Vodka góp phần đắc lực trong việc làm giảm dân số. Mà dân số cứ giảm hoài thì đến một lúc nào đó nước Nga sẽ… không còn con trẻ nữa.

Tờ tuần báo có số phát hành lớn ở Nga “Luận chứng và sự kiện” (AiF) từng đưa ra nhận định khiến người ta sửng sốt: “Sau 200-300 năm nữa trên Trái đất nhìn chung sẽ… không còn người Nga. Dân tộc chúng ta đang suy kiệt với tốc độ khủng khiếp. Tốc độ giảm dân số hiện nay chỉ có thể so sánh với những năm chiến tranh vệ quốc. Một phần ba số người chết là do vodka, hơn một nửa số người Nga ở độ tuổi lao động từ giã cõi đời trong trạng thái không tỉnh táo. Nếu chúng ta làm ra vẻ không có chuyện gì xảy ra thì chúng ta sẽ biến mất như những con voi mamút vậy”.

Nga là một trong số ít quốc gia đang có xu hướng không bình thường trong thời bình là dân số giảm nhanh. Dưới đây là cuộc trao đổi giữa phóng viên AiF và nữ Phó giáo sư Darya Khalturina ở Trung tâm nghiên cứu các nền văn minh và tôn giáo thuộc viện hàn lâm khoa học Nga.

L‎ý do gì khiến dân số Nga giảm khủng khiếp vậy?

Là vì cứ mỗi năm khoản chênh giữa số người chết và số trẻ sơ sinh lại giãn ra. Có vẻ như vấn đề nằm ở chỗ phụ nữ Nga… ngại đẻ. Nhưng cũng khối nước có tỷ lệ sinh thấp như vậy (một mẹ có một con rưỡi) nhưng dân số không giảm quá nhanh như Nga. Nếu nhìn kỹ vào biểu đồ thì thấy rõ rằng năm 1990, khi  tỷ lệ t‌ử von‌g tăng đột biến và tỷ lệ sinh giảm đột ngột thì hai chỉ số này giao nhau. Chúng tôi gọi đó là hiện tượng “cây thập tự Nga”.

Cây thập tự này ở đâu ra vậy? Hoàn cảnh kinh tế đẩy con người ta vào quan tài à?

Chúng ta không thể lý giải tỷ lệ t‌ử von‌g siêu cao ở Nga bằng nguyên nhân kinh tế được. Có cả chục nước nghèo đói hơn mà tuổi thọ trung bình, đặc biệt là ở đàn ông, lại cao hơn đấy. Mà ở ngay nước ta cũng vậy, tuổi thọ cao nhất là ở Ingushetia và Dagestan, những vùng nói thẳng ra là hiện tại chưa giàu có gì! Ngoài ra, hãy lưu ‎tâm rằng trong thập niên 91 của thế kỷ trước ở ta không phải phụ nữ và trẻ em bắt đầu chết ồ ạt như ở nhiều nước khác do nghèo đói, mà là những người đàn ông đang độ tuổi lao động.

Nhiều dẫn chứng cho thấy tỷ lệ t‌ử von‌g cao ở Nga là do rượu. Rất nhiều người chết ở trạng thái lượng cồn trong máu tăng quá mức. Cuộc điều tra ở một địa phương cho thấy 62% số nam giới đang độ tuổi lao động chết “không được tỉnh táo”. Những người đó có thể giờ vẫn còn sống nếu trong cái ngày định mệnh ấy không quá chén. Điều này cũng là mẫu số chung cho cả nước Nga. Sự biến động của tuổi thọ là tấm gương phản chiếu biểu đồ tiêu thụ rượu. Chẳng hạn, trong thời gian diễn ra chiến dịch hạn chế rượu từ năm 1985 đến năm 1987 tuổi thọ của người dân cao nhất trong toàn bộ lịch sử nước Nga cho đến nay.

Một phần ba số người chết ở Nga là có dính đến rượu ở một mức độ nào đó, đúng không?

Đúng là công trình nghiên cứu đưa ra kết luận như vậy. Nói chung đánh giá về “t‌ử von‌g do rượu” không đơn giản. Bởi người ta chết vì các thức uống có cồn theo nhiều cách khác nhau, không chỉ do ngộ độc cồn, xơ gan… Rượu còn làm thay đổi hành vi, do đó trong trạng thái thiếu tỉnh táo người ta ngã dưới gầm xe, chết cóng trên đường phố, giết hại nhau, chui đầu vào thòng lọng. Phần lớn các vụ giết người ở Nga là do những người đã quá chén gây ra, rất nhiều vụ t‌ּự t‌ּử cũng vậy.