Nguy cơ lây nhiễm HIV tăng vọt, cơ quan chức năng biết nhưng bó tay vì vướng luật.

mạ‌ּi dâ‌ּm nam (thuật ngữ chuyên ngành gọi là male se‌ּx worker - MSW) là một hiện tượng xã hội tuy mới nổi lên nhưng đã manh nha thành loại hình hoạt động chuyên nghiệp. Báo cáo mới nhất của Sở LĐ-TB&XH TP.HCM về công tác phòng, chống mạ‌ּi dâ‌ּm khẳng định hoạt động mạ‌ּi dâ‌ּm trong nhóm đồn‌g tín‌h nam ngày càng gia tăng. Đặc biệt có cả nam học sinh, sinh viên tham gia B.hoa.

Trá hình có, công khai cũng có

Tiếp cận một số tụ điểm hoạt động của MSW và theo thông tin từ các tổ chức xã hội, chúng tôi được biết những người MSW hiện thường hành nghề ở hai nơi: điểm má‌t x‌a cơ sở và động. Ngoài ra, còn có nhiều MSW bằng cách vào các phòng chat trên mạng để tìm khách. Người nào lâu năm, hết giá hoặc mất giấy tờ thường đến các công viên để tìm khách vãng lai và thường được gọi là “bò lạc”.

Theo thành viên của một tổ chức chăm sóc sức khỏe cho MSW ở TP.HCM, trên địa bàn TP.HCM hiện có khoảng 20 điểm má‌t x‌a cơ sở và 15 động. má‌t x‌a cơ sở là cách gọi của những người trong giới dành cho những điểm má‌t x‌a, spa, đấm bóp giác hơi… Tại mỗi điểm má‌t x‌a cơ sở như PT, PTA, BB, ND... đều có một cuốn album ảnh giới thiệu về các nhân viên nam. Trong album, mỗi nhân viên (bồ) có một tấm ảnh chụp chân dung và hai tấm chụp bán khỏ‌ּa thâ‌ּn (chỉ mặc đồ lót) ở các tư thế khác nhau để khách lựa chọn.

Động là những nơi chỉ dành cho hoạt động mạ‌ּi dâ‌ּm. Thường thì các nhân viên được chủ động cho ở chung trong một ngôi nhà thuê nguyên căn, khi có khách đến chọn thì tùy sở thích của khách mà... “đáp bến”. Nếu khách thích “đáp bến” ở nơi khác thì phải đóng tiền “độ” cho chủ (một tua khoảng từ 80.000 đến 150.000 đồng tùy khách thường hay khách sộp). Đội ngũ MSW hầu hết còn rất trẻ, từ 16 đến 27 tuổi. Những động và điểm má‌t x‌a cơ sở này nằm rải rác ở các quận Tân Bình, Bình Thạnh, 6, 8, 12… nơi đông dân cư, khó quản lý về mặt hành chính.

Trên 14% nhiễm HIV

bạ‌n tìn‌h của nam mạ‌ּi dâ‌ּm rất đa dạng: Khách hàng nam, khách hàng nữ, những người nam B.hoa khác, người yêu (nữ)… Do vậy, nếu quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc không an toàn, một người nhiễm bệnh sẽ lây cho rất nhiều người khác.

Tại hội nghị Vận động - tăng cường dự phòng can thiệp lây nhiễm HIV trên nhóm nam quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc đồng giới diễn ra vào năm 2011 tại TP.HCM, các báo cáo cho thấy tình hình lây nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc đồng giới đang tăng nhanh. Nguyên do theo các chuyên gia là số lượng người sử dụng ba‌ּo ca‌ּo s‌ּu trong quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc không cao, thiếu kiến thức về an toàn tìn‌ּh dụ‌ּc đồng giới.

Bên cạnh đó, do mặc cảm bị xã hội kỳ thị người đồng tính nên những nam mạ‌ּi dâ‌ּm đồn‌g tín‌h rất ngại đi khám và điều trị bệnh. Hệ quả tình trạng gia tăng mạ‌ּi dâ‌ּm là HIV cũng tăng theo. Kết quả giám sát trọng điểm của ngành y tế năm 2005-2006 cho thấy tỉ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc đồng giới tại TP.HCM là 5,3%. Đến năm 2011, tỉ lệ này lên đến 14%. Kết quả giám sát này vào năm 2009 tại TP.HCM cho thấy các bệnh lây truyền qua đường tìn‌ּh dụ‌ּc như lậu, giang mai, chlamydia trực tràng và sin‌ּh dụ‌ּc (STI) là 21%.

Những ngọn đuốc đêm

Ủy ban Phòng, chống AIDS TP.HCM đã phối hợp và hỗ trợ một số tổ chức xã hội thực hiện các biện pháp tiếp cận, can thiệp nhằm giảm thiểu lây nhiễm HIV, STI trong nhóm người quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc đồng giới và cộng đồng. Không như mạ‌ּi dâ‌ּm nữ, những người này rất khó tiếp cận vì họ ngại sự kỳ thị kép của cộng đồng: vừa mạ‌ּi dâ‌ּm vừa là đồng tính.

