Số liệu vụ cháy liên quan đến các tòa nhà cao tầng vừa được Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) công bố. Hiệp hội này cũng nhận định hơn 15 năm qua, tốc độ đô thị hóa phát triển rất nhanh đi đôi với xu thế phát triển các chung cư, nhà cao tầng, hàng chục nghìn người chọn sống trong căn hộ chung cư nhưng công tác đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy chưa cao.

474 chung cư không có hệ thống phòng cháy chữa cháy

Theo HoREA, đến tháng 9/2016, TP.HCM có 1.037 chung cư, trong đó 474 chung cư cũ xây dựng trước năm 1975 đã hết niên hạn sử dụng. Đặc biệt, có 15 chung cư cũ bị hư hỏng nặng, nguy hiểm với người sử dụng (cấp D).

Từ năm 2012 đến tháng 9/2016, toàn thành phố đã xảy ra 34 vụ cháy tại các tòa nhà cao tầng, trong đó 26 vụ cháy tại các chung cư.

Nguyên nhân dẫn đến cháy nổ tại các chung cư cao tầng, theo HoREA, do hầu hết 474 chung cư cũ xây dựng trước năm 1975 không có hệ thống phòng cháy, chữa cháy. Nhiều căn hộ chung cư chủ nhà tận dụng cơi nới, rào chắn, không có lối thoát hiểm, nguy cơ cháy rất cao.

Ngoài ra, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cảnh báo nhiều chung cư được cấp phép xây dựng trong hẻm, tiềm ẩn nguy cơ về an toàn thoát hiểm cho cư dân khi xảy ra cháy.

Có trường hợp cơ quan chức năng duyệt quy hoạch tổng mặt bằng chung cư nhưng thiếu dành đường cho xe chữa cháy phòng khi xảy ra sự cố. Thậm chí chủ đầu tư dự án có dành đường vào cho xe chữa cháy, nhưng tải trọng mặt đường không đáp ứng theo quy định của PCCC, xe chữa cháy hạng nặng không thể vào được khi có sự cố.

Tắt hệ thống báo cháy để khỏi làm phiền

Ngoài nguyên nhân khách quan thì HoREA cũng thông báo nhiều nguyên nhân chủ quan dẫn đến cháy nổ nhiều trong thời gian gần đây. Trong số này, phần lớn vẫn do chất lượng công trình và hệ thống phòng cháy chữa cháy chưa được chủ đầu tư thi công đảm bảo.

Nhiều chung cư tái định cư; chung cư nhà ở xã hội, có cả chung cư thương mại đang rất quan ngại về chất lượng xây dựng.

HoREA cho biết thực trạng công trình phòng cháy, chữa cháy chất lượng thấp, hoạt động không ổn định, thiếu tin cậy xuất hiện ngày một nhiều. Như có chung cư, hệ thống báo cháy liên tục "báo cháy giả", tạo cho cư dân thói quen "bình thản" khi nghe báo cháy. Điều này dẫn đến nếu xảy ra cháy thật rất nguy hiểm.

Cũng có nơi tắt luôn hệ thống báo cháy để khỏi bị làm phiền.

Phần lớn các vụ cháy nổ đều liên quan đến chất lượng hệ thống phòng cháy chữa cháy không đảm bảo. Ảnh: Lê Trai

"Đáng chú ý, một số chủ đầu tư chưa hoặc không thi công hệ thống phòng cháy chữa cháy đã đưa dân vào ở. Như chung cư Bảy Hiền Tower số 9 Phạm Phú Thứ, quận Tân Bình, năm 2016 đã đưa hơn 20 hộ dân vào ở trong tình trạng đang thi công, sai phép xây dựng, không có hệ thống phòng cháy chữa cháy", ông Lê Hoàng Châu cảnh báo.

Theo quy định, chung cư, nhà cao tầng chỉ được đưa vào sử dụng sau khi đã được nghiệm thu bàn giao đạt yêu cầu. Trong đó, có hạng mục công trình phòng cháy chữa cháy, và phải được bảo hành, bảo dưỡng, bảo trì theo định kỳ. HoREA cảnh báo tại TP.HCM, một số chủ đầu tư, ban quản trị chung cư, đơn vị quản lý vận hành chung cư chưa thường xuyên bảo dưỡng, bảo trì hệ thống phòng cháy chữa cháy, để đảm bảo vận hành bình thường. Nhất là các trường hợp đã được kiểm tra, lập biên bản cảnh báo.