Thổ Nhĩ Kỳ đòi phong tỏa, bắt giam sĩ quan cao cấp Mỹ
Một nhóm luật sư trung thành với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã khởi xướng hành động pháp lý chống lại các sĩ quan Hoa Kỳ đồn trú ở căn cứ không quân chiến lược Incirlik của NATO ở gần thành phố Sarıçam ở tỉnh Adana, của Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo giới truyền thông nước này, các sĩ quan Mỹ đã bị nhóm luật sư Thổ Nhĩ Kỳ kiện vì những cáo buộc có quan hệ với những kẻ khủng bố., dã tham gia cuộc đảo chính quân sự bất thành, nhằm lật đổ Tổng thống Erdogan hồi tháng 7/2016.
Tờ “Sao và Vạch” của Mỹ (Stars and Stripes) đưa tin hôm 08/7 rằng, các luật sư tham gia vụ kiện là một nhóm ưu tú của Hiệp hội Tư pháp và Trợ giúp Xã hội Thổ Nhĩ Kỳ, bao gồm những cá nhân ủng hộ Tổng thống Recep Tayip Erdogan, báo cáo cho biết.
Theo đơn kiện, các luật sư Thổ Nhĩ Kỳ muốn nhà chức trách Ankara tạm thời ngừng tất cả các hoạt động quân sự của Mỹ-NATO tại căn cứ Incirlik để thực thi lệnh khám xét.
Khiếu nại Hình Sự nói rằng, họ đã phát hiện những bằng chứng các sĩ quan cao cấp của Hoa Kỳ có liên quan đến Fethullah Gulen, một giáo sĩ Hồi giáo lưu vong sống ở Mỹ, người bị ông Erdogan cáo buộc là kẻ chủ mưu trong cuộc đảo chính năm 2016 nhằm lật đổ chính phủ của ông.
Mục tiêu mà các luật sư nhắm vào là việc yêu cầu chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ bắt giam để điều tra các sĩ quan của Mỹ, bao gồm các Đại tá John Waler, Michael Manion, David Eaglen và David Trucksa; các Trung tá Tim Cook và Mack Coker; các hạ sĩ quan Thomas Cooper và Vegas Clark.
Theo Stars and Stripes, ngay cả Tướng Joseph Votel, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Chiến trường Trung tâm Hoa Kỳ, cũng được nêu tên trong đơn khiếu nại. Tuy nhiên, không rõ ông bị cáo buộc như thế nào và có bị các luật sư yêu cầu bắt giam hay không.
Theo các nhà báo Thổ Nhĩ Kỳ lưu vong tại Trung tâm Tự do Stockholm, vụ kiện là một hình thức trả thù chống lại quyết định của Washington áp đặt các biện pháp trừng phạt chống lại hai quan chức cấp cao trong chính quyền của Erdogan, gồm Bộ trưởng Nội vụ Suleyman Soylu và Bộ trưởng Tư pháp Abdulhamit Gul.
Giới chức lãnh đạo Lầu Năm Góc vẫn chưa đưa ra bình luận chính thức về đơn kiện này, còn một phát ngôn viên của Không quân Mỹ tại căn cứ Incirlik nói với Stars and Stripes rằng: "Chúng tôi tiếp tục thực hiện sứ mệnh của mình tại căn cứ không quân Incirlik và chúng tôi tự hào về mối quan hệ của chúng tôi với các đối tác quân sự Thổ Nhĩ Kỳ".
Thổ Nhĩ Kỳ sẽ giáng đòn mạnh vào Mỹ-NATO?
Được biết, quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ đã trở nên rất căng thẳng kể từ sau vụ đảo chính quân sự tháng 7/2016, mà Ankara cáo buộc có bàn tay của Mỹ và NATO tham gia và người lãnh đạo nhóm sĩ quan cao cấp tham gia vụ đảo chính là giáo sĩ Fethullah Gulen đang sống lưu vong ở Mỹ, còn một nhóm sĩ quan. Mỹ ở căn cứ Incilik cũng có liên quan.
Ngoài ra, chính quyền của ông còn đòi Mỹ phải dẫn độ giáo sĩ Gulen về nước xét xử, đồng thời bắt giam Mục sư người Mỹ Andrew Brunson, người đã làm việc tại Thổ Nhĩ Kỳ trong hơn 20 năm, với cáo buộc có liên hệ với giáo sĩ Gulen và dính líu đến vụ đảo chính.
quan hệ giữa ai bên càng ngày càng xấu đi sau khi Moscow và Ankara ký kết hàng loạt chương trình hợp tác lớn về chính trị, kinh tế và quân sự như: Hai nước bắt tay hợp tác (với cả Iran) để giải quyết vấn đề Syria (trong định dạng Astana); Moscow nối lại dự án xây dựng tuyến đường ống dẫn khí đốt “Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ”, tái khởi động dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân Akkuyu ở tỉnh Mersin; còn Thổ Nhĩ Kỳ quyết định bỏ qua Patriot 3 (PAC-3 của Mỹ) để mua sắm hệ thống phòng không S-400 Triump của Nga.
Những vấn đề này đã khiến quốc hội Mỹ nổi giận và ra đạo luật ngăn chặn việc thực hiện thương vụ bán cho Thổ Nhĩ Kỳ hơn 100 máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ 5 F-3 trong Kế hoạch phát triển máy bay chiến đấu liên hợp (Joint Strike Fighter - JSF).
Sau đó, Mỹ quyết định trừng phạt hai quan chức cao cấp Thổ Nhĩ Kỳ là Bộ trưởng Nội vụ Suleyman Soylu và Bộ trưởng Tư pháp Abdulhamit Gul, để gây sức ép buộc Ankara phải thả Mục sư Andrew Brunson.
Với những động thái mới này, có thể Ankara sẽ không nhân nhượng trước sức ép của Mỹ và việc chính quyền của ông Erdogan phong tỏa, khám xét căn cứ không quân Incirlik là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Nếu vậy, đây sẽ là một đòn đánh chí mạng của Thổ Nhĩ Kỳ đối với Mỹ và NATO.
