Nhạc sĩ Thế Song qua đời vào rạng sáng 21/5, hưởng thọ 85 tuổi. Tròn một năm trước, ngày 20/5/2017, ông được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật cho các tác phẩm: Nơi đảo xa, Bài ca trên đỉnh Pò Hèn, Tình yêu bên suối.
Trong sự nghiệp của mình, nhạc sĩ Thế Song có gần 600 ca khúc với nhiều đề tài, thể loại khác nhau, nhưng điểm mạnh của ông là sáng tác về biển đảo và những người lính đảo. Ca khúc nổi tiếng nhất là Nơi đảo xa, được sáng tác vào năm 1979.
Một trong những ca khúc hay nhất về biển đảo quê hương
Trao đổi với Báo , nhạc sĩ - nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long cho biết anh từng được hầu chuyện với nhạc sĩ Thế Song. Nhạc sĩ Thế Song kể lại rằng ông viết Nơi đảo xa rất bất ngờ.
Năm 1979, nhạc sĩ Thế Song có dịp cùng nhạc sĩ Phạm Tịnh đi thực tế sáng tác tại các đồn biên phòng vùng Đông Bắc. Trên đường về có dừng chân ở Km 8 thành phố Hạ Long, đúng trạm sửa chữa tàu biển số 48 của bộ đội hải quân.
Biết có hai “nhạc sĩ ở trung ương” ghé qua, anh em đơn vị mời bằng được ở lại chơi. Nhờ vậy, nhạc sĩ và các chiến sĩ cũng hiểu nhau hơn. Nhạc sĩ Thế Song kể rằng ở thời điểm khó khăn đó ai cũng vất vả nhưng bộ đội hải quân, sự vất vả còn ở cấp số nhân.
Những chiến sĩ ngày đêm nơi hải đảo canh giữ biển trời quê hương, thiếu thốn đủ đường, chủ yếu họ sống bằng niềm tin và tình cảm với những lá thư gửi đất liền.
Những câu chuyện ấy cứ bám riết trong suy nghĩ của nhạc sĩ Thế Song. Và chỉ trên đoạn đường từ Hạ Long về Hà Nội, Nơi đảo xa ra đời.
Ca khúc như lời tâm tình của người lính hải quân ngày đêm canh giữ biển trời quê hương. Tình yêu đôi lứa hòa quyện trong tình yêu quê hương đất nước. Tự sự của người lính đảo không chỉ là lời của một người con trai gửi tới người con gái nơi quê nhà, mà còn là lời của một người con gửi về đất liền, nói hộ bao người tình cảm với Tổ quốc.
Nơi đảo xa sau đó được thu âm qua giọng hát của nghệ sĩ Tiến Thành và được phát trên Đài tiếng nói Việt Nam. Sáng tác của Thế Song chạm tới trái tim của hàng triệu khán giả và trở thành một trong những ca khúc hay nhất viết về biển đảo.
Trọng Tấn là một trong những ca sĩ đã thể hiện thành công ca khúc Nơi đảo xa.Hình ảnh khát vọng trong ca khúc ’Nơi đảo xa’
Sau này, Nơi đảo xa gắn liền với giọng hát Trọng Tấn. Nam ca sĩ đã thổi một hơi thở mới vào ca khúc, khiến Nơi đảo xa càng được yêu mến. Trọng Tấn đã nhiều lần hát trước hàng nghìn khán giả ca khúc này, và không ít lần, nam ca sĩ đã chứng kiến khán giả rơi nước mắt vì xúc động.
với Báo , Trọng Tấn cho biết anh có nhiều dịp làm việc chung với nhạc sĩ Thế Song khi ông còn ở Hội âm nhạc Hà Nội. Những ngày đầu mới đi hát, Trọng Tấn đặc biệt gắn bó với nhạc sĩ Phạm Tuyên, Hồ Quang Bình và nhạc sĩ Thế Song.
"Những kỷ niệm gắn bó một thời vẫn còn nguyên. Bác Thế Song là người dung dị, sôi nổi và rất quan tâm đến lớp ca sĩ trẻ về định hướng thẩm mỹ trong cách hát. Đặc biệt hơn cả là lần tôi đã được đến nhà làm việc với nhạc sĩ Thế Song về ca khúc Nơi đảo xa", giọng ca chuyên trị nhạc cách mạng nhớ lại.
Theo Trọng Tấn, nhạc sĩ Thế Song đã chỉnh sửa và phân tích chi tiết về khía cạnh văn học trong từng câu hát của Nơi đảo xa. Nhạc sĩ cũng rất chú tâm giảng giải về tuyến giai điệu cuồn cuộn như sóng trào, và khuyên người hát phải có hơi thở linh hoạt ra sao.
"Đến đỉnh điểm của câu hát ’ta vượt qua, vượt quá....’, nhạc sĩ dặn ca sĩ phải ngân vang kéo dài để thể hiện ước vọng vượt ra biển lớn. Đó là một hình ảnh khát vọng mà chỉ khi được làm việc với nhạc sĩ Thế Song thì tôi mới hiểu", Trọng Tấn nhấn mạnh.
Tùng Dương từng thể hiện Nơi đảo xa trong chương trình Giai điệu tự hào.
Giọng ca sinh năm 1976 cũng tâm sự rằng sau khi thu âm Nơi đảo xa và phát hành trong album cá nhân, ca khúc đã được công chúng đón nhận và yêu mến ngay. Đó cũng là món quà lớn với nhạc sĩ Thế Song và Trọng Tấn.
"Nhạc sĩ Thế Song đã nhiều lần điện thoại cho tôi để chúc mừng sự thành công của bản thu và thêm về ca khúc này. Đời người vật chất rồi cũng đến lúc dừng lại nhưng những ca từ trong sáng mãnh liệt của trái tim nhạc sĩ dành cho biển đảo quê hương, đất nước sẽ còn sống mãi", Trọng Tấn nghẹn ngào.
Ngoài Trọng Tấn, rất nhiều ca sĩ đã thể hiện ca khúc này như Tùng Dương, nhóm nhạc OPlus, Bùi Anh Tuấn, Lê Anh Dũng..
