng giữa chu kỳ kinh nguyệt.

Thiếu máu, suy nhược c‌ơ th‌ể cũng gây tiết dịch â‌ּm đạ‌ּo nhiều và lỏng như nước
(ảnh minh họa)

Dấu hiệu nhận biết bệnh từ dịch â‌ּm đạ‌ּo

Khi sự tiết dịch có thay đổi rõ rệt về màu sắc, tính chất hoặc có mùi thì có thể đó là dấu hiệu bệnh lý. Lúc này, sự tiết dịch gọi là khí hư và cần lưu ý

- Có màu trắng như bột và ngứa: Có thể bạn đã bị viêm â‌ּm đạ‌ּo do nấm hay phối hợp với trùng roi. Bình thường trong môi trường â‌ּm đạ‌ּo vẫn có vi khuẩn lành tính tạo ra độ toan nhẹ để khống chế sự phát triển của nấm candida albicans. Bất cứ nguyên nhân gì tiêu diệt vi khuẩn âm đạo tạo ra độ toan đều làm cho nấm phát triển, ví dụ dùng thuốc kháng sinh dài hạn, thường xuyên thụt rửa â‌ּm đạ‌ּo, xịt nước hoa...

- Có màu xanh hơi vàng và mùi hôi: Nếu kèm đau bụng dưới nữa thì cần đi khám ngay vì có thể do nhiễm khuẩn cấp ở tử cung, ở 2 vòi trứng và các mô xung quanh. bệnh lý này có thể không có nguyên nhân rõ ràng nhưng thường lan truyền từ â‌ּm đạ‌ּo, từ quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc, đôi khi từ dụng cụ tử cung hoặc sau nạo thai, sẩy thai.

Triệu chứng còn có thể gặp nữa là gai rét, ra kinh không đều hay ra máu giữa kỳ, đau bụng kinh nhiều hơn, mất kinh, đau vào thời điểm rụng trứng nhiều hơn, đau khi quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc, ra máu sau quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc, đau vùng thắt lưng, mỏi mệt, ăn kém ngon, buồn nôn và có thể kèm nôn hoặc không, tiểu vặt nhiều lần, tiểu buốt, dễ đau khi  đụng chạm vào vùng tiểu khung.

- Hôi kèm ngứa, rát: Có thể bị viêm â‌ּm đạ‌ּo do trùng roi trichomonas. Khi mất cân bằng hệ vi sinh tức là bị loạn khuẩn â‌ּm đạ‌ּo, nếu lại thêm cả nhiễm khuẩn sẽ là viêm â‌ּm đạ‌ּo do loạn khuẩn. Biểu hiện của rối loạn này là các khó chịu như ngứa, đau rát hay mùi hôi.

Có thể bị viêm â‌ּm đạ‌ּo do trùng roi trichomonas. (ảnh minh họa)

- Màu đỏ hay nâu và đôi khi có ra máu giữa kỳ: Cần đi khám để loại trừ ung thư cổ tử cung. bệnh nguy hiểm này thường không có những dấu hiệu hay triệu chứng sớm vì thế điều quan trọng là cần xét nghiệm tế bào â‌ּm đạ‌ּo và cổ tử cung ít nhất mỗi năm 1 lần đối với phụ nữ từ độ tuổi 40 trở lên, người có yếu tố nguy cơ (gia đình có người đã từng bị ung thư, quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc sớm, nhiều bạ‌n tìn‌h, bị viêm nhiễm â‌ּm đạ‌ּo) thì cần làm sớm hơn.

Khi xuất hiện các dấu hiệu đã nói thì có thể bệnh đã tiến triển. Các dấu hiệu và triệu chứng để nhận biết là ra huyết trắng bất thường (không phải vào ngày có kinh) hoặc ra máu â‌ּm đạ‌ּo ít, ngoài kỳ kinh, đau và ra máu khi quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc.