100 triệu m2 sàn/năm

Trong đó, hướng tới mục tiêu mỗi năm đầu tư xây dựng mới khoảng 100 triệu m2 sàn nhà ở, trong đó tối thiểu khoảng 20% diện tích sàn trong các dự án phát triển nhà ở đô thị được dành cho các đối tượng chính sách xã hội, người có thu nhập thấp và người nghèo.

Bên cạnh đó, cần chú trọng tăng tỷ trọng nhà ở chung cư, nhà ở cho thuê theo hướng vừa khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia, đồng thời Nhà nước chủ động đầu tư phát triển.

Bộ Xây dựng cũng đề nghị Chính phủ có cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển nhà ở phi hàng hóa để giải quyết chỗ ở cho các nhóm đối tượng chính sách xã hội gặp khó khăn về chỗ ở nhưng không đủ khả năng thanh toán theo cơ chế thị trường gồm: Người có công với cách mạng; hộ nghèo khu vực nông thôn; người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị; cán bộ, công chức, viên chức, nhân sĩ, trí thức, văn nghệ sĩ; sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp; công nhân lao động tại các KCN; sinh viên, học sinh các trường ĐH, CĐ, trung cấp chuyên nghiệp và dạy nghề.

Đặc biệt, điểm mới của chiến lược so với quy định hiện hành là bổ sung các đối tượng chính sách xã hội đặc biệt khó khăn (người tàn tật, người già cô đơn, người nhiễm chất độc da cam...) vào diện được mua nhà xã hội.

Mở rộng nguồn vay vốn trung và dài hạn

Dự thảo Chiến lược phát triển nhà ở đến năm 2020 cũng nêu rõ các mặt hạn chế trong cơ chế phát triển và quản lý nhà ở hiện nay. Đó là do hệ thống chính sách thiếu đồng bộ, vẫn còn một số quy định chưa khả thi hoặc chưa phù hợp với tình hình thực tế, dẫn đến quan hệ cung - cầu về nhà ở mất cân đối, nhiều bất cập.

Đáng chú ý, thị trường BĐS và thị trường nhà ở, đất ở biến động phức tạp theo xu hướng giá cả tăng cao, vượt quá khả năng về tài chính của một bộ phận lớn dân cư, đã dẫn đến sức ép về nhà ở ngày càng tăng, đặc biệt là nhà ở tại khu vực đô thị. Hiện tượng đầu cơ, làm giá, mua đi bán lại nhà ở kiếm lời diễn ra tương đối phổ biến và đã từng gây ra “sốt ảo”, làm cho thị trường nhà ở phát triển thiếu bền vững.

Tại khu vực đô thị cơ cấu nhà ở còn chưa hợp lý, tâm lý muốn sở hữu nhà ở, muốn ở nhà thấp tầng gắn với đất còn phổ biến, vì vậy tỉ trọng nhà ở chung cư chỉ chiếm 1,23% tổng số nhà ở cả nước, Hà Nội là địa phương có tỉ lệ nhà chung cư cao nhất nhưng mới đạt tỉ lệ 16,64%, trong khi đó tại TPHCM tỉ lệ nhà chung cư mới đạt 6,13%; tỉ lệ số hộ dân đi thuê nhà để ở tại khu vực đô thị mới đạt 14%, thấp hơn nhiều so với số hộ có sở hữu nhà ở.

Hầu hết các DN chỉ chú trọng phát triển nhà ở thương mại cao cấp, diện tích lớn để bán với giá cao cho những người có thu nhập cao mà chưa quan tâm phát triển các loại căn hộ có diện tích nhỏ, có giá bán phù hợp với đại bộ phận người dân. Đến nay cả nước vẫn còn hơn 770.000 hộ gia đình có diện tích nhà ở bình quân dưới 5m2/người và hơn 4,6 triệu hộ gia đình có diện tích nhà ở bình quân từ 6-10m2/người.

Phần lớn nguồn cung về nhà ở trong thời gian vừa qua chủ yếu do các hộ gia đình, cá nhân tự xây dựng, chỉ có một số đô thị lớn như Hà Nội, TPHCM, TP. Đà Nẵng... thực hiện việc phát triển nhà ở theo dự án, còn lại nhiều địa phương chủ yếu vẫn thực hiện hình thức chia lô, bán nền để người dân tự xây dựng nhà ở. Nhà ở được xây dựng thiếu quy hoạch, trái quy hoạch dọc các trục đường giao thông, tuyến đê, kênh rạch đang diễn ra ở nhiều địa phương.

Kế hoạch phát triển nhà ở vẫn phụ thuộc vào tiến độ thực hiện dự án của các chủ đầu tư dự án, Nhà nước chưa chủ động để can thiệp, điều tiết việc cân đối cung - cầu cho thị trường nhà ở, thiếu quỹ đất để phát triển nhà ở cho các đối tượng chính sách xã hội, người có thu nhập thấp và người nghèo. Nguồn vốn cho phát triển nhà ở còn thiếu, đặc biệt là nguồn vốn tín dụng trung hạn và dài hạn...  

Để khắc phục tình trạng trên, dự thảo nêu 8 giải pháp chính, trong đó, đáng chú ý nhất là đề xuất nghiên cứu hoàn thiện về tài chính - tín dụng theo hướng mở rộng nguồn vốn vay trung hạn và dài hạn; hoàn thiện mô hình hoạt động của Quỹ Phát triển nhà ở, thành lập Quỹ tiết kiệm nhà ở; sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách cho vay thế chấp đối với lĩnh vực phát triển nhà ở; hoàn thiện chính sách thuế liên quan đến quản lý, sử dụng và phát triển nhà ở.