19 giờ Việt Nam ngày 11/2/2011, sau 2 tuần làm việc, Ban giám khảo cuộc thi WPP54 - gồm 19 thành viên là biên tập viên ảnh, giám tuyển, các nhiếp ảnh gia và đại diện các hãng truyền thông trên khắp thế giới - đã công bố giải thưởng ảnh báo chí năm 2010.

Giải thưởng gồm 9 hạng mục trao cho 56 nhiếp ảnh gia thuộc 23 quốc gia, vùng lãnh thổ: Australia, Bangladesh, Brazil, Canada, Trung Quốc, Đan Mạch, Pháp, Đức, Haiti, Hungary, Ấn Độ... WPP54 đạt được con số kỷ lục: 108.059 bức ảnh của 5.847 nhiếp ảnh gia từ 125 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Nhiếp ảnh gia Nam Phi Jodi Bieber đoạt giải Bức ảnh của năm với ảnh chân dung cô gái có chiếc mũi bị cắt Aisha Bibi ở tỉnh Oruzgan, Afghanistan.

Nhiều gam tối và máu và nước mắt...

Một thành viên trong Ban giám khảo WPP.54, Aidan Sullivan nhận xét về bức ảnh của năm: "Một phần những gì mà WPP54 muốn là mang những bức ảnh đến với công chúng rộng rãi, để họ đặt ra những câu hỏi tại sao? Và bức ảnh này khiến mọi người phải đặt câu hỏi: "Điều gì xảy ra trên trái đất ...?", "Điều gì đang xảy ra ...?", "Điều gì đã xảy ra ...?" Đối với tôi, đây là bức ảnh đã đặt ra những câu hỏi nóng bỏng nhất."

Bức ảnh của năm - đồng thời là bức ảnh đoạt giải nhất ảnh đơn thể loại Chân dung - là bức ảnh chụp cô gái 1‌8 tuổ‌i Aisha Bibi, ở tỉnh Oruzgan, Afghanistan, người đã trốn chạy cuộc hôn nhân đầy B.L, không hạnh phúc và bị luật của Taliban xử cắt mũi. Cô gái đã được nhân viên cứu trợ của quân đội Mỹ cứu, được tái tạo mũi và hiện sống ở Mỹ. Bức ảnh chụp cô đã được đăng trên trang bìa Tạp chí Time số ra ngày 1/8/2010.

Nhiếp ảnh gia Jodi Bieber là người Nam Phi thứ hai giành được giải thưởng cao nhất này của WPP. Jodi Bieber trước đây cũng đã giành 8 giải thưởng ảnh WPP.

Nhận xét về bức ảnh đoạt giải cao nhất, các thành viên Ban giám khảo đều rất ấn tượng. Chủ tịch Ban giám khảo David Burnett nói: "Bức ảnh này có thể trở thành một trong những bức ảnh hiếm hoi mà nếu ai đó chỉ cần nói: "Bạn có biết bức ảnh về một cô gái ... ", thì bạn sẽ hiểu ngay họ đang nói về ai."

Ruth Eichhorn, một thành viên khác trong Ban giám khảo nhận xét: "Đây là một hình ảnh vô cùng mạnh mẽ. Nó truyền đi một thông điệp đầy sức mạnh với thế giới, thông điệp về 50% dân số là phụ nữ, và rất nhiều người trong số họ vẫn còn sống trong điều kiện khốn khổ, chịu B.H. Bức ảnh này đầy sức mạnh vì người phụ nữ trong đó rất cao quý và là một biểu tượng..."

Thành viên Ban giám khảo Vince Aletti: "Đó là một bức ảnh tuyệt vời, một bức ảnh đáng sợ. Nó đại diện cho rất nhiều phụ nữ, không chỉ tại đất nước Afghanistan mà trên toàn thế giới..."

Từ bức ảnh của năm, nhìn tổng quát những bức ảnh đoạt giải ở các thể loại, chúng ta thấy rõ toàn cảnh một thế giới không bình yên. Những tranh chấp, bạo loạn, thiên tai và tật bệnh, hiểm họa vẫn luôn rình rập, bao vây, đe dọa sự sống còn, tồn tại của con người, của thiên nhiên...

