Giá dầu thô thế giới tiếp tục đi lên mạnh mẽ trong 4 tháng đầu năm nay để vừa đạt tới trên 71 USD/thùng - mức cao kỷ lục trong 3 năm qua. Tâm lý hứng khởi đang là điều dễ thấy ở các hãng lọc dầu cũng như các công ty kinh doanh dầu khí. Nhưng ngược lại, cũng có những người đang e ngại với xu thế tăng giá mạnh của “vàng đen”: đó chính là các hãng hàng không như Viejet Air, Vietnam Airlines.
Chi phí nhiên liệu chiếm một tỷ trọng không nhỏ trong cấu trúc chi phí của các hãng bay với tỷ lệ trung bình khoảng 30%. Điều đó có nghĩa là chỉ cần một biến động gia tăng chút ít khoảng 10% của giá dầu, chi phí mà các hãng hàng không phải chịu sẽ gia tăng thêm ít nhất là 3% nếu các yếu tố chi phí khác không thay đổi!
Trong bối cảnh cạnh tranh trên thị trường hàng không đang rất khốc liệt, các hãng tàu bay cũng khó lòng gia tăng chi phí vé để bù đắp lại. “Khi giá xăng dầu giảm, các hãng có điều kiện để giảm giá vé cho người dùng. Còn giá dầu tăng, hãng muốn tăng giá vé cũng phải cân nhắc vì bài toán nguồn cung, vì giá đắt, lượng khách sẽ giảm. Tuy nhiên, về lâu dài Vietnam Airlines cũng điều chỉnh giá vé trên cơ sở cân đối cung cầu”, ông Dương Trí Thành, CEO Vietnam Airlines thừa nhận viễn cảnh phải tăng giá vé.
Ở Vietjet Air, CEO Nguyễn Thị Phương Thảo cho biết trong năm nay sẽ tập trung mở rộng đường bay quốc tế vì hưởng lợi giá xăng dầu ở nước ngoài thấp hơn 30% so với Việt Nam. Trả lời cổ đông về việc kế hoạch kinh doanh của hãng dựa trên kịch bản giá dầu bao nhiêu, đại diện VietJet Air cho biết kế hoạch kinh doanh của hãng xây dựng trên kế hoạch giá dầu thô bình quân là 70 USD/thùng. Đồng thời hãng này đang làm việc với 3 ngân hàng về nghiệp vụ phòng vệ (Hedging) nhằm kiểm soát giá nguyên liệu khi giá dầu đang ở mức 65 USD/thùng.
Trước đó, cả hai hãng hàng không lớn nhất của Việt Nam đều không áp dụng các công cụ hedging nhằm giảm thiểu rủi ro của biến động giá xăng. Trong viễn cảnh biến động phức tạp của giá dầu thế giới, nhất là căng thẳng chính trị đang có dấu hiệu gia tăng tại vùng Tây Á thì việc sử dụng các công cụ Hedging là điều nên làm. Mặc dù phải tốn thêm một khoản chi phí không nhỏ để mua công cụ phòng vệ từ phía các ngân hàng.
Thực tế thì những lo âu mà các nhà đầu tư chứng khoán đã phần nào thể hiện và phản ánh vào giá cổ phiếu các hãng hàng không. Cổ phiếu VJC ghi nhận mức giảm gần 30.000 đồng chỉ trong 1 tháng qua. Cổ phiếu HVN giảm từ mức đỉnh 42.000 đồng xuống chỉ còn khoảng 37.000 đồng.
Bên cạnh rủi ro về chi phí nhiên liệu đang đối mặt, các hãng hàng không nội địa còn phải giải bài toán cạnh tranh và giữ được thị phần khi khá nhiều các thương hiệu mới chuẩn bị gia nhập ngành. Sau thời gian dài chuẩn bị, tập đoàn đa ngành FLC mới đây đã ký biên bản ghi nhớ với hãng Airbus để mua 24 chiếc máy bay tầm trung A321 Neo với tổng giá trị 3 tỷ USD. Tập đoàn cho biết sẽ đưa đứa con Bamboo Airways cất cánh vào năm 2019, trong đó tập trung vào các tuyến bay quốc tế để phục vụ khách du lịch, cũng như sẽ triển khai có chọn lọc một số tuyến bay nội địa trong thời gian đầu.
Hay như hãng hàng không giá rẻ lớn nhất Malaysia và thứ 2 Đông Nam Á là Air Asia đang hoàn thành các thủ tục cần thiết để có thể cất cánh trên các tuyến bay nội địa vào cuối năm nay ở Việt Nam. Hãng hàng không giá rẻ Lion Air cũng đang xúc tiến xin thủ tục để hoạt động tại Việt Nam trong thời gian tới...
Điều lạc quan là khách du lịch quốc tế đến Việt Nam vẫn giữ được tốc độ tăng trưởng khá tốt. Theo thông tin từ Tổng cục Thống kê, lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong 3 tháng đầu năm 2018 ước đạt hơn 4,2 triệu lượt người, tăng 30,9% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khách từ châu Á đạt hơn 3,1 triệu lượt người, tăng 37,6% so với cùng kỳ năm trước với lượng khách Trung Quốc tăng 42,9%, khách Hàn Quốc tăng 69,2%, Nhật Bản tăng 6,9%.
Vì vậy, nếu các hãng hàng không đánh trúng vào các thị trường trọng điểm này, cung cấp các dịch vụ có thể cạnh tranh được với hãng ngoại thì cơ hội tăng trưởng mạnh trong năm nay không phải là không có, bất chấp diễn biến tiêu cực của giá nhiên liệu.
