Sau khoảng vài chục lần dự thảo, cuối cùng nghị định về quản lý hoạt động kinh doanh vàng cũng đã được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành ngày 3/4/2012. Điều đáng chú ý là những điều kiện để doanh nghiệp được cấp giấy phép kinh doanh, mua bán vàng miếng vẫn giữ nguyên so với dự thảo Nghị định quản lý hoạt động kinh doanh vàng ban hành hồi tháng 10/2011, chứ không có nới lỏng đối tượng.
Nghị định vừa ban hành chỉ rõ, doanh nghiệp được NHNN cấp phép mua bán vàng miếng phải đáp ứng đủ các điều kiện: có vốn điều lệ từ 100 tỷ đồng trở lên, kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh mua bán vàng từ hai năm trở lên, có số thuế đã nộp từ 500 triệu đồng/năm trở lên trong hai năm gần nhất, mạng lưới chi nhánh từ ba tỉnh thành trực thuộc trung ương trở lên.
DN vàng: kẻ hoang mang, người bị gạt ra rìa
Ông Vũ Minh Châu, Giám đốc Bảo Tín Minh Châu, cho hay, trước đó, ông đã rất hy vọng Nghị định chính thức về quản lý hoạt động kinh doanh vàng sẽ lưu ý đến các ý kiến của những doanh nghiệp vàng phi SJC nhằm có những điều kiện nới lỏng hơn cho doanh nghiệp kinh doanh vàng. Song, Nghị định mới ban hành vẫn giữ nguyên điều kiện so với dự thảo trước đó.
Hiện, Bảo Tín Minh Châu chưa có đủ mạng lưới chi nhánh từ 3 tỉnh thành trực thuộc trung ương trở lên. Còn về số vốn điều lệ và số thuế nộp hàng năm trong 2 năm gần nhất của Bảo Tín Minh Châu, ông Châu từ chối tiết lộ. Tuy nhiên, ông cũng không khẳng định vốn điều lệ đạt 100 tỷ đồng và số thuế đóng hàng năm đạt từ 500 triệu đồng trở lên. Tại website của Bảo Tín Minh Châu, phần giới thiệu công ty cũng không nêu rõ số vốn điều lệ như các doanh nghiệp kinh doanh vàng khác (Công ty vàng bạc Phú Nhuận (PNJ) ghi rõ vốn điều lệ 600 tỷ đồng trên website,…).
Ông Châu cho biết thêm, trường hợp doanh nghiệp không được cấp phép kinh doanh vàng miếng, thì sẽ chuyển hướng sang đầu tư vào vàng trang sức và vào kinh doanh dược phẩm. Máy móc sản xuất, chế tác vàng miếng thì một số loại có thể tận dụng được cho việc sản xuất vàng trang sức, một số khác sẽ bán lại cho doanh nghiệp nào cần.
Một số doanh nghiệp kinh doanh vàng phi SJC khác cho hay, họ có thể đủ điều kiện để được cấp phép kinh doanh vàng miếng. Đại diện Công ty CP tập đoàn vàng bạc đá quý Doji cho biết, hôm qua doanh nghiệp mới nhận được văn bản của Ngân hàng Nhà nước yêu cầu báo cáo triển khai mạng lưới mua, bán vàng miếng. Đồng thời, nêu rõ kế hoạch, khả năng triển khai mạng lưới mua, bán vàng miếng trong hệ thống thời gian tới (trong đó có lộ trình mở rộng mạng lưới các chi nhánh, địa điểm mua, bán vàng miếng). Một số công ty vàng khác cũng nhận được văn bản này, như Công ty Vàng bạc đá quý Phú Nhuận, Tổng công ty vàng Agribank Việt Nam…
Như vậy, những doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện như vốn điều lệ từ 100 tỷ đồng trở lên, số thuế đóng trong 2 năm gần nhất đạt từ 500 triệu đồng trở lên, kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh vàng ít nhất 2 năm đều được Ngân hàng Nhà nước gửi văn bản yêu cầu báo cáo triển khai mạng lưới mua bán vàng. Còn một số doanh nghiệp cũng có tiếng tăm trong lĩnh vực này nhưng chưa đủ điều kiện thì hiện vẫn chưa nhận được phản hồi nào từ phía cơ quan chức năng, như Bảo Tín Minh Châu và doanh nghiệp này sẽ trở thành “nạn nhân” đầu tiên trong số các thương hiệu có tiếng lâu đời bị gạt ra rìa.
Tuy nhiên, hầu hết các doanh nghiệp đủ điều kiện được cấp phép kinh doanh vàng đều đang lo lắng, hoang mang trước việc Nghị định chính thức về quản lý hoạt động kinh doanh vàng không đề cập đến việc chuyển đổi các thương hiệu vàng khác sang vàng miếng SJC. Ông Nguyễn Thanh Trúc, Phó chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, Giám đốc vàng Agribank (AAA) phản ánh, bản thân các thương hiệu vàng phi SJC trước đây cũng do Ngân hàng Nhà nước cấp phép, do vậy Ngân hàng Nhà nước phải có trách nhiệm xử lý sao cho người sở hữu các thương hiệu vàng này không bị thiệt. Theo ông Trúc, nên cho phép những loại vàng này khi kiểm định nếu đủ trọng lượng, chất lượng thì cho chuyển đổi sang vàng miếng SJC. Ngân hàng Nhà nước có thể thu một số phí nhất định, chẳng hạn mức 60.000 đồng như mức Công ty SJC thu trước đây. Hiện nay do Ngân hàng Nhà nước chưa hướng dẫn nên việc chuyển đổi này bị tắc.
Không còn cửa cho đầu cơ vàng
Nghị định 24 chính thức quy định Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.
Theo chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành, dưới sự quản lý của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước nên giá vàng chắc chắn sẽ ít biến động và có thể được dao động trong một biên độ nhất định do còn chịu tác động từ tỷ giá và vàng thế giới. Khi những đột biến lớn về giá không còn thì hoạt động đầu cơ vào vàng cũng sẽ giảm mạnh. Thị trường sẽ dần trở lại ổn định như với bài toán tỷ giá và tình trạng vàng hóa trong dân sẽ không còn.
Khi giá vàng được kiểm soát giống nhiều loại hàng hóa cơ bản khác như điện, xăng dầu mà chính phủ đang quản lý hiện nay, thì nạn buôn lậu vàng cũng sẽ giảm mạnh, hạn chế được việc thất thoát ngoại tệ.
Như vậy, các nhà đầu tư vàng chuyên nghiệp đều dễ dàng nhận thấy, với nghị định khá chặt chẽ này, vàng sẽ không còn là kênh đầu tư, đầu cơ nữa mà trở thành hàng hóa cơ bản.
Thực tế, ngay từ khi có dự thảo kinh doanh vàng vào những tháng cuối năm 2011, giá vàng đã ít biến động hơn, đặc biệt thanh khoản trên thị trường này khá yếu. Các cửa hàng vàng gần như rơi vào cảnh trầm lắng, mười người đi bán chỉ có 1-2 người đi mua. Điều này khiến dòng tiền có xu hướng chuyển từ vàng sang các kênh đầu tư khác.
Giới kinh doanh nhận định, Nghị định 24 chính thức ban hành, sẽ có thêm những dòng vốn không nhỏ chuyển từ vàng sang chứng khoán. Và người dân có thể cũng giảm lượng vàng nắm giữ của mình khi không còn kỳ vọng vào những đợt “sóng thần” diễn ra hàng năm theo hội đầu cơ.