Những sự kiện thiên tai từ động đất Haiti, núi lửa Merapi- Indonesia, rồi hỏa hoạn, lũ bùn, động đất ở Trung Quốc... Đến các cuộc giao tranh phản đối chính phủ giữa phe "áo đỏ - áo vàng" ở Bangkok, Thái Lan, hay tranh chấp ở Kashmir, Pakistan, cuộc chiến m‌a tú‌y ở Mexico,... Rồi các thảm họa nghèo đói, phân biệt sắc tộc ở Somali và Afghanistan... Tất cả gần như đều có "đại diện" thông qua các bức ảnh đoạt giải của WPP54.

Cảm giác nhìn vào bộ ảnh đoạt giải của WPP54 là một gam tối, quá nhiều máu, nước mắt, nhiều bi kịch, nhiều đau thương...

...nhưng vẫn còn một chút niềm tin cuộc sống

Tại WPP54, có 1 một bức ảnh đơn và một bộ ảnh gồm 12 bức đã làm xúc động ban giám khảo.
Trước tiên, là bức ảnh nằm trong thể loại Contemporary Issues (Các vấn đề đương đại), đoạt giải nhì, của nhiếp ảnh gia Ed Kashi, thuộc Hãng AP(Mỹ). Ảnh chụp cô bé Nguyễn Thị Ly, 9 tuổi, ở Đà Nẵng, bị di chứng chất độc màu da cam. Một cô bé mỏng manh, yếu ớt, nhưng có nụ cười rất sáng, như ánh sáng chiếu qua cửa, cho thấy cô bé không hề bi quan với số phận, mà vẫn sống và hạnh phúc với từng phút được sống trong cõi nhân gian.

Bức ảnh chụp cô bé Nguyễn Thị Ly, 9 tuổi, ở Đà Nẵng, bị di chứng chất độc màu da cam. Ảnh của nhiếp ảnh gia Ed Kashi

Thứ 2 là bộ ảnh 12 bức về cuộc giải cứu những người thợ mỏ San José- Chi Lê. Bộ ảnh này gây ra tranh cãi về ảnh báo chí đối với ban giám khảo. Vì nó không được chụp bằng máy chuyên nghiệp, không phải của một nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp - mà được thực hiện bởi chính các thợ mỏ bị mắc kẹt dưới đáy sâu 700m trong 69 ngày.

Thành viên ban giám khảo Abir Abdullah nhận định: "Việc công nhận bộ ảnh này mở ra tiềm năng to lớn của báo chí công dân, khi các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp không có cơ hội tiếp cận một số địa điểm, nhưng do sự phát triển công nghệ, bất cứ người nào đó cũng có thể ghi lại hình ảnh... Điều đó mang đến cho chúng ta một kỷ nguyên mới, thách thức các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp, và đây là một thí dụ tốt về một bức ảnh từ một nơi mà phóng viên ảnh không thể tiếp cận."

Thành viên ban giám khảo Vince Aletti: "Chúng tôi có thể thấy các điều kiện sinh hoạt dưới lòng đất sâu 700m... những hình ảnh này thỏ‌a mã‌n trí tò mò của chúng tôi một cách sống động."

Ban giám khảo đã trao giải Thành tựu đặc biệt (Special Mention) cho bộ ảnh này do vai trò quan trọng của chúng trong việc đưa tin thế giới và hoàn cảnh thực tế khiến chúng không thể được thực hiện bởi một nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp.

***

Lễ trao giải WPP54 sẽ được tổ chức tại Amsterdam- Hà Lan vào thứ Bảy ngày 7/5/2011. Tác giả của bức ảnh của năm và sẽ được thưởng 10.000 Euro tiền mặt và một số hiện vật là phương tiện nghiệp vụ. Từ 22/4 - 19/6/2011 sẽ có một số hoạt động hội thảo nhiếp ảnh báo chí, triển lãm các ảnh đoạt giải ở Oude Kerk. Sau đó các bức ảnh sẽ được trưng bày tại khoảng 100 quốc gia trên thế giới.

Mời độc giả thưởng thức một số tác phẩm đoạt giải và Danh sách các giải thưởng chính dưới đây: