Ngày 19/9/2018, Cơ quan chức năng tỉnh Lai Châu đã công bố kết quả khám nghiệm ban đầu vụ tai nạn giao thông xe bồn đâm xe khách 16 chỗ khiến 13 người thiệt mạng ở thị trấn Tam Đường, kết quả cho thấy xe bồn đang ở số 0 và cần số đang nằm ở cửa số 8 (tức chưa vào số).

Theo camera giám sát hành trình, xe bồn chạy xuống dốc với vận tốc 109km/h trước 20 phút khi xảy ra tai nạn.

Theo cơ quan điều tra, tài xế xe bồn và xe khách đều đủ điều kiện về bằng lái để điều khiển phương tiện. Hai xe cũng đều còn thời hạn kiểm định và thời hạn sử dụng. Vụ tai nạn đã khiến hai tài xế t‌ử von‌g tại chỗ.

Trao đổi với Đất Việt về tình huống này, nhiều chuyên gia trong lĩnh vực ô tô nhận định, có thể tài xế xe bồn đã quá hoảng loạn khi xe gặp sự cố mất phanh khi xuống dốc nên mới đưa xe về số 0 khiến cho tình huống càng trở lên nguy hiểm và vụ tai nạn đã xảy ra.

TS Nguyễn Đăng Mạnh - một chuyên gia kỹ thuật từng công tác tại hãng xe Toyota Việt Nam cho biết, xe tải trọng nặng khi xuống dốc không nên về số 0 vì khi đó xe không những không ngừng lại tức thời khi gặp tình huống nguy hiểm mà còn lao đi tự do khiến tài xế càng mất kiểm soát.

Nếu xe xuống dốc mà về số 0 mà muốn cho xe dừng lại thì tài xế phải đạp thắng rất sớm, và xe cần một khoảng đường dài hơn bình thường để trượt đi trước khi có thể ngừng hẳn. Làm như vậy, bộ phận thắng xe hao mòn nhiều hơn. Và vì không thể kềm chế với hiệu quả tức thì qua hệ thống thắng, chiếc xe có thể trở thành một “phi đạn” nguy hiểm, dễ gây tai nạn trên đường phố.

"Với một người lái xe kinh nghiệm, được cấp bằng đủ điều kiện lái xe tương ứng thì về lý thuyết thì không bao giờ được về số 0 khi đổ đèo, như thế là trái với quy tắc điều khiển xe. Chính vì vậy mà tại New York - Mỹ, cho xe đổ dốc mà về số 0 bị coi là bất hợp pháp, mặc dù phải thừa nhận rằng nhà chức trách khó có thể phát hiện vi phạm này" - TS Nguyễn Đăng Mạnh cho biết.

Theo vị chuyên gia này, có thể trong tình huống đổ đèo đúng lúc xe mất phanh, tài xế xe bồn đã quá hoảng loạn mà về nhầm số 0 khiến cho xe càng lao đi nhanh hơn và mất kiểm soát.

Anh Phạm Hữu Dũng - một kỹ thuật viên hãng xe Ford Việt Nam cũng cho biết, khi xe đổ đèo tài xế tuyệt đối không được về số 0. Xe lao xuống dốc mà không có sự hỗ trợ của hộp số, chỉ phanh trong thời gian quá lâu sẽ khiến phanh bị nóng, quá nhiệt dẫn đến mất tác dụng. Nhiều người vì tiết kiệm xăng mà về số 0 nên không kiểm soát được tình hình dẫn đến những sự việc không đáng có.

"Xuống dốc là xe bị rơi vào tình trạng chạy theo quán tính. Xe càng to, trọng lượng càng lớn, tốc độ chủ động (tốc độ của xe chạy khi ta đạp ga) của xe lớn thì quán tính của xe càng lớn. Đồng thời chạy bằng số càng cao xuống dốc thì quán tính của xe cũng càng lớn nên tài xế thường về số 1 hoặc số 2.

Tài xế thiếu kinh nghiệm thường rà chân phanh khi xuống dốc, dẫn đến tình trạng phanh bị vô hiệu trong một khoảng thời gian ngắn. Nếu không bình tĩnh, nhiều tài xế sẽ gạt cần số về 0 khiến cho tình hình càng trở lên nguy hiểm" - anh Dũng .

Trong trường hợp vụ tai nạn xe bồn đâm xe khách ở Lai Châu, anh Dũng cho rằng, cơ quan chức năng cần phải kiểm tra kỹ hệ thống phanh thì mới có thể đưa ra kết quả chính xác nhất.

"Tài xế điều khiển xe lên, xuống dốc thường sử dụng phanh rất nhiều khiến hệ thống phanh bị vô hiệu hóa trong thời gian ngắn. Chính vì thế có thể khi cơ quan chức năng kiểm tra xe bồn sẽ cho ra kết quả hệ thống phanh không vấn đề.

Ngoài ra, cũng có thể do hệ thống phanh bị trục trặc "phần cứng" dẫn đến hệ thống phanh bị mất. Khi đó, cơ quan chức năng cần xét đến yếu tố liên quan của cơ quan kiểm định vì xe bồn mới vượt qua buổi kiểm định mà bị mất phanh là điều khó hiểu" - anh Dũng cho hay.