Từ ngày 19 đến 25/3, tại Đường Sách Thành phố Hồ Chí Minh diễn ra triển lãm chủ đề "Sưu tập - thú chơi của người phong lưu". Sự kiện thu hút các nhà sưu tập như Nguyễn Ngọc Hoài Nam, luật sư Nguyễn Anh Tuấn, Huyên Nguyễn, Trần Hoài Thơ... Họ cùng giới thiệu các hiện vật sách xưa, các tờ in bản nhạc thời tiền chiến, phụ bản tranh xưa và gốm xưa (gốm Thành Lễ)... Triển lãm là dịp các nhà sưu tập trao đổi kinh nghiệm, thú vui với đông đảo người xem, ôn lại những giá trị văn hóa...
Một trong những người tham gia tổ chức chương trình này là ông Cao Văn Hân, nhà sưu tập thâm niên 20 năm và hiện có "dăm bảy nghìn đầu sách xưa" - như ông khiêm tốn . Ông hy vọng chương trình góp phần tôn vinh vẻ đẹp, nét quý hiếm, độc đáo và tuổi thọ của các hiện vật. Khi được hỏi về cách thức mà các nhà sưu tập có được những cuốn sách, những hiện vật xưa thật sự giá trị, ông Hân kể đã tận dụng mọi nguồn quan hệ, từ trực tiếp liên hệ với chủ sở hữu những cuốn sách ông yêu thích hoặc nghe ngóng, nắm tin tức qua người môi giới để mua bán, trao đổi hiện vật. "Sự kiên trì, bền bỉ là đức tính của một nhà sưu tập. Cũng nhiều khi, có được cuốn sách mình muốn cũng phải tùy vào duyên may, sự tình cờ", nhà sưu tập nói.
Một trong những nỗi lo của giới sưu tập sách là việc lưu giữ, bảo quản khi không có đủ điều kiện để giữ gìn sách xưa trong điều kiện khí hậu nóng ẩm của Việt Nam. Ông Cao Văn Hân có một bí quyết là thỉnh thoảng cho sách xưa vào tủ lạnh chừng hai, ba ngày để hút ẩm, diệt mối mọt hiệu quả hơn.
Luật Sư Nguyễn Anh Tuấn, nhà sưu tập sách xưa với hàng nghìn đầu sách, lại có thú vui sưu tập sách theo chủ đề. Ông hiện sở hữu bộ Tam Quốc Chí lần đầu được dịch ra tiếng Việt từ những năm đầu thế kỷ 20 đến nay với nhiều bản dịch của các dịch giả tên tuổi và được phát hành bởi nhiều nhà xuất bản, chủ yếu ở Sài Gòn trước năm 1975. Ông Anh Tuấn đang theo đuổi các chủ đề sưu tập như: sách về các nhà tình báo Việt Nam, các tác phẩm đoạt giải Nobel và sách về triết học phương Đông. Theo ông, nên có các diễn đàn, câu lạc bộ để các thành viên là những người yêu sách sinh hoạt, , trao đổi với nhau niềm đam mê đọc sách, sưu tập sách giữ gìn các ấn phẩm hay, đẹp. "Hiện đã có ’Hội những người yêu sách của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng’ nhưng phạm vi hoạt động còn rất khiêm tốn", ông Tuấn bày tỏ.
Sách "Ấu học khải mông" xuất bản năm 1893 được một nhà sưu tập gìn giữ.
Trong thời đại Internet hiện nay, lớp trẻ có nhiều lựa chọn để giải trí. Điều này cũng ảnh hưởng nhiều đến gu đọc sách của họ. Từ đọc sách in giấy theo truyền thống, người đọc hôm nay có thể trải nghiệm với sách nói, ebook, đọc qua các trang mạng xã hội... Từ cách thức thông thường (mua sách ở hiệu sách, đọc sách của thư viện), người đọc thay đổi cách thức tiếp cận với sách. Nhà sách hôm nay không chỉ là nơi mua sách mà là nơi vui chơi của thiếu nhi, nơi chụp ảnh, nơi giải trí, thư giãn … Trước câu hỏi là nếu việc làm sách khó khăn và không thể sống bằng nghề này, nhưng tại sao Quán sách Mùa Thu - đơn vị tổ chức sự kiện - và các nhà sưu tập khác vẫn nỗ lực duy trì hoạt động, ông Cao Văn Hân đó là chính nhờ vào niềm đam mê cháy bỏng với sách vở, là cảm xúc cực kỳ hạnh phúc khi được nâng trên tay món đồ xưa, cuốn sách xưa sau qua bao lần mình tìm kiếm, để nghe đôi cánh thời gian từ thuở trăm năm xa xôi khẽ đập trong những trang sách đã ngả màu...
Thực tế là các nhà sưu tập đều xuất thân, được đào tạo với những ngành nghề chẳng liên quan gì đến việc sưu tập. Ở Việt Nam, ngoài những nhà sưu tập - nghiên cứu chuyên nghiệp như cụ Vương Hồng Sển, hoạt động sưu tập và định giá hiện vật mới chỉ là những hoạt động cá nhân, riêng lẻ, chưa được xã hội coi là một nghề. Để theo đuổi công việc mà mình yêu thích, nhà sưu tập cần có nghề tay trái nuôi tay phải. Trong bối cảnh đó, thú sưu tập chưa dành cho đa số mà mới chỉ là “thú chơi của người phong lưu”.
