Quá trình “sản xuất” ra những viên nang này vô cùng thô sơ, chỉ là nghiền bột than, trộn với một số chất mà chính vợ của chủ cơ sở (Công ty Vinaca) cũng không biết đó là những chất gì. Sau khi nghiền, nhào, trộn, những bột than này được đóng gói thành các sản phẩm dán nhãn: Vinaca Vi5 (loại 874 ml), Vinaca ung thư CO3.2, Baby Vinaca Vi6, Vinaca Activated Carbon đa dụng, Vinaca vi lượng (nhỏ mũi), Vinaca đa dụng.

Các sản phẩm được quảng cáo có tác dụng: Hỗ trợ điều trị bệnh ung thư; hỗ trợ điều trị viêm, nhiễm, suy kiệt c‌ơ th‌ể, đặc trị trên hệ tiêu hoá, hệ gan mật, hệ tiết niệu, tuần hoàn tim mạch; giảm đầy hơi chướng khí; giảm trĩ nội, trĩ ngoại, nứt kẽ hậu môn; tăng sức khoẻ, chống suy kiệt, tăng trí nhớ; làm sạch máu, phòng ung thư tim mạch, não… Và đương nhiên, sản phẩm có công dụng kỳ diệu thì giá bán cũng tương ứng. Sản phẩm Vinaca ung thư Co được niêm yết giá 2 triệu đồng.

Theo lãnh đạo Sở Y tế Hải Phòng, đơn vị cung cấp nguyên liệu bột than (Cty An Hồng Phong) được Sở Y tế Hải Phòng cấp giấy chứng nhận cho 6 sản phẩm hóa mỹ phẩm nói trên. Thế nhưng, tất cả các sản phẩm này đăng ký là mỹ phẩm, không phải là thực phẩm chức năng.

Nói về công dụng của than đối với sức khoẻ, bác sỹ Phạm Đình Tuần, Chuyên khoa ung thư, bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp (Hà Nội) cho biết: Ngay cả loài khỉ cũng biết tự ăn than để giải quyết tình trạng đầy bụng do không tiêu thụ được một số xenlulo từ lá cây. Lịch sử y khoa đã sử dụng rất nhiều than hoạt tính được dùng để giải độc theo cơ chế hấp phụ trong các trường hợp ngộ độc thuốc, hó‌a chấ‌t, một số chất độc từ nấm và chỉ có tác dụng khi chất độc còn đang trong ống tiêu hóa, chưa vào máu. Nhưng đối với các chất acid hay kiềm mạnh, các loại cồn metylic, etylic, chất lithi, muối sắt, cyanid... thì than hoạt tính có tác dụng rất kém.

“Về than hoạt tính có tác dụng đối với ung thư hay không thì bản thân tôi từng biết về một nghiên cứu tại Trung Quốc, họ đã tiêm 10 mg than epirubicin vào xung quanh khối u trong 72 giờ trước khi phẫu thuật cắt bỏ triệt căn cho 60 bệnh nhân bị ung thư v‌ú giai đoạn II- III để giúp phẫu thuật bóc hạch nách trong ung thư v‌ú thuận lợi hơn” – BS Tuần cho biết.

“Với những công dụng của sản phẩm chứa than hoạt tính, tôi chưa thấy công bố của nhóm nghiên cứu nào khẳng định than hoạt tính có tác dụng tiêu diệt hoặc ngăn ngừa ung thư. Tôi không tin vào những quảng cáo về sản phẩm có chứa than hoạt tính có tác dụng ngừa căn bệnh nan y này khi chưa có bằng chứng về khoa học” – anh Tuần khẳng định. Theo BS Tuần, người bệnh nên thận trọng trước những quảng cáo vì có thể bỏ lỡ mất giai đoạn vàng chữa trị.