Các đồng đẳng viên của CLB Bầu trời xanh hằng ngày tiếp cận những người đồn‌g tín‌h, trong đó có nam mạ‌ּi dâ‌ּm, để tư vấn về sức khỏe. Ủy ban Phòng, chống AIDS TP lập ra CLB Tiến lên phía trước gồm cả nam và nữ B.hoa có nhu cầu chuyển đổi ngành nghề. Họ được học cách nhận biết giá trị bản thân, học kỹ năng từ chối khách hàng, được tư vấn lập kế hoạch cuộc đời, hỗ trợ cho học nghề và sống với nghề đã học.

Trong số 30 nam B.hoa đăng ký học nghề khóa đầu tiên, chỉ có 17 người theo đến cùng. Nhiều người trong số họ được hỗ trợ vốn để làm ăn. Điển hình như anh T., sau một thời gian đi nấu ăn cho nhà hàng thì nay đã được hỗ trợ vốn mở một quán phở ở quận 12. Nhưng những người may mắn như anh T. rất hiếm hoi bởi hầu hết họ vẫn đang ở bên lề xã hội. Cụm từ mạ‌ּi dâ‌ּm nam ít khi xuất hiện ở các văn bản chính thức của các cơ quan quản lý. Khi một đối tượng càng ít được nhắc tới thì sẽ càng ít nhận được sự can thiệp. Được biết các ban, ngành liên quan đang xây dựng một chiến lược phòng, chống HIV/AIDS trong nhóm mạ‌ּi dâ‌ּm nam. Có lẽ rồi đây họ sẽ được nhắc đến nhiều hơn, ở khía cạnh tích cực hơn.

Không thể phạt vì vướng luật

Những biện pháp tư vấn, ngăn chặn của Ủy ban Phòng, chống AIDS hay các tổ chức xã hội chắc hẳn chỉ giảm thiểu hậu quả lây lan bệnh. Một số cơ quan chức năng cho rằng để ngăn chặn hữu hiệu tình trạng này cần phải có biện pháp xử lý Hình Sự những người môi giới, tổ chức mua bán và xử phạt hành chính với hành vi mua B.hoa nam đồng tính.

Ông Nguyễn Ngọc Thạch, Chi cục trưởng Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội TP.HCM, cho rằng: “Phòng chống tệ nạn xã hội là khi chúng ta thấy dấu hiệu thì nên xóa liền, không để nó trở thành phổ biến”. Tuy nhiên, hiện nay không thể xử phạt hành vi này vì vướng luật.

Không chức năng sinh sản nên không phải là gia‌ּo cấ‌ּu

Theo Điều 3 Pháp lệnh Phòng, chống mạ‌ּi dâ‌ּm năm 2003 thì một trong những yếu tố cấu thành hành vi mạ‌ּi dâ‌ּm là giao cấu. Trong đó “B.hoa là hành vi gia‌ּo cấ‌ּu của một người với người khác để được trả tiền hoặc lợi ích vật chất khác” và “mu‌ּa dâ‌ּm là hành vi của người dùng tiền hoặc lợi ích vật chất khác trả cho người B.hoa để được gia‌ּo cấ‌ּu”. Nhưng theo cách hiểu của các cơ quan chức năng hiện nay, gia‌ּo cấ‌ּu là hành vi quan hệ nam nữ có chức năng sinh sản, do đó quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc có trả tiền giữa hai người cùng giới chưa thể coi là mạ‌ּi dâ‌ּm. Vì vậy, đối với hành vi mạ‌ּi dâ‌ּm nam đồng giới, không có hành vi giao cấu, các cơ quan chức năng không thể xử lý Hình Sự với người tổ chức môi giới và cũng không thể xử lý hành chánh với người mua, bán.

Họ đã nói

Thực tế tiếp cận cho thấy nhiều nam thanh niên có học vấn khá cao nhưng lại thiếu kiến thức về vấn đề này. Họ nghĩ rằng quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc giữa hai người đàn ông sẽ không lây nhiễm bệnh như là quan hệ với nữ.

Ông Phan Nguyễn Thành Công, cán bộ Ủy ban Phòng, chống AIDS TP.HCM

Theo một khảo sát trọng điểm của trung ương, trong số những người nam có quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc đồng giới hiện nay có khoảng 40% người B.hoa. Ở TP.HCM, con số nam có quan hệ tìn‌ּh dụ‌ּc đồng giới ước tính khoảng 20.000 người. Như vậy, riêng TP.HCM đã có khoảng 8.000 người nam hành nghề mạ‌ּi dâ‌ּm.

Bà Nguyễn Thị Huệ, Trưởng phòng Can thiệp giảm tác hại của Ủy ban Phòng, chống AIDS TP.HCM